۱۷ میلیون جوان مجرد در ایران؛ زنگ هشداری که نمی‌توان نادیده گرفت
تجرد گسترده میان جوانان ایران به بحران اجتماعی و جمعیتی تبدیل شده است. وقتی میلیون‌ها مرد و زن زیر ۴۵ سال هنوز ازدواج نکرده‌اند، پرسش اصلی این است که چه موانعی در مسیر ازدواج سنتی و طبیعی وجود دارد و چه پیامدهایی می‌تواند برای جامعه داشته باشد.
بر اساس آمارهای اخیر، حدود ۱۷ میلیون جوان ایرانی هنوز مجرد هستند؛ ۹/۵ میلیون مرد و ۷/۵ میلیون زن زیر ۴۵ سال هرگز تجربه زندگی مشترک را نداشته‌اند. این داده‌ها نشان می‌دهد که ازدواج دیگر صرفاً دغدغه فردی نیست، بلکه چالشی ملی با ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به شمار می‌رود. مشکلات اقتصادی، محدودیت‌های اشتغال و چالش‌های مربوط به تأمین مسکن بخشی از دلایل اصلی این وضعیت هستند، اما تغییر سبک زندگی و نگرش‌های فرهنگی نیز تأثیر چشمگیری بر این روند دارند. کارشناسان هشدار می‌دهند که بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند به ایجاد شکاف میان نسل‌ها و تضعیف بنیان خانواده منجر شود.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی:
افزایش تجرد در کشور، تنها محدود به زندگی فردی نیست و پیامدهای گسترده‌ای بر جامعه دارد. کارشناسان معتقدند که این روند می‌تواند نرخ باروری را کاهش دهد و روند پیری جمعیت را تشدید کند؛ مسئله‌ای که تهدیدی جدی برای آینده نیروی کار جوان محسوب می‌شود. از بعد اجتماعی نیز، تنهایی نسل جوان احتمال افزایش افسردگی، انزوا و بحران‌های هویتی را بالا می‌برد. در سطح کلان، تضعیف انسجام خانوادگی ممکن است شبکه‌های حمایتی جامعه را آسیب‌پذیر کند و فشار بر سیستم رفاه و خدمات اجتماعی دولت را افزایش دهد.
مسئولیت سیاست‌گذاران:
در شرایطی که میزان تجرد به حد هشدار رسیده است، اقدامات سیاست‌گذاران باید فراتر از هشدار دادن باشد. ارائه مشوق‌های واقعی برای ازدواج، شامل تسهیلات مسکن، ایجاد اشتغال پایدار و حمایت‌های مالی، می‌تواند شرایط لازم برای تغییر این روند را فراهم کند. همچنین آموزش مهارت‌های زندگی مشترک و بازتعریف ارزش‌های اجتماعی مرتبط با خانواده باید در اولویت قرار گیرد. رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی نیز با ارائه الگوهای مثبت از زندگی خانوادگی می‌توانند انگیزه‌های ازدواج را در میان جوانان تقویت کنند.
راهبرد آینده؛ خانواده محور توسعه:
با وجود تهدیدی که تجرد گسترده امروز برای ایران ایجاد کرده است، سیاست‌گذاری هوشمندانه می‌تواند این بحران را به فرصتی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی تبدیل کند. حمایت از جوانان در مسیر تشکیل خانواده نه تنها نرخ باروری و پویایی جمعیت را تضمین می‌کند، بلکه سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی را نیز تقویت خواهد کرد. محور قرار دادن خانواده در برنامه‌های توسعه‌ای کشور، کلید موفقیت پایدار هر برنامه اقتصادی و فرهنگی است و اکنون زمان تصمیم‌گیری‌های جسورانه و اقدامات عملی فرارسیده است.
