وام خودرو فرهنگیان؛ آیا ۷۰۰ میلیون تومان واقعاً کافی است؟

وام خودرو فرهنگیان؛ طرحی رفاهی یا تکرار تجربه‌های پرهزینه؟

وام خودرو فرهنگیان، نتیجه همکاری سه‌جانبه بانک، خودروساز و وزارت آموزش‌وپرورش است و به عنوان یک تسهیلات رفاهی معرفی می‌شود. وزارت آموزش‌وپرورش از پاییز ۱۴۰۴ با مشارکت بانک ملی امکان خرید خودروهای داخلی با این وام را فراهم کرده است. کارشناسان معتقدند این وام، علاوه بر تخصیص منابع، سهمی از منافع خودروسازان و بانک‌ها را تضمین می‌کند؛ وضعیتی که شباهت زیادی به مدل‌های لیزینگی دهه ۹۰ در کشورهای شرقی دارد، جایی که بهره بالا و مکانیزم‌های شبه‌وام معمول بود.

منابع و شرایط وام

وام خودرو فرهنگیان از منابع مستقیم بانک ملی تامین می‌شود و با نرخ سود اسمی ۱۸ درصد و بازپرداخت ۸۴ ماهه ارائه می‌گردد. بانک مبلغ وام را مستقیماً به حساب نمایندگی خودرو واریز می‌کند و سند خودرو تا پایان بازپرداخت اقساط در رهن بانک باقی می‌ماند. به این ترتیب، وام ۷۰۰ میلیون تومانی در پایان دوره بازپرداخت حدود ۱٫۲۰۰ میلیون تومان نیاز دارد، یعنی بیش از ۵۳۰ میلیون تومان تنها به بهره و هزینه مالی تعلق می‌گیرد.

مراحل دریافت وام

فرآیند دریافت وام، خود چالشی جدی است. فرهنگیان برای ثبت‌نام باید مراحل اعتبارسنجی، ارائه معرفی‌نامه اداری و دو ضامن رسمی را پشت سر بگذارند. پس از تایید بانک، تخصیص شماره شاسی خودرو حدود سه تا چهار هفته طول می‌کشد. محدودیت در انتخاب خودرو نیز از دیگر نکات مهم این طرح است؛ تنها مدل‌هایی از ایران‌خودرو و سایپا امکان خرید دارند و آزادسازی سند تا پایان اقساط ممکن نیست.

اقساط و ارزش واقعی خودرو

با سقف وام ۷۰۰ میلیون تومان، اقساط ماهانه حدود ۱۴٫۷ میلیون تومان می‌شود که برای بسیاری از فرهنگیان، بیش از یک حقوق ماهانه است. این پرداخت‌ها طی هفت سال ادامه دارد و مجموع مبلغ بازپرداخت به حدود ۱٫۲۰۰ میلیون تومان می‌رسد. در عمل، ارزش واقعی خودرو پس از هفت سال و با توجه به افت ارزش ریال، کمتر از نیمی از مبلغ پرداختی خواهد بود. فرهنگیان در نهایت مالکی هستند که هم استهلاک دارایی را تجربه می‌کند و هم ارزش اسمی آن در برابر تورم کاهش می‌یابد.