پویش ملی «نه به تصادف!»؛ تلاش برای کاهش سوانح رانندگی و ارتقای فرهنگ ترافیکی

این پویش که تا ۱۵ فروردین ماه ادامه خواهد داشت، با محوریت شعار «فرهنگ‌سازی و مسؤولیت‌پذیری» توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار می‌شود. هدف اصلی این برنامه ملی بهره‌مندی از ظرفیت رسانه‌ای کشور برای بهبود فرهنگ عمومی و تقدیر از رسانه‌های مؤثر در ترویج پویش «نه به تصادف!» است.

با همکاری معاونت امور رسانه‌ای و تبلیغات، اهالی رسانه به این پویش پیوسته و سعی دارند تا نقش رسانه‌ها در کاهش سوانح رانندگی را پررنگ‌تر نمایند. سالانه، تصادفات جاده‌ای جان هزاران نفر را می‌گیرد و بنابراین، این بحران نیاز به تغییر فرهنگ عمومی، اصلاح زیرساخت‌ها و نقشی فعال از سوی رسانه‌ها دارد. این پویش به‌عنوان تلاشی برای نجات جان‌ها به حساب می‌آید، اما چه عواملی می‌توانند آن را به حرکتی پایدار و تأثیرگذار تبدیل کنند؟ قادر باستانی تبریزی، پژوهشگر ارتباطات و رسانه در گفت‌وگو با ایرنا در مورد چالش‌ها و راهکارهایی که می‌توانند به پیشبرد این پویش کمک کنند، سخن می‌گوید.

برای افزایش مشارکت مردمی در این پویش، باستانی تبریزی می‌گوید: “افزایش آگاهی و ترغیب افراد به مشارکت فعال می‌تواند از طریق استفاده از ظرفیت‌های شبکه‌های اجتماعی و طراحی چالش‌های دیجیتال انجام شود.” او تأکید می‌کند که، روایت‌های شخصی با ارتباط عاطفی عمیق، تأثیر بسزایی در تغییر نگرش عمومی نسبت به رعایت قوانین رانندگی دارند. به علاوه، تشویق رانندگان قانون‌مدار به کمک شرکت‌های بیمه و مؤسسات حمل‌ونقل برای ارائه مشوق‌هایی نظیر تخفیف بیمه می‌تواند انگیزه به رفتار ایمن ایجاد کند.

بنا به گفته او، طراحی برنامه‌های تعاملی و بازی‌های موبایلی به‌ویژه برای نسل جوان یکی دیگر از راهکارهای مؤثر در زمینه فرهنگ‌سازی است. همچنین، ایجاد هشتگ‌های جذاب و مرتبط در فضای دیجیتال به انتشار پویش کمک خواهد کرد. باستانی تبریزی معتقد است: “موفقیت این پویش مستلزم اتخاذ یک رویکرد چندجانبه است که از تلفیق روایت‌ها، تشویق‌های مادی و معنوی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و ایجاد فضای همدلی در جامعه حاصل می‌شود.”

او در ادامه بیان کرد که پویش «نه به تصادف» باید به تغییر سیاست‌گذاری‌های کلان نیز توجه کند. به اعتقاد او: “اگر فقط بر تغییر رفتار فردی تمرکز شود، تأثیرش محدود خواهد بود.” رسانه‌ها نقش مهمی در جلب توجه به ضرورت تغییرات ساختاری و افزایش فشار افکار عمومی برای اصلاح قوانین ایفا می‌کنند. از جمله اقدامات ضروری، تولید گزارش‌های تحقیقی و مستندهای اجتماعی درباره کاستی‌های زیرساخت قانونی و کیفیت نظارت بر قوانین است.

باستانی تبریزی همچنین به نیاز گروه‌های خاص نظیر “رانندگان جوان” و “موتورسواران” به آموزش‌های مرتبط اشاره کرد. به گفته او: “این گروه‌ها به دلیل عدم تجربه و عدم آگاهی، در معرض خطر هستند.” رسانه‌ها باید با تولید محتوای آموزشی اثرگذار در فضای دیجیتال، به تغییر رفتار این افراد کمک کنند. او همچنین بر لزوم توجه ویژه به گروه “رانندگان حمل‌ونقل عمومی” به دلیل فشار کاری و خستگی آنها تأکید کرد و پیشنهاد می‌دهد که رسانه‌ها با ارائه مستندها و تحلیل‌ها در این زمینه به مسئولان توجه دهند.

او در نهایت خاطرنشان می‌کند: “اگر پویش «نه به تصادف» به‌طور مؤثر طراحی و اجرا شود، می‌تواند تأثیر عمیقی در کاهش تصادفات داشته باشد.” بنابراین، رسانه‌ها باید این پویش را به یک مطالبه اجتماعی پایدار تبدیل کنند و تأکید می‌کند که کاهش تصادفات به اصلاح زیرساخت‌ها و تغییر فرهنگ رانندگی نیاز دارد.