پس از ۳۴ سال؛ مذاکرات مستقیم تاریخی میان اسرائیل و لبنان
پس از بیش از سه دهه فاصله، اسرائیل و لبنان برای اولین بار وارد مذاکرات مستقیم شدند.
اسرائیل و لبنان، کشورهایی که روابط دیپلماتیک رسمی ندارند و یکدیگر را به رسمیت نمیشناسند، پس از دههها در وضعیت جنگی، برای نخستین بار پس از ۳۴ سال به گفتوگوهای مستقیم نشستند. آخرین مذاکرات غیرمستقیم میان دو کشور به سال ۱۹۹۱ بازمیگردد. نشست چهارشنبه با محوریت بررسی آتشبس و در چارچوب کمیته نظارت بر آتشبس اسرائیل و لبنان برگزار شد.
در آذر ماه گذشته، اسرائیل، حزبالله و دولت لبنان به توافق آتشبس دست یافتند تا ماهها درگیری و تنش مسلحانه پایان یابد. این توافق با میانجیگری آمریکا و فرانسه حاصل شد و کمیتهای متشکل از نمایندگان همه طرفها برای نظارت بر اجرای آن تشکیل شد.
با وجود این آتشبس، اسرائیل همچنان به حملات خود در جنوب لبنان و منطقه ضاحیه بیروت ادامه میدهد.
این بار در مذاکرات مستقیم، نمایندگانی از لبنان، آمریکا و اسرائیل بهصورت سهجانبه شرکت کردند. برخلاف دور قبلی مذاکرات غیرمستقیم، لبنان نمایندگان غیرنظامی را برای مذاکره فرستاد؛ در حالی که پیشتر، افراد نظامی در نشستها حضور داشتند.
رویترز گزارش داد که این گفتوگوها تحت فشار آمریکا برای گسترش مذاکرات و کاهش اختلافات و در نهایت حرکت به سمت عادیسازی کامل روابط انجام شد.
مذاکرات در منطقه مرزی «ناقوره» در جنوب لبنان و در نزدیکی خط مرزی با اسرائیل، در مرکز نیروهای صلح سازمان ملل (یونیفل) برگزار شد. اسرائیل و لبنان همچنان فاقد روابط رسمی هستند و دهههاست که در وضعیت جنگی به سر میبرند. اسرائیل بارها حملات هوایی و زمینی علیه لبنان انجام داده و سال گذشته آخرین حمله زمینی گسترده را صورت داد. در حال حاضر، ارتش اسرائیل در بخشهایی از جنوب لبنان حضور دارد و مناطقی را تحت اشغال خود دارد.
پیشتر، مذاکرات غیرمستقیم میان اسرائیل و لبنان با میانجیگری آمریکا برای ترسیم مرزهای دریایی انجام شد که موفقیتآمیز بود و دو طرف به توافق رسیدند.
نخستوزیر لبنان، نواف سلام، تأکید کرد که این مذاکرات در چارچوب کمیته آتشبس صورت گرفته و برخی منابع خبری از بحث درباره همکاری محدود اقتصادی در مناطق مرزی نیز خبر دادند. با این حال، او هر گونه عادیسازی یا به رسمیت شناختن اسرائیل را رد کرد و گفت: «بیروت به طرح صلح عربی متعهد است.»
سلام افزود: «توافق آتشبس امضا شده در نوامبر ۲۰۲۴ باید پیش از هر اقدام بعدی به طور کامل اجرا شود. اسرائیل باید نیروهای خود را عقب بکشد و حملات هوایی را متوقف کند و حزبالله نیز باید خلع سلاح شود.»
خبرگزاری فرانسه گزارش داد که حزبالله خلع سلاح را نمیپذیرد، اما نخستوزیر لبنان تأکید کرد که حزبالله با توافق آتشبس موافقت کرده و دولت لبنان انحصار استفاده از زور را حفظ خواهد کرد. وی افزود: «حزبالله باید به تعهدات خود عمل کند.» حزبالله لبنان تأکید دارد که سلاحهایش برای مقاومت ضداشغالگری و دفاع از کشور است.
در میان کشورهای همسایه اسرائیل، مصر و اردن تلآویو را به رسمیت شناختهاند، اما لبنان و سوریه تاکنون از این اقدام خودداری کردهاند.
در مذاکرات اخیر، نائب رئیس بخش سیاست خارجی شورای امنیت ملی اسرائیل (اوری رزنیک)، مورگان اورتگاس مشاور رئیسجمهور آمریکا در امور لبنان و نمایندگان دولت لبنان حضور داشتند. به گزارش سایت اسرائیلی «آی نیوز ۲۴»، این گفتوگوها در چارچوب مذاکرات امنیتی میان دو طرف انجام شد.
دفتر نخستوزیر اسرائیل اعلام کرد که جلسه در فضایی مثبت برگزار شد و توافقی برای تدوین ایدههای افزایش همکاریهای اقتصادی بالقوه حاصل شد. با این حال، اسرائیل تأکید کرد که خلع سلاح حزبالله، مستقل از پیشرفت در همکاریهای اقتصادی، همچنان الزامی است.
