پرداخت یارانه بنزین به هر کد ملی + جدول

طرح جدید «بنزین به نفر» با هدف ایجاد عدالت در توزیع یارانه انرژی اجرایی شده است. در این مدل، سوخت‌های یارانه‌ای مانند CNG، LPG و برق جایگزین بنزین در حمل‌ونقل صنعتی می‌شوند و بنزین یارانه‌ای تنها با ثبت کد ملی تخصیص می‌یابد تا افراد بتوانند در مدیریت مصرف سوخت و بهره‌مندی از مزایای اقتصادی مشارکت کنند.

بنزین در ایران همواره یکی از حساس‌ترین کالاهای اساسی به شمار می‌رود و تغییرات در شیوه توزیع یا قیمت آن، واکنش‌های اجتماعی گسترده‌ای را برمی‌انگیزد. در سال‌های اخیر، بحث‌هایی درباره اجرای مدل بنزین سه نرخی مطرح شد که بسیاری از کارشناسان آن را ناکارآمد و ناعادلانه می‌دانند؛ چرا که این مدل نه تنها مردم را به اصلاح مصرف ترغیب نمی‌کند، بلکه پس از مدتی نیازمند افزایش قیمت و ایجاد شوک‌های دوره‌ای است.

در مدل کنونی، یارانه بنزین به خودرو تعلق دارد و نه به فرد. این نابرابری باعث شده دهک‌های پردرآمد که مالک خودروهای بیشتری هستند، سهم بیشتری از یارانه دریافت کنند، در حالی که حدود ۴۵ درصد از خانوارهای کشور که فاقد خودرو هستند، از این یارانه بی‌بهره‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تنها ۴.۶ درصد از خانوارها مالک ۲۲ درصد از خودروهای کشور هستند و بیشترین بهره‌مندی را از یارانه بنزین دارند. مدل سه نرخی نیز این فاصله را تشدید خواهد کرد.

طرح «بنزین به نفر» با تخصیص سهمیه بنزین به هر کد ملی تلاش دارد عدالت اجتماعی را در توزیع یارانه محقق کند. در این مدل، حتی افراد فاقد خودرو سهمیه دریافت می‌کنند و می‌توانند آن را ذخیره یا واگذار کنند. این شیوه علاوه بر افزایش انگیزه مصرف بهینه، می‌تواند قاچاق سوخت را کاهش دهد و تنوع استفاده از سوخت‌های جایگزین را در حمل‌ونقل گسترش دهد.

بر اساس داده‌های کنفرانس بین‌المللی بهینه‌سازی مصرف انرژی، بهره‌مندی دهک دهم جامعه از یارانه بنزین بیش از ۱۷.۵ برابر دهک اول است. این اختلاف فاحش نشان می‌دهد که تخصیص یارانه به خودرو نه‌تنها ناعادلانه بلکه ضدتوسعه‌ای است. در مقابل، تخصیص یارانه به نفر می‌تواند با ایجاد انگیزه در مصرف‌کنندگان، کنترل مصرف را به خود مردم واگذار کرده و مسیر اصلاح ساختار یارانه انرژی را هموار سازد.