قیمت نجومی مهمانی شب یلدا/ پایان دورهمیها با تورم بالا؟
در آستانه شب یلدا ۱۴۰۴، فشار بیسابقه اقتصادی سفرههای خانوادگی را هدف گرفته است؛ هزینه یک مهمانی ۱۰ نفره به سطحی رسیده که تجربه طولانی سنت یلدا را تحت تأثیر قرار داده و حتی میتواند پیشبینی تلخی از نوروز پیش رو ارائه دهد.
ستاره صبح: برگزاری یک مهمانی ۱۰ نفره در شب یلدا امسال، نزدیک به ۲۰ میلیون تومان هزینه دارد؛ رقمی بیسابقه که سابقه تاریخی در این مراسم ندارد. چنین گرانیهایی باعث شده است که شب یلدا دیگر مانند گذشته رنگ و رونق نداشته باشد و این شرایط میتواند نوروز آینده را نیز کمرنگ و بیرمق کند.
گروه اجتماعی: تحریمها، جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل و ادامه وضعیت نه جنگ و نه صلح، تأثیر مستقیمی بر قیمت دلار، طلا، سکه، خوراکیها، آجیل و میوهها گذاشته و قدرت خرید خانوارها را کاهش داده است. در نتیجه، سنت دیرینه یلدا و شکل سفرههای رنگین این شب به شدت تحت فشار اقتصادی قرار گرفته است.
برای برگزاری یک مهمانی ۱۰ نفره، خانوادهها باید هزینههای سنگینی متحمل شوند: حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان برای یک کیلو آجیل، یک میلیون تومان برای میوه، ۵۰۰ هزار تومان برای شیرینی و بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان برای یک شام مختصر. جمع این هزینهها، رقم تقریبی ۲۰ میلیون تومان را برای یک جمع کوچک رقم میزند.
در سال گذشته، هزینه تهیه سفره یلدا برای یک خانواده چهار نفره بدون شام بین ۱.۷ تا ۴ میلیون تومان بود و آجیل چهار مغز درجه یک حدود ۷۳۵ هزار تومان، آجیل شیرین ۴۰۷ هزار تومان و آجیل شور ۴۲۲ هزار تومان به فروش میرسید. این مقایسه نشان میدهد که رشد قیمتها در سال ۱۴۰۴ به مراتب بیشتر از سال گذشته و فراتر از افزایش دستمزدها و درآمد خانوارها بوده است.
براساس دادههای رسمی مرکز آمار ایران، تورم نقطهبهنقطه قیمت مواد غذایی بیش از ۴۹ درصد و تورم سالانه این گروه بیش از ۴۰ درصد گزارش شده است. در بخش میوه و خشکبار، این رشد به بیش از ۱۰۸ درصد رسیده است، موضوعی که نه تنها سفرههای روزمره، بلکه شکل سنتی سفره شب یلدا را نیز تغییر داده است.
قیمت بالای آجیل و خشکبار:
مهدی بختیاریزاده، مدیر سازمان میادین میوه و ترهبار شهرداری تهران، در این خصوص گفت: «نرخگذاری رسمی برای آجیلهای پایه انجام شده است: آجیل شور حدود ۸۲۰ هزار تومان، آجیل شیرین با باسلوق ۶۶۶ هزار تومان و آجیل شیرین فاقد باسلوق ۷۵۲ هزار تومان.» با این حال، در بازار واقعی خردهفروشی، قیمتها اغلب بالاتر است و این تفاوت ناشی از فشار تقاضا، هزینه حملونقل، کیفیت بالاتر و رقابت فروشگاههاست.
در سال ۱۴۰۴، قیمتها به شکل چشمگیری افزایش یافته است؛ پسته فندقی بین ۱,۱۰۰,۰۰۰ تا ۱,۳۰۰,۰۰۰ تومان، پسته احمدآقایی ۱,۲۰۰,۰۰۰ تا ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان و پسته اکبری تا ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان معامله میشود. مغز بادام هندی ۱,۴۰۰,۰۰۰ تا ۱,۸۰۰,۰۰۰ تومان و مغز بادام درختی ۱,۲۰۰,۰۰۰ تا ۱,۴۰۰,۰۰۰ تومان قیمتگذاری شدهاند. سایر خشکبار مانند تخمه ژاپنی، تخمه آفتابگردان، برگ زردآلو و کشمش سبز نیز با افزایش قابل توجهی روبهرو بودهاند.
اکنون خانوادهها برای مدیریت هزینهها، بستههای کوچکتر آجیل را انتخاب کرده و برخی اجزای سفره، مانند شیرینیهای خاص و دسرهای تزئینی را حذف میکنند تا تنها روی آجیلهای اصلی و میوههای ضروری تمرکز کنند. بستههای آماده شب یلدا، شامل آجیل، میوه خشک و شیرینی، بین ۱.۳ تا ۱.۸ میلیون تومان عرضه میشوند که نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است.
سفره شب یلدا تنها شامل آجیل و میوه نیست؛ شیرینیهای سنتی مانند سوهان، باسلوق، قطاب و گز نیز بخشی از این سنت هستند که هر کدام بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم هزینه دارد. به این ترتیب، تهیه یک سفره کامل برای یک خانواده چهار نفره میتواند به راحتی بیش از ۵ تا ۶ میلیون تومان هزینه داشته باشد و فشار اقتصادی قابل توجهی را بر خانوارها تحمیل کند.
