تکلیف بنزین در دولت جدید روشن شد؟

لایحه بودجه سال آینده در اولین روز از ماه میانی پاییز به مجلس تقدیم شد و کارشناسان معتقدند این اعداد می‌تواند سیگنال‌هایی درباره نرخ تورم، ارز و رشد اقتصادی ارسال کند. با این حال، اقتصاد ایران با کسری بودجه ۸۵۰ هزار میلیارد تومانی روبه‌رو است که به گفته تحلیلگران، یکی از چالش‌های اصلی کشور به شمار می‌آید.

وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان، اعلام کرد که تراز عملیاتی سال ۱۴۰۴، با احتساب موارد فرابودجه، کسری معادل ۱۸۰۵ همت را نشان می‌دهد. او اضافه کرد که هزینه‌های هدفمندی (تبصره ۱۴ با حدود ۸۰۰ همت) و تحویل نفت به نهادهای مختلف (۶۳۶ همت) در لایحه لحاظ شده و به احتمال زیاد کسری واقعی (بدون این موارد) حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ همت خواهد بود. در ادامه، شقاقی‌شهری به تحلیل جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ پرداخت.

سوال: لایحه بودجه که به مجلس تقدیم شده، از حیث منابع و مصارف به ۱۱ میلیون و ۸۹۶ هزار میلیارد تومان می‌رسد. این بودجه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پاسخ: منابع عمومی دولت به ۶۴۰۰ همت رسیده که نسبت به سال ۱۴۰۳، افزایش قابل توجهی دارد و به همین دلیل، می‌توان گفت این بودجه انبساطی است. اما لازم به ذکر است که برخی احکام غیربودجه‌ای مانند تبصره ۱۴ و تحویل نفت به این رقم افزوده شده و بنابراین سقف مصارف به‌طور معناداری افزایش یافته است.

سوال: قیمت نفت در این لایحه ۶۳ دلار پیش‌بینی شده. آیا این رقم واقعی به نظر می‌رسد؟

پاسخ: تولید نفت ۳۷۵۰ هزار بشکه در روز و قیمت ۶۳ دلار برای هر بشکه در نظر گرفته شده که با واقعیت‌های اقتصادی سازگار است. با توجه به نوسانات اخیر قیمت نفت و کاهش تقاضا در سطح جهانی، به نظر می‌رسد این پیش‌بینی منطقی باشد.

سوال: رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که قیمت بنزین در سال آینده تغییر نخواهد کرد. نظر شما چیست؟

پاسخ: به نظر می‌رسد دولت در اصلاح نظام یارانه‌های انرژی تعلل می‌کند. این تعلل منجر به انتشار بیشتر اوراق بدهی شده و به اعتقاد من، اصلاح نظام یارانه‌ها باید در اولویت قرار گیرد تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.

سوال: ارزیابی شما از درآمدهای مالیاتی در لایحه چیست؟

پاسخ: درآمدهای مالیاتی در لایحه ۱۴۰۴ به ۱۷۰۰ همت پیش‌بینی شده که نشان‌دهنده رشد ۳۹ درصدی است. اما سهم مالیات از بودجه عمومی دولت به ۲۸ درصد رسیده که کمتر از سال‌های گذشته است و نشان‌دهنده نیاز به اصلاحات مالیاتی است.

سوال: دولت کسری بودجه را ۸۵۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرده است. چه نگاهی به این موضوع دارید؟

پاسخ: برآورد می‌کنم که کسری واقعی به حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ همت خواهد رسید. این رقم به خوبی نشان‌دهنده چالش‌های جدی پیش روی اقتصاد کشور است و ضروری است که دولت نسبت به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشد.

سوال: به نظر شما سیاست‌های ارزی در سال آینده به چه سمتی خواهد رفت؟

پاسخ: نرخ تسعیر کالاهای اساسی براساس نرخ تورم افزایش خواهد یافت و به این ترتیب شاهد تعدیل نرخ ارز خواهیم بود.

سوال: در نهایت، نظر شما درباره تأثیر این بودجه بر رشد اقتصادی و تورم چیست؟

پاسخ: هرچند بودجه عمرانی افزایش یافته، اما تأمین منابع آن نیاز به بررسی عمیق‌تری دارد. به طور کلی، لایحه بودجه ۱۴۰۴ به نظر نمی‌رسد که برای مهار تورم کافی باشد و احتمالاً با تورم بالایی روبه‌رو خواهیم بود. شرایط اقتصادی و سیاسی پیچیده، آینده روشنی برای کنترل تورم و نرخ ارز نشان نمی‌دهد.