مرغ با نرخ مصوب نایاب شد؛ قیمتها تا ۱۵۵ هزار تومان بالا رفت
در حالی که بازار کالاهای اساسی هنوز از فشارهای قیمتی ماههای گذشته خارج نشده، روند افزایش نرخ در گوشت، لبنیات، روغن و مرغ دوباره شدت گرفته است. از کمبود ارز نهادههای دامی تا شیوع تب برفکی و تورم، مجموعه عواملی هستند که اکنون آشکارا ضعف مدیریت در ساماندهی بازار اقلام ضروری را نشان میدهند.
بررسیهای هفتگی بازار کالاهای اساسی در بازه منتهی به ۱۳ آذر ۱۴۰۴ نشان میدهد که قیمت بسیاری از اقلام ضروری دوباره افزایش یافته است. تأمین نشدن ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای نهادههای دامی، شیوع گسترده تب برفکی در دامها و رشد فزاینده تورم از جمله مهمترین دلایلی هستند که زمینه را برای تشدید ناپایداری در این بازار فراهم کردهاند. این شرایط در حالی رقم میخورد که حتی کالاهایی همچون مرغ و تخممرغ با وجود نرخ مصوب، با نوسانات قیمتی قابل توجهی در بازار عرضه میشوند.
بازار لبنیات؛ شیر همچنان میتازد
وضعیت نابسامان بازار لبنیات از زمان شیوع تب برفکی وخیمتر شده و نرخ شیر با شتاب بیشتری مسیر صعودی را طی میکند. اهمیت این موضوع زمانی آشکارتر میشود که بدانیم صبحانه برای بسیاری از خانوادهها اولین وعده حیاتی روزانه است و هرگونه اختلال قیمتی در آن، مستقیماً سلامت کودکان و گروههای آسیبپذیر را تهدید میکند.
اگرچه برخی فعالان این حوزه پیشتر گفته بودند که به دلیل گرانی، حجم زیادی از لبنیات فروختهنشده از مغازهها به کارخانهها بازمیگردد و نهایتاً به شیرخشک صادراتی تبدیل میشود، اما با وجود این روند، قیمتها همچنان رو به افزایش است. علی احسان ظفری، رئیس اتحادیه فرآوردههای لبنی، هفته گذشته این موضوع را تأیید کرده بود.
در تازهترین افزایش نرخ، انواع شیر حدود ۱۰ هزار تومان گرانتر شدهاند. یکی از برندهای ارزانقیمت، بطری شیر کمچرب ۹۴۶ میلیلیتری خود را که هفته گذشته ۴۷ هزار و ۵۰۰ تومان بود، اکنون با قیمت ۴۹ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه میکند؛ در حالی که همین محصول در فروردین تنها ۲۸ هزار تومان قیمت داشت. شیر پرچرب همین برند نیز که ابتدای آذر ۵۲ هزار تومان بود، هفته گذشته به ۵۷ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. قیمت این محصول در بهار ۳۴ هزار تومان بود.
با وجود اینکه هنوز حذف رسمی ارز ترجیحی نهادههای دامی اتفاق نیفتاده است، اما نرخ محصولات پروتئینی و لبنی بدون هیچ محدودیتی افزایش پیدا میکند. این در حالی است که اتکای دولت به کالابرگ برای بخش کوچکی از جامعه بدون مهار قیمتها، سلامت مصرفکنندگان را در معرض خطر قرار میدهد.
بازار روغن؛ جهش ۱۰۱ درصدی در کمتر از یک سال
روغن خوراکی نیز این هفته وارد موج جدیدی از گرانی شده است. بطری ۸۱۰ گرمی روغن پختوپز که در سهماهه اول سال ۶۹ هزار تومان بود، در سهماهه دوم به ۹۴ هزار و ۹۰۰ تومان رسید و در هفته جاری با نرخ ۱۳۹ هزار تومان عرضه میشود. به این ترتیب، قیمت این کالا نسبت به ابتدای سال بیش از ۱۰۱ درصد افزایش یافته است.
تولیدکنندگان دلیل این جهش را رشد قیمت روغن خام کلزا عنوان میکنند؛ کالایی که از ۶۰ هزار تومان به ۱۰۰ هزار تومان رسیده و گزارشهایی نیز درباره احتمال افزایش آن تا ۱۲۰ هزار تومان شنیده میشود. فروشگاهداران نیز از قطرهچکانی شدن توزیع روغن خبر میدهند و میگویند بیش از یک کارتن ۱۲ عددی به آنها تحویل داده نمیشود.
بازار گوشت مرغ؛ نرخ مصوب فقط روی کاغذ
نرخ مصوب مرغ همچنان ۱۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان است، اما قیمت این کالا طی هفته گذشته تا ۱۵۵ هزار تومان هم بالا رفت و در برخی روزها با قیمت ۱۴۸ هزار تومان فروخته شد. عرضه مرغ با نرخ مصوب در برخی روزها باعث هجوم خریداران شده و مصرفکنندگان بیش از نیاز واقعی خود خرید میکنند.
در همین بازار، بوقلمون نیز جهش قیمتی چشمگیری داشته و از حدود ۲۰۰ هزار تومان به ۲۶۹ هزار تومان رسیده است.
حبیب اسدالهنژاد، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران پیشتر علت این نابسامانی را کمبود نهادههای دامی اعلام کرده بود. او تأکید کرده بود که مرغداریها با مشکلات جدی در تأمین نهادهها مواجهاند و سویا در بازار آزاد با قیمتی دو برابر نرخ مصوب عرضه میشود. به گفته او، در حالی که مرغداران با ضرر تولید میکنند، محصول خود را با نرخ مصوب ارائه میدهند و افزایش قیمتها مربوط به شبکه توزیع است.
کالابرگ الکترونیک؛ هنوز خبری از واریز نیست
مرحله پنجم کالابرگ الکترونیک برای هفت دهک درآمدی هنوز شارژ نشده است. با این حال احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده است که منابع مالی این مرحله توسط سازمان برنامه و بودجه تأمین شده و اطلاعرسانی درباره زمان واریز بهزودی انجام خواهد شد. او گفته است که:
«تمامی اقدامات برای اجرای این مرحله از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده و مصوبه آن یکشنبه هفته آینده ۱۶ آذر ۱۴۰۴ از سوی دولت ابلاغ میشود.»
قیمتهای جدید اقلام اساسی
(تمام قیمتهای جدول را مطابق متن اصلی بدون تغییر آوردهام و جملات اطراف آن بازنویسی شدهاند)
در ادامه، فهرست قیمت هفته جاری و هفته گذشته اقلام اساسی، از جمله گوشت قرمز، مرغ، لبنیات، روغن، حبوبات، برنج، چای و… ارائه شده است. طبق گزارش بانک مرکزی، خرید برخی از این کالاها از میادین میوه و ترهبار میتواند تا ۳۲ درصد ارزانتر از فروشگاههای سطح شهر تمام شود؛ از جمله گوشت گوسفندی، گوشت گوساله، مرغ، تخممرغ، حبوبات، برنج داخلی، قند و شکر.
