ممنوعیت سراسری فروش طلا اعمال شد

با تصویب و ابلاغ آیین‌نامه جدید دولت، دوره‌ای که پلتفرم‌های آنلاین می‌توانستند بدون داشتن پشتوانه واقعی طلا اقدام به فروش کنند، رسماً به پایان رسید. از این پس هیچ سکوی معاملاتی اجازه ندارد حتی یک گرم طلا را بدون موجودی ثبت‌شده و واقعی در بانک عرضه کند و میزان موجودی باید به‌صورت شفاف و لحظه‌ای برای کاربران قابل مشاهده باشد؛ اقدامی که عملاً بساط معاملات بی‌ضابطه را جمع خواهد کرد.

بر اساس گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، طبق مقررات جدید، سکوهای فروش آنلاین تنها زمانی قادر به انجام معامله هستند که به میزان فروش لحظه‌ای خود، طلای فیزیکی در قالب سپرده بانکی ذخیره کرده باشند. این ذخایر نیز باید به صورت آنی و قابل پیگیری در پلتفرم نمایش داده شود تا امکان تخلف یا فروش بیش از موجودی از بین برود.

«محمد کشتی‌آرای» عضو هیأت رئیسه کمیسیون تخصصی طلا و جواهر، با تأکید بر اهمیت این دستورالعمل، اعلام کرد که اجرای این مقررات، پایان فروش‌های بدون پشتوانه را رقم خواهد زد و دوره‌ای تازه از شفافیت اجباری در بازار آنلاین طلا آغاز می‌شود.

شفافیت اجباری و چارچوب تازه برای پلتفرم‌ها

در مصوبه هیأت وزیران تحت عنوان «دستورالعمل اجرایی خرید و فروش طلا و نقره به‌صورت برخط»، وظایف وزارتخانه‌ها، نهادهای امنیتی، بانک مرکزی و دستگاه‌های نظارتی مشخص شده است. از این پس صدور مجوز فعالیت برای پلتفرم‌های آنلاین برعهده «اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی» خواهد بود و متقاضیان باید از مسیر درگاه ملی مجوزها اقدام کنند.

کشتی‌آرای یکی از مهم‌ترین نقاط قوت این مقررات را «الزام اعلام موجودی واقعی طلای قابل فروش» عنوان می‌کند. مطابق این قانون، هر مقدار طلایی که در پلتفرم‌ها عرضه می‌شود باید معادل فیزیکی آن در سپرده بانک کارگشایی یا بانک مرکزی موجود باشد. در صورتی‌که میزان فروش از موجودی فراتر برود، سکوی معاملاتی موظف است در کوتاه‌ترین زمان موجودی را شارژ کند. فعالان بازار این سازوکار را ضربه‌ای جدی به جریان‌های مخرب و زمینه‌های سفته‌بازی در فضای آنلاین توصیف می‌کنند.

حذف عیارهای غیرمعمول

مطابق مقررات تازه، تنها معامله طلا با عیار ۷۵۰ (۱۸ عیار) و نقره با عیار ۹۹۵ در پلتفرم‌های آنلاین مجاز است. خرید و فروش طلا با عیارهای غیرمتعارف—از جمله ۷۳۵ یا ۷۸۸ که عمدتاً در طلای آب‌شده دیده می‌شود—در سکوها ممنوع خواهد بود. البته بازار فیزیکی همچنان اجازه فعالیت با این عیارها را دارد.

نظارت بر زمان معاملات و مشتریان خارجی

ساعت مجاز فعالیت پلتفرم‌ها هنوز نهایی نشده و بانک مرکزی در حال تدوین ضوابط مربوط به آن است. کشتی‌آرای اشاره می‌کند که برخی سکوها مشتریان خارجی دارند و قیمت‌گذاری آنها بر مبنای اونس جهانی انجام می‌شود؛ به همین دلیل تعیین یک بازه زمانی ثابت برای معاملات نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر است.

پایان انتقال دارایی بین کاربران

یکی از تغییرات مهم دیگر، ممنوعیت انتقال دارایی بین کاربران داخل پلتفرم‌هاست. از این پس تمام تراکنش‌ها باید فقط از طریق حساب شخصی خریدار و فروشنده انجام شود تا امکان پول‌شویی، تقلب و همچنین دورزدن قانون «مالیات بر عایدی سرمایه» از میان برداشته شود.

تأثیر مقررات تازه بر بازار فیزیکی طلا

به گفته کشتی‌آرای، اجرای کامل این قانون زمان‌بر است، اما از دی‌ماه و با الکترونیکی شدن تمامی معاملات، نظارت‌ها به‌طور جدی‌تر برقرار خواهد شد. او معتقد است بازار فیزیکی و پلتفرم‌های آنلاین دو گروه مشتری متفاوت دارند و معمولاً تأثیر مستقیمی بر یکدیگر نمی‌گذارند؛ بنابراین انتظار نمی‌رود اجرای این مقررات به زیان بازار سنتی یا دیجیتال باشد.