افزایش ۴۰ درصدی مصرف بنزین؛ تنها راهکار افزایش قیمت بنزین است؟
مسعود پزشکیان با بیان اینکه مصرف بنزین در سال جاری به طرز چشمگیری افزایش یافته، هشدار داد که با ادامه این وضعیت، هزینه‌های هنگفتی برای واردات بنزین به کشور تحمیل خواهد شد. این در حالی است که کارشناسان انرژی معتقدند افزایش قیمت سوخت نمی‌تواند راه‌حلی پایدار برای کنترل مصرف باشد.
در جلسه ارائه لایحه بودجه به مجلس، مسعود پزشکیان درباره افزایش مصرف بنزین اظهار داشت که مصرف بنزین در سال جاری حدود ۴۰ درصد بیشتر از مصرف انرژی در سال ۱۳۹۸ بوده است. وی اشاره کرد که در این مدت، درآمد ملی کشور به مراتب کمتر از میزان افزایش مصرف انرژی بوده است. به گفته پزشکیان، هزینه تمام‌شده بنزین بدون در نظر گرفتن قیمت نفت، که شامل هزینه‌های پالایش، حمل فرآورده و جایگاه‌داری است، در حال حاضر حدود ۸ هزار تومان است و اگر قیمت نفت نیز به آن افزوده شود، هزینه بالاتری به دست می‌آید.
پزشکیان با اشاره به این آمار گفت که در سال جاری نزدیک به ۹۰ هزار میلیارد تومان برای واردات بنزین هزینه شده و در صورت ادامه این روند، در سال آینده هزینه واردات بنزین به حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. هر لیتر بنزین وارداتی برای دولت بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان هزینه دارد که فشار زیادی را به اقتصاد کشور وارد می‌کند. او تاکید کرد که ناترازی انرژی بحرانی است که نیازمند مداخله سریع دولت و کارشناسان حوزه انرژی است.
فرزین سواد کوهی، کارشناس حوزه انرژی، در مورد افزایش قیمت بنزین گفت: «در طول سال‌ها، بین کارشناسان حوزه انرژی بحث‌های زیادی درباره واقعی‌سازی قیمت بنزین و حامل‌های انرژی مطرح شده است. واقعیت این است که قیمت کنونی بنزین، به‌دلیل یارانه‌های دولتی، قیمت واقعی نیست و این موضوع باعث کمبود بودجه در دولت شده است.»
وی اضافه کرد که در نگاه اول، قیمت بنزین در کشور ما بسیار پایین است و این مسئله با کشورهای دیگر جهان، حتی کشورهای همسایه مانند ترکیه، کاملاً متفاوت است. سواد کوهی ادامه داد: «در شرایط فعلی اقتصادی، هر گونه افزایش قیمت حامل‌های انرژی به‌ویژه بنزین، فشار زیادی بر خانواده‌ها وارد می‌کند و بسیاری موافق این افزایش نیستند.»
این کارشناس همچنین تاکید کرد که افزایش قیمت بنزین به تنهایی نمی‌تواند مصرف آن را کاهش دهد. او گفت: «ما بارها در گذشته شاهد افزایش قیمت سوخت بوده‌ایم، اما هیچ کاهشی در مصرف مشاهده نکرده‌ایم. شاید این اقدام به‌عنوان یک راه‌حل موقت قابل استفاده باشد، اما در بلندمدت نمی‌تواند مصرف را کنترل کند.»
سواد کوهی همچنین به این نکته اشاره کرد که افزایش قیمت بنزین برای جبران کمبود نقدینگی دولت استفاده می‌شود، اما نباید به آن به‌عنوان راهکاری برای کاهش مصرف نگاه کرد. او معتقد است که دولت‌ها در مواجهه با بحران‌های مالی، راهکارهای واقعی و اساسی را نادیده می‌گیرند و به سراغ راه‌حل‌های موقتی مانند افزایش قیمت سوخت می‌روند.
وی در ادامه تصریح کرد که راه‌حل واقعی کاهش مصرف سوخت، بهبود کیفیت خودروهای تولید داخل است. او گفت: «خودروهای داخلی مصرف سوخت بسیار بالایی دارند و هیچ‌کدام از آن‌ها بهینه نیستند. این در حالی است که در سایر کشورها خودروها با مصرف سوخت بسیار کمتر تولید می‌شوند.»
این کارشناس اضافه کرد که در سال‌های اخیر، ساختار انحصاری صنعت خودروسازی داخلی، مانع از توسعه و بهبود کیفیت خودروها شده است. او اظهار داشت که باید اجازه واردات خودروهای خارجی با تکنولوژی‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این حوزه داده شود تا مصرف سوخت کاهش یابد.
سواد کوهی در پایان گفت: «تا زمانی که ناوگان حمل‌ونقل عمومی و خودروهای شخصی کشور نوسازی نشوند و از فناوری‌های جدید بهره نبرند، نمی‌توان انتظار داشت که مصرف سوخت کاهش یابد. در حال حاضر، پالایشگاه‌های کشور قادر به تامین نیاز داخلی نیستند و مجبور به واردات سوخت هستیم.»
وی همچنین به مسئله ادعای کشورهای عربی درباره مالکیت جزایر سه‌گانه اشاره کرد و گفت: «این جزایر از اهمیت استراتژیک برخوردارند و هرگونه تنش در این زمینه می‌تواند بر درآمد نفتی کشور تأثیر بگذارد.» او تأکید کرد که تعامل بیشتر با جامعه بین‌المللی می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند.
