هشدار انفجار قیمت در بازار خودرو! / سونامی قیمتی هفته دوم دی ۱۴۰۴ را در هم میکشد؟
بازار خودرو در آستانه یک زلزله بزرگ قیمتی قرار گرفته است. تحلیلگران از وقوع یک "سونامی قیمتی" خبر میدهند که کنترل آن از دست رفته است. اما ریشه این بحران کجاست؟ آیا افزایش نجومی تعرفه واردات در لایحه بودجه ۱۴۰۵، آخرین میخ را به تابوت بازار خواهد کوبید؟ این گزارش، پیشبینی هفته آینده و تحلیل تکاندهنده یک کارشناس را بررسی میکند
بازار خودرو ایران، این هفته نیز در تلاطم عمیقی به سر میبرد. نوساناتی که به گفته کارشناسان، دیگر صرفاً مقطعی و گذرا نیست، بلکه حاصل انباشت سالها سیاستگذاری غلط و تصمیمات انباشتهشده است. چشمانداز هفته دوم دیماه ۱۴۰۴ نیز تحت تأثیر این عوامل ساختاری، با ابهام و روند صعودی قیمتها گره خورده است.
هشدار یک کارشناس: "سونامی قیمتی" آغاز شده است
مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودروسازی، در تشریح وضعیت بحرانی بازار، از عبارت تکاندهنده "سونامی قیمتی" استفاده میکند. او توضیح میدهد: «متأسفانه تحلیلی که پیشتر درباره بازار خودرو بر مبنای دورههای فصلی در اختیار مخاطبان قرار داده شده بود، به ویژه از منظر رشد قیمتی، در حال نزدیک شدن به واقعیت است... آنچه امروز در بازار خودرو مشاهده میشود را میتوان به سونامی قیمتی تعبیر کرد. این روند از سه تا چهار ماه قبل بارها مورد هشدار قرار گرفته بود و امکان کنترل یا حداقل کاهش شتاب این جهش قیمتی وجود داشت، اما اقدامات لازم در زمان مناسب انجام نشد.»
فرزانه ریشه این جهش را در چند عامل کلیدی میداند: آمارهای تورمی، برهم خوردن توازن عرضه و تقاضا، و "قیمتگذاری دستوری یا فریز شده". او معتقد است این عوامل در پاییز مانند یک فنر فشرده شدند و اکنون به صورت رها شدن ناگهانی و جهش قیمتی بروز کردهاند.
عوامل محرک افزایش قیمت: از نهادههای تولید تا لایحه بودجه
این کارشناس به افزایش حدود "۵۰ تا ۵۲ درصدی" قیمت نهادههای فلزی صنعت خودرو طی چند ماه گذشته اشاره میکند که فشار هزینه تولید را به شدت بالا برده است. به گفته او، این فشار در نهایت به دوش مصرفکننده نهایی منتقل شده است.
اما هشدار بزرگتر به آینده نزدیک و لایحه بودجه ۱۴۰۵ مربوط میشود. مسیح فرزانه تأکید میکند تحلیلهای رسانهای مبنی بر کاهش تعرفه واردات خودرو در این لایحه نادرست است. جزئیات ارائه شده از سوی او نگرانکننده است:
-
افزایش تعرفه خودروهای هیبریدی از ۱۵ درصد به ۴۰ درصد.
-
افزایش تعرفه خودروهای تا ۱۵۰۰ سیسی از ۲۰ درصد به ۴۰ درصد.
-
افزایش تعرفه خودروهای ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سیسی از ۴۰ درصد به ۷۰ درصد.
-
افزایش نرخ ارز مبنای محاسبه از یوروی ۷۲ هزار تومانی به حدود ۱۰۳ هزار تومان.
-
افزایش مالیات بر ارزش افزوده از ۱۰ درصد به ۱۲ درصد.
او نتیجه میگیرد: «مجموعه این عوامل نشان میدهد که تعرفهها و هزینههای واردات نه تنها کاهش نیافته، بلکه افزایش نیز داشته است و در صورت تصویب این لایحه در مجلس، بازار خودرو در سال آینده با تغییرات قیمتی قابل توجهی مواجه میشود.»
واکنش بازار: ثبتنامهای گسترده، نشانه نابسامانی
فرزانه رفتار مردم در ثبتنامهای گسترده برای خودروهای داخلی را نه یک انتخاب، که یک واکنش دفاعی میداند. او میگوید: «بخش زیادی از مردم برای جلوگیری از کاهش ارزش داراییهای ریالی خود یا کاهش سرعت این افت، حتی با استفاده از استقراض، به سمت ثبتنام خودرو حرکت کردهاند. مشارکت گسترده در این قرعهکشیها یکی از نشانههای آشکار نابسامانی بازار خودرو به شمار میرود.»
