آیا قیمت موبایل سال آینده سر به فلک می‌کشد؟/ پاسخ رئیس انجمن تلفن همراه به شایعات
در روزهای اخیر، شایعاتی در فضای مجازی منتشر شده که از افزایش چندبرابری قیمت گوشی‌های موبایل در سال آینده خبر می‌دهند.
عبدالمهدی اسدی، رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی ایران، در یک گفت‌وگوی آنلاین به بررسی چالش‌های اخیر بازار موبایل پرداخت. او سال گذشته را یکی از سخت‌ترین دوران‌های این صنعت دانست و اعلام کرد که مشکلات ناشی از تحریم‌ها، شرایط نامساعد اقتصادی و سیاست‌گذاری‌های متناقض، بازار موبایل را دچار بحران کرده است.
او با اشاره به صدور بخشنامه‌های ناگهانی و متناقض، تأکید کرد:
"گاهی یک بخشنامه صبح ابلاغ و همان روز بعدازظهر لغو می‌شد که این موضوع، تجارت را به چالش کشید."
یکی از معضلاتی که فعالان این صنعت را با مشکل مواجه کرده، فرآیند طولانی تخصیص ارز است. اسدی توضیح داد که در برخی موارد، دریافت ارز مورد نیاز برای واردات موبایل تا ۱۸۰ روز زمان برده است. این مسئله باعث تعدیل نیرو در بسیاری از شرکت‌ها و حتی تعطیلی برخی کسب‌وکارها شد.
او همچنین تصریح کرد که انجمن تلفن همراه ایران، خود پیشنهاد داده است که ارز نیمایی برای واردات گوشی اختصاص نیابد. به گفته وی، این تصمیم باعث شد که قیمت موبایل در بازار کنترل شود و از افزایش قیمت‌های ناگهانی جلوگیری گردد.
آیفون از فهرست ممنوعیت خارج شد؛ پشت پرده این تصمیم چه بود؟
یکی از موضوعات مهمی که اسدی به آن اشاره کرد، ماجرای رفع ممنوعیت واردات آیفون بود. او تأکید کرد که این موضوع ابتدا با مخالفت‌هایی در دولت مواجه شد اما با ارائه مستندات دقیق، توانستند مسئولان را متقاعد کنند.
"طبق آمار، در یک سال، یک میلیون دستگاه آیفون به‌صورت غیررسمی وارد کشور شده بود که ارزشی معادل یک میلیارد دلار داشت. اگر این میزان به‌صورت رسمی وارد می‌شد، دولت از محل عوارض و مالیات حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان درآمد داشت."
با این استدلال‌ها، سرانجام هیئت دولت در آبان‌ماه ۱۴۰۲ ممنوعیت واردات آیفون را لغو کرد و از بهمن‌ماه، نخستین محموله‌های تجاری آیفون وارد بازار شد.
چالش‌های نخستین محموله تجاری آیفون؛ آیا همه موافق بودند؟
ورود اولین محموله آیفون با حواشی زیادی همراه شد. برخی رسانه‌ها اخبار نادرستی منتشر کردند و حتی در بخش خصوصی نیز برخی افراد به دلیل رقابت‌های تجاری، با این اتفاق مخالفت کردند. این مسئله باعث شد که بازرسی کل کشور به موضوع ورود کند و چند روزی کالاها در گمرک متوقف بمانند. اما در نهایت، با مذاکرات و جلسات متعدد، مشکل حل شد و گوشی‌های آیفون به بازار عرضه شدند.
به گفته اسدی، پس از آزادسازی واردات رسمی، قیمت آیفون به‌طور محسوسی کاهش پیدا کرد. او اعلام کرد:
"قیمت آیفون ۱۶ پرو مکس که قبلاً ۱۷۸ میلیون تومان بود، به حدود ۱۳۰ تا ۱۳۵ میلیون تومان کاهش یافت."
