هزینه ساخت مسکن در تهران از ۱۸ میلیون تومان عبور کرد!
در حالی که بازار مسکن همچنان در رکودی عمیق فرو رفته، اما هزینه‌های ساخت‌وساز در پایتخت نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
وضعیت رکودی بازار مسکن که بیش از یک سال و نیم است ادامه دارد، همچنان سایه سنگین خود را بر معاملات انداخته است. برای مثال، تعداد معاملات مسکن در تهران در مهرماه سال جاری تنها به ۳۷۰۰ فقره رسید، که نشان‌دهنده تداوم رکود در این بازار است. اما در این میان، پرسش اصلی اینجاست که آیا این رکود باعث کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز شده است؟ پاسخ فعالان صنعت ساختمان به این پرسش منفی است. نه‌تنها هزینه‌ها کاهش نیافته، بلکه روند افزایشی آن نیز ادامه دارد.
سازمان نظام مهندسی ساختمان در اوایل سال ۱۴۰۳ اعلام کرده بود که هزینه ساخت هر متر مربع مسکن بسته به تعداد طبقات، بین ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تا ۱۹ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان خواهد بود. اما آنچه در عمل اتفاق افتاده، فراتر از این پیش‌بینی‌ها بوده است. افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها حتی کارشناسان این سازمان را نیز غافلگیر کرده و برآورد دقیق هزینه‌ها برای سال آینده را دشوار ساخته است.
بهمن دادمان، دبیر سندیکای شرکت‌های ساختمانی، در پاسخ به این پرسش که هزینه ساخت هر متر مربع مسکن در تهران چقدر است، اظهار داشت: «بدون احتساب نرخ زمین، امروز هزینه ساخت مسکن در هر متر مربع به طور میانگین بین ۲۲ تا ۲۵ میلیون تومان است.»
او با اشاره به تأثیر عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های شهری و انرژی گفت: «کم‌توجهی به سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌ها، امسال خود را در کمبود منابعی چون برق، گاز، بنزین و آب نشان داد. در آینده نزدیک نیز باید انتظار بروز بحران‌های جدی‌تری را داشته باشیم.»
فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان، نیز با تأکید بر اینکه شهرداری‌ها با افزایش هزینه صدور پروانه‌های ساختمانی نقش مهمی در بالا رفتن هزینه‌های ساخت ایفا می‌کنند، اظهار داشت: «در حال حاضر، کف هزینه‌های ساخت مسکن در تهران متری ۱۸ میلیون تومان است. اما با وجود تمام وعده‌های حمایتی، بازار ساخت و تولید مسکن تغییر محسوسی نداشته است. همچنان سالیانه ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار واحد مسکونی ساخته می‌شود که این میزان پاسخگوی نیاز بازار نیست.»
او در ادامه افزود: «در حالی که تمامی مدیران دولتی و خصوصی بر این باورند که مسکن، موتور محرکه اقتصاد کشور است، اما در عمل، اقدام جدی برای حمایت از این بخش صورت نمی‌گیرد. در حال حاضر، ۹۹ درصد تولید مسکن کشور توسط بخش خصوصی انجام می‌شود، اما کم‌توجهی به این حوزه باعث کاهش ساخت‌وساز و در نهایت کاهش عرضه مسکن شده است.»
ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان تهران، نیز در این خصوص عنوان کرد که هزینه ساخت یک واحد مسکونی بسته به نوع مصالح و کیفیت ساخت متفاوت است. او تصریح کرد: «یک واحد مسکونی معمولی با یک واحد لوکس، هزینه‌های ساخت متفاوتی دارند. اما به طور میانگین، هزینه‌های ساخت‌وساز در تهران به متری ۲۰ میلیون تومان رسیده است.»
اظهارات کارشناسان و فعالان این حوزه نشان می‌دهد که مسکن همچنان یک کالای سرمایه‌ای است و سهم بالایی در سبد هزینه خانوارها دارد. ازاین‌رو، هرگونه افزایش در نرخ ارز، هزینه‌های شهرداری، تعرفه‌های سازمان نظام مهندسی و تورم عمومی، به طور مستقیم بر قیمت تمام‌شده مسکن تأثیر می‌گذارد. بنابراین، اگرچه رکود در معاملات مسکن وجود دارد، اما این بدان معنا نیست که هزینه‌های ساخت نیز متوقف شده‌اند. برعکس، روند افزایشی هزینه‌ها، ساخت مسکن را به یکی از چالش‌های بزرگ سرمایه‌گذاران و سازندگان تبدیل کرده است.
