آیا خرید خانه در پایان ۱۴۰۴ منطقی است؟
با افزایش اخیر قیمت بنزین، بسیاری از خریداران و سرمایهگذاران مسکن سردرگم شدهاند. اقتصاددانان هشدار میدهند که این تصمیم نهتنها هزینه ساخت را بالا میبرد، بلکه مسیر قیمت مسکن تا پایان سال ۱۴۰۴ را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
آلبرت بغزیان، اقتصاددان، درباره اثر افزایش قیمت بنزین بر بازار مسکن توضیح داد: «به هر حال، حمل مصالح ساختمانی یکی از هزینههای ساخت مسکن است و افزایش قیمت بنزین میتواند بهانهای برای افزایش بیش از حد هزینهها در بخش حملونقل و انتقال مواد و مصالح ساختمانی باشد. ما گفتیم اشکالی ندارد قیمت بنزین افزایش پیدا کند، اما باید همان سهم واقعی که بنزین در هزینهها دارد، به همان اندازه اضافه شود؛ نه اینکه فعالان بازار برای خود سود مازاد در نظر بگیرند. در این زمینه نظارت دولت در بازارها باید قوی باشد تا افزایشهای غیرمنطقی و فرصتطلبانه کنترل شود.»
او در ادامه با تاکید بر اثرات این افزایش بر بازار مسکن گفت: «بنابراین حتماً این موضوع بر بازار مسکن اثر خواهد داشت. علاوه بر این، مصالح ساختمانی نیز از جهات مختلف گرانتر میشوند؛ چون باید مسیرهای مختلفی را طی کنند تا تولید و سپس حمل شوند. مجموع این عوامل یک شوک به بازار مسکن وارد میکند؛ بخشی از این شوک منطقی و بخشی فرصتطلبانه است. اینکه دقیقاً چند درصد اثر میگذارد، اکنون قابل اعلام نیست و صحبت درباره آن حرفهای نیست. سؤال این است که آیا دولت برای این پیامدها نیز فکر کرده یا صرفاً هدفش کاهش رانت، کاهش قاچاق بنزین یا کنترل مصرف بوده است. دولت باید در نظر بگیرد که بخش حملونقل، جابهجایی کالاها و نهادههای تولید و همچنین رساندن کالا به مصرفکننده نیز دچار تورم میشود.»
در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا این افزایش قیمت فقط بر املاک نوساز تاثیر میگذارد یا پروژههای قبلی را هم در بر میگیرد، بغزیان اظهار داشت: «به نظر من همه بخشها تحت تأثیر قرار میگیرند، مخصوصاً پروژههای جدید که مصالح را تازه خریداری میکنند. پروژههای قبلی معمولاً نوسازتر هستند و قیمتشان به قیمت تمامشده نزدیکتر است و بر همان اساس محاسبه میشود. اما واحدهای ساختهشده و آماده فروش، تورم کمتری را تجربه میکنند. در مقابل، واحدهای ناتمام، تحویل داده نشده یا پیشفروشنشده قطعاً با افزایش قیمت بیشتری مواجه خواهند شد تا واحدهای ساخته شده.»
وی درباره پیشبینی بازار مسکن تا پایان سال ۱۴۰۴ توضیح داد: «بازار مسکن نقدینگی بالایی میخواهد. اگر بازار مسکن را همراه با بازار اجاره در نظر بگیریم، به نظر من اجارهبها تقریباً متناسب با نرخ تورم افزایش خواهد یافت. اما قیمت مسکن بهاندازه تورم رشد نمیکند؛ زیرا باید توان خرید مردم را سنجید. وامها و نرخهای بهرهای که دریافت میشود نیز اجازه انتقال کامل این افزایشها را نمیدهد.»
بغزیان در ادامه به سود بالای ساختوساز اشاره کرد و گفت: «سود ساختوساز بالاست؛ گاهی تا ۴۰ درصد میرسد. سازنده میگوید: «اگر بخواهم ۱۰ درصد دیگر هم اضافه کنم، شاید نتوانم واحد را بفروشم.» بنابراین با وجود تورم بالا، سازنده محتاطانه عمل میکند و دست نگه میدارد، چون بازار کشش لازم را ندارد. هر چه واحدها بزرگتر باشند، امکان رشد قیمت کمتر است، چون تقاضای کمتری دارند؛ در مجموع، پول کمتری میخواهد چه برای خرید و چه برای اجاره.»