شب عید، بازار موبایل رونق دارد یا در رکود است؟
رئیس انجمن تلفن همراه ایران درباره وضعیت بازار شب عید گفت که امسال برخلاف سال‌های گذشته، بازار گوشی موبایل چندان جذاب نیست. دلیل اصلی این موضوع، کاهش قدرت خرید مردم است. بسیاری از افراد به‌جای خرید گوشی جدید، ترجیح می‌دهند موبایل خود را تعمیر کنند یا فقط لوازم جانبی آن را تعویض کنند.
او اظهار امیدواری کرد که با بهبود شرایط اقتصادی، بازار موبایل نیز در سال آینده رونق بگیرد.
ماجرای افزایش نرخ محاسباتی گمرک؛ قیمت موبایل چقدر بالا می‌رود؟
یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی که اخیراً در فضای مجازی مطرح شده، افزایش نرخ محاسباتی گمرکی از ۲۸ هزار تومان به ۶۸ هزار تومان است. برخی از افراد ادعا کرده‌اند که این تغییر باعث افزایش چند برابری قیمت گوشی‌ها خواهد شد.
اما اسدی این ادعا را رد کرد و گفت:
"این افزایش نرخ گمرکی اگر اجرایی شود، نهایتاً بین ۲ تا ۴ درصد بر قیمت گوشی‌ها تأثیر خواهد داشت. در گذشته نیز چنین تغییراتی رخ داده اما باعث جهش ناگهانی قیمت‌ها نشده است."
او همچنین درباره گوشی‌های لوکس بالای ۱۰۰۰ دلار (مانند مدل‌های جدید آیفون) توضیح داد که افزایش تعرفه سود بازرگانی ممکن است باعث افزایش ۴ تا ۵ درصدی قیمت این مدل‌ها شود.
شفافیت در تخصیص ارز؛ چرا برخی شرکت‌ها سریع‌تر ارز می‌گیرند؟
رئیس انجمن تلفن همراه ایران با انتقاد از عدم شفافیت در تخصیص ارز گفت که در دو سال گذشته، اطلاعات دقیقی از میزان ارزی که شرکت‌ها دریافت کرده‌اند، منتشر نشده است. او تصریح کرد که حتی از رئیس‌جمهور درخواست کرده‌اند که این اطلاعات را منتشر کند، اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌اند.
"برخی شرکت‌ها توانسته‌اند ارز بیشتری دریافت کنند یا سریع‌تر از بقیه، ارز مورد نیاز خود را تأمین کنند. این مسئله باعث ایجاد بی‌عدالتی در بازار شده است."
تفاوت تولید داخلی و ODM؛ چرا باید این دو را جدا بدانیم؟
یکی دیگر از موضوعات جنجالی که اسدی به آن پرداخت، مسئله تولید موبایل در داخل کشور بود. او تأکید کرد که انجمن تلفن همراه از تولید داخل حمایت می‌کند، اما نباید مدل تولید ODM (یعنی تولید گوشی توسط شرکت‌های خارجی و عرضه آن با برند ایرانی) با تولید واقعی داخلی در یک سطح قرار بگیرد.
"کسی که در داخل کشور کارخانه‌داری می‌کند و کارآفرینی انجام می‌دهد، نباید با فردی که صرفاً یک برند ثبت کرده و محصول را از خارج وارد می‌کند، برابر باشد."
او هشدار داد که اگر تولید داخلی و ODM در یک سطح در نظر گرفته شوند، تولیدکنندگان واقعی آسیب خواهند دید و بازار کشور به دست واردکنندگان خواهد افتاد.
نتیجه‌گیری؛ آیا قیمت موبایل افزایش می‌یابد؟
با توجه به صحبت‌های رئیس انجمن تلفن همراه، نگرانی درباره افزایش چند برابری قیمت موبایل بی‌اساس است. حتی در صورت تصویب افزایش نرخ محاسباتی گمرکی، قیمت گوشی‌ها تنها چند درصد افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر، رفع ممنوعیت واردات آیفون و کنترل بازار، موجب کاهش قیمت برخی مدل‌ها شده است.
در نهایت، آنچه بیشترین تأثیر را بر بازار موبایل خواهد گذاشت، وضعیت اقتصادی مردم و قدرت خرید آنهاست. تا زمانی که شرایط معیشتی دشوار باشد، بازار موبایل نیز با رکود مواجه خواهد بود.
