سرنوشت تلخ ازدواج برای دهه شصتیها/ ۷۰ درصد دختران این نسل همچنان مجرد!
جامعهشناس دانشگاه تهران از دلایل بالا رفتن سن ازدواج و تجرد قطعی در میان زنان دهه شصت پرده برداشت؛ آیا انتخاب آگاهانه یا جبر اجتماعی، عامل اصلی این وضعیت است؟

شهلا کاظمیپور، عضو هیات علمی دانشگاه تهران، با اشاره به کاهش سن تجرد قطعی در میان دختران ایرانی به ۳۸ سال، به بررسی علل و عوامل این پدیده پرداخت. او معتقد است که این مسئله به طور ویژه دامنگیر متولدین دهه شصت شده و دلایل متعددی در شکلگیری آن نقش داشته است.
به گزارش تجارت نیوز، کاظمیپور در تشریح مفهوم تجرد قطعی گفت: «تجرد قطعی را عددی در نظر میگیریم که پس از آن درصد مجردها خیلی کاهش پیدا نمیکند. در گذشته معمولاً تجرد قطعی در خانمها ۴۵ سال و در آقایان ۵۰ سال در نظر میگرفتند، اما در سالهای اخیر وقتی محاسبه میکنیم، یعنی دخترانی که به سن ۳۸ یا ۴۰ میرسند، پس از آن درصد تجردشان برای یک مقطعی کم نمیشود.»
وی علت اصلی این وضعیت در میان دختران دهه شصت را ناشی از عدم توازن جمعیتی دانست و اظهار داشت: «بیشتر این اتفاق برای دختران دهه شصتی رخ میدهد، چون تعداد موالید دختر این دهه نسبت به پسر افزایش یافت و از آنجایی دختران معمولاً با پسران بزرگتر از خود باید ازدواج کنند و پسرانی که بزرگتر از دختران دهه ۶۰ هستند، متولد دهه ۵۰ هستند، چون تعدادشان کمتر است، یک مضیقه ازدواج برای آنها پیش آمده است.»
کاظمیپور به پدیده جوانگرایی در انتخاب همسر توسط مردان نیز اشاره کرد و افزود: «مردان در هر شرایطی چه مجرد چه اینکه همسر خود را از دست داده باشند، برای ازدواج جوانگرایی دارند. برای مثال مردی که از همسرش جدا میشود و ۴۰ یا ۴۲ ساله است، با یک دختر ۳۸ ساله ازدواج نمیکند. جوانگرایی بین مردان کشور وجود دارد. در حال حاضر بسیاری از دختران با مردان همسن خود ازدواج میکنند و این امر موضوع تجرد زنان را کمی تعدیل میکند.»
این جامعهشناس راهکار اصلی برای حل مشکل مضیقه ازدواج در میان دختران دهه شصت را «همسانهمسری سنی» دانست، اما در عین حال تاکید کرد: «اما دختران در این سن دایره همسرگزینیشان کم میشود، چون اکثراً تحصیلکردهاند و شغل دارند و با مردان مورد نظر خود را نمیتوانند پیدا کنند. مسئله تجرد قطعی دختران در کشور مقطعی است و در دختران دهه ۷۰ این موضوع از بین میرود.»
کاظمیپور با اشاره به دیدگاه خودِ این دختران بیان کرد: «بسیاری از این دختران را میبینم چون دانشجویان خود ما هستند، علاقمندند تحصیل کنند، شغل خوبی داشته باشند و در اصل یک آرمانگرایی دارند که باعث شده سن ازدواجشان به تأخیر بیفتد و بسیاری از آنها ناراحت نیستند چون میگویند خودمان انتخاب کردیم.»
او پیشبینی کرد که این وضعیت برای متولدین دهه شصت تا حدود پنج سال آینده ادامه خواهد داشت و در مورد نسلهای بعدی گفت: «مسئله تجرد قطعی دختران تا ۵ سال آینده که دختران متولد دهه ۶۰ به بالای ۵۰ سال برسند، ادامه مییابد و برای دختران متولد دهه ۷۰ به بعد دیگر با چنین مشکلی مواجه نخواهیم بود، چون معمولاً در جامعه ایران مردان با زنان جوانتر میخواهند ازدواج کنند و مردان هر نسلی از نسل بعدی بیشتر خواهند شد، چون باروری پایین آمده است. اگر یک روزی باروری بالا برود، ممکن است باز چنین پدیدهای اتفاق بیفتد.»
در پایان، کاظمیپور با جمعبندی دلایل تجرد قطعی در میان دختران دهه شصت خاطرنشان کرد: «۷۰ درصد تجرد قطعی در دختران بر اساس انتخاب بوده است و ۳۰ درصد آن ناشی از جبر بوده و تحت تاثیر تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعه است. وسواس دختران در ازدواج برای انتخاب اصلح موجب میشود که همزمان با این وسواس، سن آنها بالا رود و تقاضا برای آنها کاهش یابد.» به این ترتیب، به نظر میرسد که هم عوامل جمعیتی و هم تغییرات فرهنگی و فردی در رقم خوردن این آمار قابل توجه نقش داشتهاند.