بحران بلیط قطار در نوروز: کمبود ظرفیت و بازار سیاه مردم را به ستوه آورده است!
در آستانه تعطیلات نوروز، بلیط قطار به یک کالای نایاب تبدیل شده است. با افزایش بی‌سابقه تقاضا و کمبود شدید عرضه، مردم در جست‌وجوی بلیط ارزان و راحت با مشکلاتی غیرقابل تصور روبه‌رو هستند. چرا مدیریت حمل‌ونقل ریلی کشور در پاسخ‌گویی به این نیاز ناتوان است؟
حمل‌ونقل عمومی ایران، به‌ویژه در بخش ریلی، این روزها با بحران شدیدی در زمینه عدم تعادل عرضه و تقاضا مواجه شده است. در حالی که با نزدیک شدن به تعطیلات نوروز، حجم سفرها به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته، ناوگان ریلی کشور از پاسخ‌گویی به تقاضای بی‌سابقه مردم ناتوان است. سفر با قطار که به‌عنوان گزینه‌ای کم‌هزینه‌تر از هواپیما شناخته می‌شود، با کمبود شدید بلیط مواجه شده و بسیاری از مردم در جست‌وجوی بلیط به بن‌بست خورده‌اند. در این شرایط، مسئولان همچنان از نبود ظرفیت مناسب و ضعف زیرساخت‌ها سخن می‌گویند، اما این سوال باقی می‌ماند که آیا بحران‌های این‌چنینی که هر سال تکرار می‌شود، از قبل قابل پیش‌بینی نبود؟
روند ناترازی و بحران در حمل‌ونقل ریلی ایران
در حالی که با رسیدن تعطیلات نوروز، تقاضا برای سفرهای ریلی به‌شدت افزایش یافته، کمبود بلیط قطار در آستانه این ایام به بحرانی بزرگ تبدیل شده است. از آنجا که مردم به دنبال گزینه‌های کم‌هزینه‌تری هستند، بسیاری به قطارها روی آورده‌اند اما به دلیل عدم تأمین مناسب ظرفیت، با مشکلات جدی مواجه شده‌اند. به‌طوری‌که طبق گفته جبارعلی ذاکری، معاون وزیر راه و شهرسازی، «۳۲ میلیون متقاضی وجود دارد؛ این در حالی است که تنها دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر موفق به خرید بلیط شده‌اند.»
چرا این بحران هر سال تکرار می‌شود؟
مسئولان هنوز هم تقاضای مردم را با عرضه موجود تطبیق می‌دهند و از آن‌ها می‌خواهند که شرایط را بپذیرند. این در حالی است که بحران تقاضا برای سفرهای نوروزی یک پدیده سالانه است و مسئولان باید از مدت‌ها پیش برای آن تدابیر ویژه‌ای اتخاذ می‌کردند. هر سال با نزدیک شدن به ایام تعطیلات، کمبود ظرفیت در ناوگان حمل‌ونقل عمومی، به‌ویژه در بخش ریلی، به یک بحران بدل می‌شود. مسئولان می‌توانستند با افزایش ظرفیت قطارها، اضافه کردن قطارهای فوق‌العاده و بهینه‌سازی زمان‌بندی حرکت‌ها، بخشی از این مشکل را کاهش دهند.
بازار سیاه بلیط و دست‌وپنجه نرم کردن مردم با سودجویی
یکی از مشکلات جدید که در این بحران ایجاد شده، بازار سیاه بلیط‌های قطار است. همانطور که مدیرعامل راه‌آهن اشاره کرد، ربات‌هایی شبانه‌روزی بلیط‌های قطار را خریداری کرده و به فروشندگان قیمت بالاتر منتقل می‌کنند. این موضوع سبب شده تا مردم با کمبود بلیط مواجه شوند و در عین حال با سودجویانی روبه‌رو باشند که بلیط‌ها را با قیمت‌های گزاف به فروش می‌رسانند.
کمبود ظرفیت: چالش بزرگ برای سفرهای نوروزی
در حالی که تنها حدود هفت درصد از تقاضای سفرهای ریلی به‌طور واقعی تأمین شده است، مردم برای خرید بلیط قطار شانس اندکی دارند. این کمبود ظرفیت به‌شکلی است که برای هر 14 نفر، تنها یک نفر موفق به خرید بلیط می‌شود. این درصد پایین موفقیت مشابه با شانس برنده شدن در لاتاری گرین کارت آمریکا است. چنین وضعیت‌هایی نشان‌دهنده ضعف بزرگ در زیرساخت‌ها و مدیریت نادرست در بخش حمل‌ونقل ریلی است.
زیرساخت‌های ناتمام و نبود برنامه‌ریزی صحیح
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی کشور با چالش‌های بسیاری مواجه است. هزینه‌های بالای نگهداری و بهسازی خطوط و ناوگان ریلی، در کنار کمبود منابع مالی و تحریم‌ها، وضعیت این بخش را بحرانی کرده است. این عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و مدیریت ناکافی در زمان‌های پیک سفر، مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است. به‌ویژه در سال‌های اخیر، شاهد افزایش خرابی‌ها و کاهش کیفیت خدمات در این بخش بوده‌ایم.
سرمایه‌گذاری ناکافی و گره‌خوردن سفرهای نوروزی
با توجه به گزارش‌های موجود، سرمایه‌گذاری در بخش حمل‌ونقل ریلی به‌موقع و کافی نبوده است. این مسئله باعث شده تا ظرفیت خطوط ریلی نتواند به‌خوبی با نیازهای مردم تطبیق یابد. به علاوه، نبود تعمیرات به‌موقع و بهسازی خطوط نیز بر این بحران افزوده است. این وضعیت در کنار سوءمدیریت مسئولان، باعث شده تا مسافران برای تجربه‌ای ساده از سفر نوروزی، با مشکلات بسیاری مواجه شوند.
در نهایت، با توجه به شرایط سخت اقتصادی و تورم موجود، مردم باید با مشکلاتی نظیر قیمت‌های بالا در بازار سیاه و فقدان بلیط‌های مناسب روبه‌رو شوند. این موضوع نمایانگر ضعف‌های شدید در بخش حمل‌ونقل عمومی و ناکامی در ارائه خدمات مطلوب به مردم است.
