حقیقت تلخ ارز مسافرتی؛ چرا ۵۰۰ یورو رویای سفر رایگان نیست
بسیاری از مسافران هنوز تصور می‌کنند ارز مسافرتی می‌تواند هزینه سفر به ترکیه یا گرجستان را به‌طور کامل پوشش دهد، اما واقعیت بازار و سهمیه‌بندی بانک مرکزی داستان دیگری را نشان می‌دهد.
۱| نحوه عرضه ارز مسافرتی
سهمیه ارز مسافرتی بر اساس یورو یا ارز معادل کشور مقصد به مسافران تعلق می‌گیرد. از اوایل سال ۱۴۰۱، عرضه دلار در چارچوب ارز مسافرتی متوقف شد و یورو به معیار اصلی تبدیل شد. مسافران ابتدا امکان دریافت یورو دولتی مطابق نرخ مرکز مبادله ارز و طلا دارند و سپس می‌توانند ارز کشور مقصد را انتخاب کنند. برای نمونه، مسافران استانبول می‌توانند لیر ترکیه و مسافران گرجستان، لاری دریافت کنند.
۲| سقف ۵۰۰ یورو، اما نه برای همه
هرچند سقف رسمی ارز مسافرتی ۵۰۰ یورو اعلام شده است، این سهمیه برای همه مسافران اعمال نمی‌شود. ویدئوهای اخیر اینستاگرامی به نحوه دریافت ۵۰۰ یورو برای سفر به استانبول و تفلیس اشاره دارند، اما بیشتر مسافران در عمل تنها ۳۰۰ یورو دریافت خواهند کرد.
دو شرط اساسی برای دریافت سقف کامل سهمیه وجود دارد: مسافر باید از طریق پرواز هوایی به مقصد سفر کند و کشور مقصد از او ویزا بخواهد. در صورتی که یکی از این شرایط وجود نداشته باشد، سهمیه از ۵۰۰ به ۳۰۰ یورو کاهش پیدا می‌کند. بنابراین برای مسیرهایی مثل ترکیه و گرجستان، سقف نهایی ۳۰۰ یورو است.
۳| ارز مسافرتی و هزینه واقعی تور
اختلاف قیمت یورو دولتی و آزاد برای سفر به ترکیه حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان برآورد می‌شود. بانک مرکزی یورو دولتی را تقریباً با نرخ ۸۴ هزار و ۶۰۰ تومان عرضه می‌کند؛ خرید ۳۰۰ یورو دولتی حدود ۲۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد. در بازار آزاد، فروش همین مقدار یورو به حدود ۳۶ میلیون تومان می‌رسد و این اختلاف همان رقم ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان را ایجاد می‌کند.
قیمت تور هوایی ترکیه، حتی در گزینه‌های اقتصادی، از ۱۷ تا ۱۸ میلیون تومان شروع می‌شود و مسافر برای وعده‌های غذایی و هزینه‌های جانبی به ارز بیشتری نیاز دارد. هدف بانک مرکزی از عرضه ارز مسافرتی، کنترل بازار و مدیریت تقاضا است و این ارز هم مانند ارز دانشجویی و ارز تجاری در دسته ارز خدماتی قرار می‌گیرد.
