گرمای ۴۰ درجه‌ای چگونه می‌تواند جانتان را تهدید کند؟
با بالا رفتن بی‌سابقه دمای هوا در فصل تابستان، تنها نگرانی مردم گرمازدگی نیست؛ از بیماری‌های عفونی گرفته تا آسیب‌های مغزی، خطراتی جدی در کمین بدن انسان هستند.
با افزایش کم‌سابقه دمای هوا در روزهای ابتدایی تابستان، سلامت انسان در معرض تهدیدهای جدی‌تری قرار می‌گیرد. این گرمای شدید نه‌تنها عامل گرمازدگی است، بلکه بستر مناسبی برای بروز بیماری‌های خطرناک‌تری همچون وبا فراهم می‌کند.
وبا؛ تهدید اصلی بهداشتی در روزهای داغ تابستان
یکی از مهم‌ترین بیماری‌هایی که در پی افزایش دما شیوع پیدا می‌کند، وباست؛ بیماری‌ای با قابلیت سرایت بالا که در صورت درمان‌نشدن می‌تواند مرگبار باشد.
وبا یک عفونت حاد دستگاه گوارش است که عمدتاً از طریق نوشیدن آب یا مصرف غذای آلوده به باکتری ویبریو کلرا به بدن منتقل می‌شود. این بیماری اغلب در مناطقی با دسترسی محدود به آب سالم بیشتر شیوع پیدا می‌کند. مبتلایان ممکن است در ابتدا علائمی خفیف داشته باشند، اما در بسیاری از موارد، دچار اسهال شدید و آبکی می‌شوند که در صورت عدم رسیدگی سریع، حتی می‌تواند در عرض چند ساعت منجر به مرگ شود.
گرمای بالا و رشد بیماری‌های عفونی
گرمای تابستان نه‌تنها موجی از گرمازدگی به راه می‌اندازد، بلکه زمینه‌ساز افزایش شیوع بیماری‌هایی مانند مالاریا، سالک و انواع بیماری‌های روده‌ای است.
علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، هشدار داده است: «تعریق زیاد باعث از بین رفتن آب و الکترولیت‌هایی نظیر پتاسیم در بدن می‌شود که می‌تواند سلامت عمومی را به‌شدت تهدید کند.»
در همین راستا، ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، با اشاره به افزایش شیوع بیماری‌های روده‌ای می‌گوید: «استفاده از آب و غذای آلوده در گرمای بالا یکی از دلایل عمده بروز این بیماری‌هاست. رعایت بهداشت فردی، به‌خصوص شستن مکرر دست‌ها، تأثیر زیادی در پیشگیری دارد.»
سنگ کلیه؛ درد پنهان تابستان
افزایش دما می‌تواند به شکل غیرمستقیم، احتمال ابتلا به سنگ کلیه را نیز افزایش دهد. کم‌آبی بدن، یکی از عوامل اصلی در ایجاد این عارضه دردناک است. پزشکان توصیه می‌کنند که در روزهای گرم، میزان مصرف آب افزایش یابد و همچنین از مصرف بیش‌ازحد نمک و قند در رژیم غذایی پرهیز شود تا خطر تشکیل سنگ در کلیه‌ها کاهش پیدا کند.
وقتی گرمای شدید مرگبار می‌شود
بالا رفتن شدید دما می‌تواند آثار مخربی بر بدن داشته باشد. اگر مکانیسم تعریق در بدن به درستی عمل نکند، دمای داخلی بدن بالا می‌رود. این افزایش دما می‌تواند به سرعت باعث آسیب جدی به مغز و سایر اندام‌های حیاتی شود.
گرمازدگی شدید یکی از دلایل مهم مرگ‌ومیر ناشی از تغییرات شدید جوی است. در چنین شرایطی، نوشیدن آب کافی و دوری از قرار گرفتن طولانی‌مدت زیر نور آفتاب، اقدامات کلیدی برای محافظت از سلامت بدن به شمار می‌آید.
حد تحمل بدن در برابر گرمای ۴۰ درجه
سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت، با اشاره به محدودیت توانایی بدن در تنظیم دما می‌گوید: «دمای نرمال بدن حدود ۳۷ درجه است. زمانی که دمای هوا به ۴۰ درجه و بالاتر می‌رسد، بدن در حفظ تعادل عملکرد خود دچار مشکل می‌شود، به‌ویژه اگر فرد دچار بیماری زمینه‌ای باشد یا فعالیت فیزیکی انجام دهد.»
علائم هشداردهنده‌ای مانند احساس گیجی، بروز تشنج، تهوع، استفراغ و ورم عضلات یا مچ‌ها، می‌توانند نشانه آغاز گرمازدگی باشند. عدم توجه به این علائم ممکن است به شوک گرمایی و حتی مرگ منجر شود.
سه مرحله هشدارآمیز گرمازدگی
پزشکان گرمازدگی را در سه سطح دسته‌بندی می‌کنند:
-
گرفتگی عضلات: این مرحله اغلب با درد همراه است و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به مراحل پیشرفته‌تر تبدیل شود.
-
خستگی و ضعف عمومی: بدن با تولید عرق زیاد تلاش می‌کند خود را خنک نگه دارد؛ نشانه‌هایی مانند پوست سرد و تعریق فراوان در این مرحله دیده می‌شود.
-
از کار افتادن سیستم تنظیم دمای بدن: در این مرحله بدن توانایی خنک‌سازی خود را از دست می‌دهد. داغی پوست، خشکی آن و از دست رفتن هوشیاری از علائم خطرناک این وضعیت هستند که ممکن است منجر به آسیب مغزی یا مرگ شوند.
