آیا هوش مصنوعی تهدیدی برای نویسندگان است یا ابزار کمکی در دست آنها؟
با پیشرفت چشمگیر فناوری و به ویژه در حوزه هوش مصنوعی، پرسشهای زیادی درباره آینده نویسندگی و نقش این ابزارها در فرایند خلق داستان مطرح شده است.

در سالهای اخیر، هوش مصنوعی به سرعت در حال گسترش در صنایع مختلف است و یکی از حوزههایی که تاثیر زیادی از این پیشرفتها گرفته، دنیای نویسندگی است. ابزارهایی مانند ChatGPT، Sudowrite و Jasper برای تولید محتوا و حتی خلق داستانها وارد عرصه شدهاند. این ابزارها، که بر پایه آموزش میلیاردها کلمه از متون مختلف انسانی ساخته شدهاند، توانایی شبیهسازی ساختار روایت، شخصیتپردازی و حتی سبکهای خاص نوشتاری را دارند.
با این حال، داستاننویسی به دلیل پیچیدگیهای خاص خود که شامل احساس، تخیل و ساختار درونی داستان میشود، چالشی بزرگتر برای هوش مصنوعی است. این فناوریها، با وجود پیشرفتهای قابل توجه، هنوز نمیتوانند درک عمیق از احساسات انسانی و خلاقیت اصیل را جایگزین کنند. به عبارت دیگر، در حالی که هوش مصنوعی میتواند به نویسندگان در تولید متنهای گرامری صحیح و حتی ایدهپردازی کمک کند، اما هنوز فاقد توانایی خلق حس و روح واقعی در داستانها است.
هوش مصنوعی چگونه داستان مینویسد؟
هوش مصنوعی برای تولید متن، از فرآیند یادگیری الگوهای زبانی از حجم وسیعی از دادهها استفاده میکند. این دادهها شامل کتابها، مقالات و نوشتههای مختلفی هستند که به هوش مصنوعی کمک میکنند تا ساختار جملات و روایتها را شبیهسازی کند. نویسنده یا کاربر با دادن یک درخواست ساده، مانند نوشتن داستانی درباره یک گربه فضانورد، میتواند نتیجهای از هوش مصنوعی دریافت کند که با توجه به جزئیات اضافی، مانند ژانر یا شخصیتها، کاملتر خواهد بود.
این فرآیند تولید متن بر پایه پیشبینی کلمه بعدی استوار است. به عبارت سادهتر، مدل هوش مصنوعی در هر مرحله از تولید متن، کلمهای را انتخاب میکند که بهنظر میرسد به بهترین شکل به ادامه داستان میانجامد و این روند را تا زمانی که به انتهای متن برسد ادامه میدهد. هرچند که این سیستمها در تولید جملات و نگارش متنهایی بدون اشتباه گرامری موفق عمل میکنند، اما همچنان در شبیهسازی احساسات انسانی و پیچیدگیهای روانشناختی شخصیتها با چالش مواجهاند.
رمانها و آثار هوش مصنوعی:
در حال حاضر، هوش مصنوعی بیشتر به عنوان ابزاری کمکی در کنار نویسندگان عمل میکند تا به عنوان یک رقیب واقعی. برای مثال، برخی نویسندگان از این ابزارها برای غلبه بر انسداد نویسندگی یا بهبود کیفیت آثار خود استفاده میکنند. این سیستمها قادرند شخصیتها و طرحهای داستانی را پیشنهاد دهند یا به نویسنده در روند ویرایش کمک کنند.
یک نمونه جالب از استفاده هوش مصنوعی در داستاننویسی، رمان "مرگ نویسنده" است که توسط استفن مارچ با کمک ابزارهای مختلف هوش مصنوعی از جمله ChatGPT، Sudowrite و Cohere نوشته شده است. این رمان به طور عمده توسط هوش مصنوعی تولید شده و تنها ۵ درصد از آن توسط نویسنده اصلاح و ویرایش شده است. همچنین رمان دیگری با نام "The Road" که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، اولین رمان جادهای تولید شده توسط هوش مصنوعی است. در این پروژه، دادههای ورودی از حسگرهایی که در خودرو نصب شده بودند، توسط سیستم هوش مصنوعی به متن تبدیل شد.
چالشهای احساس و اصالت در داستاننویسی:
شاید با دیدن آثار تولید شده توسط هوش مصنوعی، تحسین کنیم که این فناوری توانسته است متنهایی با ساختار و گرامر مناسب تولید کند. اما نکتهای که همچنان باعث تمایز آثار انسان از تولیدات ماشینی میشود، احساسات انسانی و درک عمیق از تجربه زیسته است. داستاننویسی فراتر از کنار هم قرار دادن کلمات است و به نوعی به معنای بازتاب تجربیات فردی و فرهنگی است. تجربههایی که هوش مصنوعی قادر به درک و شبیهسازی آنها نیست.
در این راستا، نگرانیهای اصلی درباره از دست رفتن اصالت در داستانها و مالکیت آثار به وجود آمده است. به عنوان مثال، آیا نویسندگان باید به صراحت اعلام کنند که در تولید اثر از هوش مصنوعی استفاده کردهاند؟ یا داستانی که توسط ماشین نوشته شده میتواند در جوایز ادبی معتبر شرکت کند؟ این سوالات همچنان بدون پاسخ ماندهاند.
آینده داستاننویسی با هوش مصنوعی:
با توجه به تمامی این چالشها، به نظر میرسد که آینده داستاننویسی در دنیای مدرن، تلفیقی از خلاقیت انسانی و هوش مصنوعی باشد. این همکاری میتواند به شکوفایی ایدههای نو و گشودن راههای جدید در خلق آثار ادبی منجر شود. اما در این فرآیند، انسانی که داستان مینویسد، همچنان باید احساس و اصالت خود را حفظ کند، در حالی که ماشینها به عنوان ابزارهایی برای تسهیل کار و بهبود کیفیت اثر عمل خواهند کرد.
در نهایت، چیزی در نویسندگی انسانی وجود دارد که ماشینها هرگز قادر به شبیهسازی آن نخواهند بود: احساسات انسانی، تجربههای زیسته و خلاقیت اصیل. این عناصر همچنان جوهره داستانها و آثار هنری باقی خواهند ماند.