ماجرای یارانه ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان چیست؟

به گزارش اقتصادآنلاین، مقایسه مبلغ یارانه نقدی با نرخ ارز در ۱۵ سال گذشته نشان می‌دهد که ارزش واقعی این پرداختی به خانوارهای ایرانی به شدت کاهش یافته است و بخش بزرگی از قدرت خرید اولیه خود را از دست داده است.

زمانی که قانون هدفمندی یارانه‌ها در سال ۱۳۸۹ اجرایی شد، هر فرد ماهانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان دریافت می‌کرد. در آن مقطع، نرخ دلار در بازار آزاد حدود ۱٬۰۵۰ تومان بود و این مبلغ تقریباً معادل ۴۳ دلار ارزش داشت؛ رقمی که اثر قابل توجهی بر سبد معیشت خانواده‌ها داشت.

اما اکنون، با گذشت بیش از یک دهه و در حالی که نرخ دلار آزاد به حدود ۱۱۳ هزار تومان رسیده است، یارانه ۳۰۰ هزار تومانی فعلی تنها حدود ۲.۶ دلار ارزش دارد. به بیان دیگر، یارانه نقدی امروز تنها حدود ۶ درصد از ارزش دلاری اولیه خود را حفظ کرده است؛ یعنی قدرت خرید آن نسبت به سال آغاز طرح، بیش از ۹۴ درصد کاهش یافته است.

با فرض اینکه دولت می‌خواست ارزش واقعی یارانه‌ها را در سطح سال ۱۳۸۹ نگه دارد، اکنون باید به ازای هر نفر ماهانه حدود ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شد؛ رقمی که شکاف عمیق میان ارزش اسمی و واقعی یارانه را نشان می‌دهد.

این کاهش شدید ارزش یارانه در شرایطی رخ داده که طی سال‌های اخیر تورم عمومی چند هزار درصد رشد کرده و قیمت کالاهای اساسی از جمله برنج، گوشت، لبنیات و روغن چندین برابر افزایش یافته است. با وجود این، رقم پرداختی یارانه نقدی تقریباً ثابت مانده و تنها در مقاطعی محدود، با اجرای طرح‌هایی مانند «کالابرگ الکترونیکی»، افزایش اندکی داشته است.

در نهایت، مرور روند ۱۵ سال گذشته نشان می‌دهد که هرچند هدف اولیه طرح یارانه‌ها، حفظ قدرت خرید اقشار کم‌درآمد و ایجاد عدالت اقتصادی بود، با ثابت ماندن مبلغ اسمی و رشد مداوم هزینه‌های زندگی، بخش عمده کارکرد حمایتی این سیاست از بین رفته است.