نقش کلیدی کالابرگ الکترونیکی در تأمین نیازهای اساسی خانوارها

دولت سیزدهم در اواخر سال ۱۴۰۱ از اجرای طرحی برای حمایت از یارانه‌بگیران و به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر خبر داد که به‌نام «کالابرگ الکترونیکی» شناخته می‌شود. این طرح بر اساس مصوبه مجلس یازدهم به دولت ابلاغ شده بود.

مجلس یازدهم به دولت سابق تکلیف کرده بود که از ابتدای سال ۱۴۰۱ طرح کالابرگ الکترونیکی را برای حمایت از اقشار ضعیف جامعه عملیاتی کند. با این حال، مسئولان وقت اعلام کردند که باید زیرساخت‌های لازم برای اجرای این طرح فراهم شود.

دولت پیشین در نیمه اسفند ۱۴۰۱ اعلام کرد که قصد دارد این طرح را پس از یک دوره آزمایشی در چند استان به‌صورت محدود در سطح کشور به اجرا درآورد. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آن زمان اعلام کرد که اعتبار خانوارهای یارانه‌بگیر شارژ شده و آنان می‌توانند یک ماه زودتر از دریافت یارانه نقدی، از این اعتبار برای خرید ۱۰ قلم کالای اساسی استفاده کنند. اگر خانواری از این اعتبار استفاده کند، مبلغ کسر شده از یارانه ماه بعدش پرداخت خواهد شد.

در نیمه اردیبهشت ۱۴۰۲، سید صولت مرتضوی، وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اعلام کرد که به‌دلیل تمایل بیشتر مشمولان یارانه به دریافت پول نقد، استقبال از کالابرگ الکترونیکی کم بوده است. در سال ۱۴۰۲ نیز با تصویب بند "ی" قانون بودجه، به دولت اجازه داده شد که برای مدیریت بازار و کمک به معیشت مردم، طرح کالابرگ را اجرا کند.

مرتضوی همچنین اعلام کرد که مشوق‌هایی برای این طرح در نظر گرفته شده است. برای مثال، یارانه کالابرگ ۲۰ درصد افزایش می‌یابد و کسانی که یارانه‌شان ۴۰۰ هزار تومان است، می‌توانند به ۴۸۰ هزار تومان افزایش یابند. همچنین یارانه‌بگیران می‌توانند از یک ماه زودتر از واریز یارانه، از این اعتبار استفاده کنند.

اقلام تحت پوشش این طرح شامل لبنیات، تخم‌مرغ، مرغ، روغن، ماکارونی، برنج ایرانی، قند و شکر، حبوبات و گوشت منجمد گوساله بود. این طرح اختیاری است و افراد می‌توانند بین دریافت یارانه نقدی و خرید از طریق کالابرگ انتخاب کنند.

دو ماه بعد، مرتضوی اعلام کرد که برخی تغییرات در اجرای کالابرگ الکترونیکی بر اساس دستورات آقای مخبر (معاون اول رئیس‌جمهور وقت) در حال بررسی است. در ابتدای شهریور سال گذشته، سخنگوی دولت سابق اعلام کرد که به‌مناسبت هفته دولت، امکان استفاده از تسهیلات تشویقی کالابرگ از سه دهک به پنج دهک افزایش خواهد یافت.

دولت سیزدهم در بهمن سال گذشته، برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، طرح فجرانه کالابرگ الکترونیکی را از نیمه بهمن ۱۴۰۲ تا ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ اجرا کرد. بر اساس این طرح، یک فرد یارانه‌بگیر با خرید از ۱۱ قلم کالای تعیین‌شده، می‌توانست مبلغ کالابرگ خود را تا ۶۲۰ هزار تومان افزایش دهد.

پس از این دوره سه‌ماهه و با استقبال ۶۰ میلیون نفر، مسئولان دولت اعلام کردند که در صورت تأمین منابع، قصد دارند این طرح را ادامه دهند. در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳، هیئت دولت سیزدهم مصوبه‌ای برای تمدید اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی با اعتبار ۲۰ هزار میلیارد تومان تصویب کرد.

با توجه به زیرساخت‌های موجود و تجربه پوشش ۶۰ میلیون یارانه‌بگیر، کارشناسان بر این باورند که دولت چهاردهم می‌تواند با تأمین منابع، این طرح را آغاز کند. حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه، یکی از اهداف اصلی مسئولان دولتی است. اکنون زمان مناسبی برای بررسی بودجه در جلسات هیئت دولت است و دولتمردان می‌توانند با در نظر گرفتن طرح کالابرگ الکترونیکی، از اقشار ضعیف حمایت کنند.