«فوری؛ پاییز بی‌باران در راه است
کاهش بارش‌ها و افت ذخایر آبی کشور، ایران را در شرایط اضطراری قرار داده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر روند فعلی مصرف و مدیریت منابع آب تغییر نکند، پاییز پیش رو بدون بارش قابل توجه خواهد بود و بحران آب به مرزهای بحرانی می‌رسد.
ایران در سال‌های اخیر با خشکسالی‌های پی‌درپی و کاهش محسوس بارش‌ها روبه‌رو است. آمارها نشان می‌دهند که سرانه آب کشور به سطح هشدار رسیده و ذخایر آبی امسال حدود ۴۰ درصد کمتر از سال گذشته است. میانگین بارش کشور به ۲۰۰ میلی‌متر کاهش یافته، در حالی که میزان تبخیر سالانه به هزار و ۵۰۰ میلی‌متر می‌رسد؛ یعنی هشت برابر بارش‌ها. این وضعیت فشار شدیدی بر منابع محدود آبی ایران وارد کرده است.
کارشناسان و مسئولان هشدار می‌دهند که بحران آب تنها با صرفه‌جویی‌های مقطعی قابل حل نیست و نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت، تغییر الگوهای مصرف و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است. وزارت نیرو نیز آب را به عنوان مهم‌ترین اولویت دولت اعلام کرده و تأکید کرده بدون تغییر رفتار مصرفی، مدیریت منابع آبی کشور به چالشی جدی تبدیل خواهد شد.
کاویانپور، رئیس مؤسسه تحقیقات آب، با اشاره به کاهش ذخایر آبی و بارش کمتر از حد نرمال پاییز امسال، تصریح کرده که حل این بحران با برنامه‌های کوتاه‌مدت یک یا دو ساله امکان‌پذیر نیست و نیازمند راهکارهای بلندمدت است. وی تأکید کرده که تأثیر کم‌آبی بر کشاورزی و صنعت قابل چشم‌پوشی نیست و مردم، کشاورزان و صنایع باید برای شرایط سخت‌تر آماده شوند.
وزیر نیرو نیز با تأکید بر اهمیت مدیریت مصرف، اعلام کرده حتی بارش‌های سنگین زمستانی نمی‌تواند کمبودهای پنج سال اخیر را جبران کند. اقدامات کوتاه‌مدت پاسخگوی چالش گسترده آب نخواهند بود و بدون اصلاح الگوی مصرف در کشاورزی و بخش خانگی، وضعیت دشوارتر خواهد شد.
مسعود باقرزاده، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بودجه شرکت آب و فاضلاب، اعلام کرده که سرانه آب ایران از دو هزار و ۴۰۰ مترمکعب در سال ۱۳۷۰ به هزار مترمکعب کاهش یافته و ادامه این روند ایران را در ردیف کشورهای بسیار کم‌آب قرار می‌دهد.
یکی از راهکارهای وزارت نیرو، بازچرخانی پساب‌های شهری است. کارشناسان معتقدند این روش می‌تواند به تغذیه آبخوان‌ها و کاهش افت سفره‌های زیرزمینی کمک کند، اما به تنهایی قادر به جبران کسری‌های گسترده نیست و اصلاح الگوی مصرف در کشاورزی و مصرف خانگی ضروری است.
این گزارش نشان می‌دهد ایران نه با یک خشکسالی گذرا، بلکه با یک روند طولانی‌مدت کم‌آبی مواجه است که نیازمند تصمیمات فوری و برنامه‌های مستمر برای مدیریت منابع آب، تغییر الگوهای مصرف و بازنگری در سیاست‌های کشاورزی و صنعتی است.
