بنزین ۵ هزار تومانی بازار را منفجر کرد؛ جهش عجیب قیمت خودروهای دوگانه‌سوز!
پس از اجرای سیاست جدید بنزینی و فعال شدن نرخ سوم، بازار خودروهای دوگانه‌سوز در عرض چند روز متلاطم شد. جهشی که بسیاری آن را نه ناشی از واقعیت بازار، بلکه نتیجه نگرانی و هیجان عمومی می‌دانند؛ هیجانی که قیمت‌ها را بی‌محابا بالا برده است.
در روزهای اخیر و هم‌زمان با اعلام سیاست تازه درباره نرخ سوم بنزین، بازار خودروهای دوگانه‌سوز دچار تکان جدی شده و قیمت این دسته از خودروها افزایش کم‌سابقه‌ای را تجربه کرده است. فعالان بازار معتقدند این جهش، بیش از آنکه بر پایه داده‌های واقعی باشد، از فضای احساسی و نگرانی گسترده مردم نشأت گرفته است.
بر اساس جدیدترین آمار منتشرشده، مصرف روزانه بنزین در کشور به حدود ۱۳۰ میلیون لیتر رسیده است؛ رقمی که در مقیاس ماهانه معادل حدود ۳.۹ میلیارد لیتر می‌شود. اگر این میزان را بین ۱۸ تا ۲۲ میلیون خودروی سواری موجود در کشور تقسیم کنیم، میانگین مصرف ماهانه هر خودرو در بازه ۱۷۷ تا ۲۱۶ لیتر قرار می‌گیرد.
با توجه به این محاسبات، سهمیه ۱۶۰ لیتری (شامل ۶۰ لیتر یارانه‌ای + ۱۰۰ لیتر با نرخ دوم) برای بخش زیادی از صاحبان خودرو کافی است؛ اما گروه بزرگی از رانندگان، طبق الگوی معمول استفاده از خودرو، از سقف سهمیه عبور می‌کنند و ناچار به خرید بنزین ۵ هزار تومانی می‌شوند. همین مسئله یکی از عوامل اصلی افزایش توجه به خودروهای دوگانه‌سوز و شکل‌گیری التهاب اخیر بازار است.
در همین شرایط، نرخ خودروهای دوگانه‌سوز ایران‌خودرو و سایپا طی چند روز گذشته جهش قابل‌توجهی داشته است. قیمت‌ها در بازار آزاد به شرح زیر تغییر کرده‌اند:
-
سمند سورن دوگانه مخزن کوچک، دریچه سیمی: رشد ۴۸ میلیون تومانی و ثبت قیمت ۱ میلیارد و ۱۱۸ میلیون تومان
-
سمند سورن دوگانه مخزن بزرگ، دریچه برقی: افزایش ۶۶ میلیون تومانی تا ۱ میلیارد و ۱۲۵ میلیون تومان
-
سمند سورن دوگانه مخزن بزرگ، دریچه سیمی: جهش ۶۰ میلیون تومانی و عرضه با قیمت ۱ میلیارد و ۱۸۰ میلیون تومان
-
ساینا GX دوگانه‌سوز: رشد ۲۰ میلیون تومانی و معامله با رقم ۷۹۰ میلیون تومان
سرعت افزایش قیمت‌ها نشان می‌دهد تقاضا برای خودروهای کم‌مصرف و دوگانه‌سوز در حال جهش است. از نگاه کارشناسان این تقاضا بیشتر هیجانی است و هنوز از پشتوانه منطقی و پایدار برخوردار نیست.
پیش از این، عظیمی‌فر مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرده بود که خودروهای شخصی مدل ۱۳۹۴ به بعد می‌توانند به‌طور رایگان به سیستم CNG مجهز شوند. طبق این طرح، هزینه مخزن، تجهیزات و نصب بدون دریافت هیچ مبلغی از مالکان انجام خواهد شد. طرحی که در صورت اجرای کامل، می‌تواند فشار روانی بازار و نیاز کاذب به خرید خودروهای دوگانه‌سوز آماده را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد.
با این حال، شوک قیمتی اخیر بار دیگر موجی از انتقادها را متوجه وزارت صنعت و خودروسازان کرده است؛ بازاری که همواره با کوچک‌ترین تصمیم یا خبر، به سرعت از ثبات خارج می‌شود و بسیاری از تحلیلگران آن را بازاری «بی‌ثبات و رها شده» می‌دانند که «با یک عطسه، قیمت‌ها تغییر می‌کند.»
به گفته فعالان بازار، خودروسازان به جای آنکه اجازه دهند بازار در دوره‌های کوتاه‌مدت دچار شوک و التهاب شود، باید تولید مستمر خودروهای کم‌مصرف را افزایش دهند و با عرضه شفاف، از فاصله میان قیمت کارخانه و بازار بکاهند.
بر پایه تجربه سیاست‌های مشابه، بخش مهمی از رشد اخیر قیمت‌ها موقتی است. معمولاً پس از فروکش کردن هیجان اولیه و روشن‌تر شدن ابعاد تصمیم‌های جدید، بازار به تدریج به وضعیت متعادل بازمی‌گردد.
