بنزین ۵۰۰۰ تومانی در راه است؟/ جزئیات سناریوهای دولت

در ماه‌های اخیر، اخبار و گمانه‌زنی‌ها درباره افزایش قیمت بنزین، توجه مردم، کارشناسان و نمایندگان مجلس را به خود جلب کرده است. با توجه به ناترازی سوخت در کشور، اصلاح قیمت بنزین به یکی از تصمیمات مهم و اجتناب‌ناپذیر دولت چهاردهم تبدیل شده است.

اقتصادآنلاین گزارش داده که دولت در حال بررسی چند سناریو برای بازنگری در قیمت سوخت است. هدف اصلی این سناریوها، کنترل مصرف، جبران کسری انرژی و توزیع عادلانه یارانه‌ها عنوان شده است.

بر اساس برآورد کارشناسان، با توجه به تورم سالانه حدود ۴۰ درصد طی سال‌های گذشته، مجموع تورم طی این سال‌ها به حدود ۲۴۰ درصد رسیده است. بر این اساس، قیمت بنزین که پیش‌تر ۱۵۰۰ تومان بود، اکنون با احتساب تورم ممکن است به حدود ۵۰۰۰ تومان برسد. همچنین، نرخ آزاد بنزین که پیش‌تر ۳۰۰۰ تومان بود، در صورت اعمال تورم، ممکن است به نزدیک ۱۰ هزار تومان برسد. این محاسبات نشان می‌دهد که افزایش قیمت به این سطوح، یکی از سناریوهای جدی دولت و مجلس است.

سناریوهای اصلی دولت برای اصلاح قیمت بنزین:

۱. سیستم چندنرخی:
دولت قصد دارد قیمت بنزین را در سه سطح متفاوت تنظیم کند:

• بنزین دولتی ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان برای مصرف عمومی

• بنزین نیمه‌دولتی ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ تومان برای مصارف غیرضروری

• بنزین آزاد وارداتی حدود ۱۰ هزار تومان برای خودروهای لوکس و مصارف غیرضروری

این سیاست می‌تواند عدالت در دسترسی را تقویت کرده و انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی و کاهش قاچاق ایجاد کند.

۲. گسترش استفاده از سی‌ان‌جی:
زیرساخت‌های سوخت جایگزین، به ویژه سی‌ان‌جی، در خودروهای عمومی و تاکسی‌ها توسعه می‌یابد تا مصرف بنزین آزاد کاهش یابد و فشار مالی خانوارها کاهش پیدا کند.

۳. طرح «بنزین به نفر»:
هر فرد ماهانه ۳۰ لیتر سهمیه بنزین دریافت می‌کند و در صورت عدم استفاده، امکان فروش آن به قیمت تجاری وجود دارد. این روش افراد را به مصرف بهینه تشویق کرده و قاچاق سوخت را کاهش می‌دهد.

۴. توسعه خودروهای برقی و سوخت‌های جایگزین:
دولت با تشویق استفاده از خودروهای برقی و سوخت‌های جایگزین، ضمن کاهش آلودگی هوا، مصرف بنزین را کاهش می‌دهد و بار اقتصادی اصلاح قیمت سوخت را سبک‌تر می‌کند.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند اجرای همزمان این چهار سناریو می‌تواند تورمی بین ۵ تا ۱۰ درصد ایجاد کند و در عین حال به کنترل مصرف، جبران کسری بودجه و کاهش قاچاق سوخت کمک کند.

زمان احتمالی افزایش قیمت بنزین:

با نزدیک شدن به ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۵، اصلاح قیمت بنزین به‌عنوان یک تصمیم اقتصادی مهم و اجتناب‌ناپذیر در دستور کار دولت قرار گرفته است. تجربه سال ۱۳۹۸ نشان داده که اطلاع‌رسانی شفاف و گفت‌وگو با مردم برای اجرای این تصمیم ضروری است تا واکنش‌های اجتماعی و فشار اقتصادی به حداقل برسد.

انتظار می‌رود دولت با برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت کارشناسان، این اصلاح قیمت را به نحوی اجرا کند که هم عدالت اجتماعی رعایت شود و هم اثرات تورمی و فشار بر خانوارها محدود گردد. مسیر نهایی این تصمیم در هفته‌های آینده روشن خواهد شد.