تأخیر در حکم بازداشت نتانیاهو؛ دادگاه کیفری بین‌المللی در دام دوگانگی!
دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) در اقدامی که بسیاری آن را ریاکاری و استانداردهای دوگانه این نهاد می‌دانند، صدور حکم بازداشت برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، و یوآو گالانت، وزیر جنگ این رژیم، را برای بیش از پنج ماه به تعویق انداخت.
تأخیر در صدور حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت؛ نشان از استانداردهای دوگانه دادگاه کیفری بین‌المللی
دیوان کیفری بین‌المللی به سرعت در پرونده‌های مربوط به اوکراین اقدام کرده و ظرف چند ماه حکم بازداشت شش مقام روسی از جمله ولادیمیر پوتین را صادر کرد. اما در مورد غزه، هیچ حکم بازداشتی از زمان آغاز تحقیقات در سال ۲۰۱۹ صادر نشده که این نشان‌دهنده تأخیرهای قابل توجه و برخورد دوگانه است.
براساس گزارش آناتولی، تأخیر طولانی در تحقیقات فلسطین به عملیات جاسوسی رژیم صهیونیستی در هدف قرار دادن دیوان کیفری بین‌المللی و مقامات آن به مدت ۹ سال مربوط می‌شود و همچنین با کناره‌گیری قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده همراه بوده است. پس از اتهامات سوء رفتار علیه دادستان کریم خان، بریتانیا صلاحیت دادگاه را به چالش کشید که این نیز به پیچیدگی‌ها افزوده است.
درخواست‌های احکام بازداشت نتانیاهو و گالانت در تاریخ ۲۰ ماه مه توسط دادستانی دیوان بین‌المللی کیفری ارائه شد، اما از آن زمان با کارشکنی‌های سیستماتیک تل‌آویو و متحدانش مواجه بوده و اکنون صدور حکم در این زمینه با تأخیر مواجه شده است.
اتهامات علیه دادستان
مدت کوتاهی پس از ارائه درخواست حکم دستگیری، تحقیقات درباره سوء رفتار ادعایی کریم خان نسبت به یکی از کارکنان دیوان آغاز شد. مجمع کشورهای عضو ICC تأیید کرد که تحقیقات در حال انجام است، اما در حال حاضر دلایل کافی برای ادامه آن وجود ندارد. زمان این ادعاها، همزمان با درخواست‌های صدور حکم جلب، ایجاد شبهه کرده است.
انصراف قاضی
قاضی جولیا موتوک، که مسئول بررسی مقدماتی پرونده بود، به دلایل پزشکی و برای اطمینان از اجرای عدالت، از سمت خود کناره‌گیری کرد. دادگاه اعلام کرد که قاضی بتی هوهلر، قاضی اسلوونیایی که به تازگی به دادگاه پیوسته است، جایگزین موتوک خواهد شد.
دکتر اویسو اویسو، کارشناس حقوق بین‌الملل، هشدار داد که خروج موتوک ممکن است روند رسیدگی را طولانی کند، در حالی که کریگ مخیبر، مسئول سابق سازمان ملل، این تغییر ناگهانی را در میان فشارهای فزاینده تل‌آویو و کشورهای غربی، مشکوک خوانده است.
تأخیرهای سیستماتیک از سال ۲۰۱۹
تأخیر در تحقیقات فلسطین به سال ۲۰۱۵ بازمی‌گردد، زمانی که فاتو بنسودا، دادستان سابق دیوان بین‌المللی کیفری، تحقیقات مقدماتی را آغاز کرد. اگرچه این تحقیقات در سال ۲۰۱۹ معیارهای لازم را احراز کرده‌اند، اما به دلیل مباحث مربوط به صلاحیت قضایی در سرزمین‌های فلسطینی، به تعویق افتاده است.
تحقیقات رسمی در مارس ۲۰۲۱ آغاز شد، اما هیچ پیشرفت معنی‌داری حاصل نشده و این موضوع درخواست‌ها علیه نتانیاهو و گالانت را به تأخیر انداخته است.
در ژوئیه ۲۰۲۴، بریتانیا با به چالش کشیدن دولت فلسطین و صلاحیت دادگاه کیفری بین‌المللی، مسائل را پیچیده کرد. اگرچه پس از آن از این روند کناره‌گیری کرد، دیوان بیش از ۶۰ مورد مشابه را پذیرفته که تأخیر بیشتری در درخواست‌های حکم بازداشت ایجاد کرده است.
تهدیدهای تحریمی آمریکا و مداخله موساد
دیوان کیفری بین‌المللی با تهدیدهای سنای آمریکا مواجه شده که در صورت صدور حکم بازداشت علیه مقامات اسرائیلی، تحریم‌هایی اعمال خواهد شد. این تهدیدها بازتاب اقداماتی مانند مسدود کردن دارایی‌های دادستان سابق بنسودا و ممنوعیت سفر در جریان تحقیقات افغانستان است.
سازمان اطلاعات رژیم صهیونیستی، موساد، نیز در امور دیوان بین‌المللی کیفری مداخله کرده است. یوسی کوهن، رئیس سابق موساد، به‌طور مخفیانه با دادستان بنسودا ملاقات کرده تا او را متقاعد کند که پرونده‌هایی را علیه پرسنل اسرائیلی پیگیری نکند. منابع متعدد نشان می‌دهند که کوهن اقداماتی مداوم و تهدیدآمیز انجام داده و از اطلاعات شخصی برای ارعاب بنسودا استفاده کرده است. این فشارها استقلال دیوان کیفری بین‌المللی را به خطر انداخته و روند تحقیقات را طولانی کرده و اعتبار و توانایی آن را برای اجرای عدالت تضعیف کرده است.
