چت‌بات‌ها قرار نیست جای انسان را بگیرند؛ کمک می‌کنند خود واقعی‌مان را پیدا کنیم`
در حالی که بسیاری از افراد با نگرانی به گسترش هوش مصنوعی نگاه می‌کنند، دیپاک چوپرا دیدگاهی خلاف جریان رایج دارد.
فرارو– در شرایطی که هشدارها درباره تأثیر هوش مصنوعی بر آینده شغل‌ها و روابط انسانی هر روز پررنگ‌تر می‌شود، دیپاک چوپرا رویکردی متفاوت ارائه می‌دهد. او معتقد است این فناوری نوظهور می‌تواند نقش مهمی در مسیر درونی انسان و کشف اولویت‌های واقعی زندگی ایفا کند.
به گزارش فرارو به نقل از سی‌ان‌بی‌سی، طی مدتی که خبرها پر شده از سناریوهای بدبینانه درباره دگرگونی‌های اجتماعی و شغلی ناشی از گسترش هوش مصنوعی، چوپرا – نویسنده شناخته‌شده و چهره برجسته حوزه ذهن‌آگاهی – با آرامش از حضور این فناوری استقبال کرده و نگاه تهدیدآمیز به آن ندارد.
چت‌بات‌ها؛ ابزار اطلاعاتی بدون «حکمت»
او در گفت‌وگوهای خود تأکید می‌کند: «هوش مصنوعی آمده که بماند. این فناوری می‌تواند برای اهداف مخرب استفاده شود، ممکن است مورد سوءاستفاده قرار گیرد، اما در عین حال می‌تواند بسیار سودمند هم باشد.»
چوپرا اخیراً پلتفرم جامع سلامت و تندرستی خود را راه‌اندازی کرده است؛ بستری شامل مدیتیشن‌های هدایت‌شده، تالارهای بحث و چت‌باتی اختصاصی که بر پایه سال‌ها نوشته‌ها و سخنرانی‌های او آموزش دیده و هدفش کمک به کاربران برای مراقبت بیشتر از سلامت جسم و ذهن است.
او در توضیح محدودیت چت‌بات‌های مشهور مانند ChatGPT و Claude می‌گوید این ابزارها با وجود دسترسی گسترده به داده‌ها، فاقد یک مؤلفه کلیدی هستند: «این ابزارها به کل پایگاه دانش بشری دسترسی دارند، اما آن‌چه ندارند حکمت است.»
به باور او، چت‌بات‌ها می‌توانند پاسخ مناسب برای مدیریت یک گفت‌وگوی دشوار یا موقعیت پیچیده ارائه کنند، اما درک کاملی از تجربه انسانی ندارند؛ زیرا مانند الگوریتم‌هایی عمل می‌کنند که صرفاً به ورودی‌ها واکنش نشان می‌دهند و فاقد همدلی و احساسات خودجوش هستند.
کاربرد مهم‌تر: خودشناسی و بازگشت به درون
چوپرا می‌گوید یکی از آسیب‌های عصر شبکه‌های اجتماعی، وابستگی بیش از حد افراد به تصویر ذهنی‌شان است؛ مسئله‌ای که به کاهش عزت‌نفس بسیاری از مردم منجر شده است. او معتقد است توجه دوباره به درون و شناسایی اینکه «واقعاً چه کسی هستید»، «چه چیز برایتان اهمیت دارد» و «ارزش‌های اصلی‌تان چیست»، می‌تواند جهت‌گیری فرد را در زندگی تغییر دهد.
به توصیه او، کاربران هنگام استفاده از چت‌بات‌ها بهتر است پرسش‌هایی درباره خودشان مطرح کنند؛ پرسش‌هایی مانند:
-
واقعاً چه می‌خواهم؟
-
هدف اصلی زندگی‌ام چیست؟
-
بابت چه چیزهایی شکرگزارم؟
-
چگونه می‌توانم مهربانی با خود را افزایش دهم؟
-
چگونه می‌توانم نسبت به دیگران رفتار شفقت‌آمیزتری داشته باشم؟
-
چه راه‌هایی برای ایجاد شادی بیشتر در زندگی وجود دارد؟
چوپرا یادآوری می‌کند که چت‌بات‌ها همیشه پاسخ درست ارائه نمی‌دهند، زیرا تجربه انسانی نداشته‌اند و زندگی فرد را نمی‌شناسند؛ اما همین پاسخ‌ها می‌توانند نقطه شروعی برای بازاندیشی در الگوهای رفتاری و شناخت لایه‌های عمیق‌تر شخصیت باشند.
او اضافه می‌کند: «در سنتی که من از آن آمده‌ام، جمله‌ای وجود دارد: آن یک چیز را بشناس؛ چیزی که با شناخت آن، همه چیز را می‌شناسی. و آن یک چیز، خودِ تو هستی.»
چت‌بات‌ها؛ راهنمایی برای رشد شخصی، نه جایگزین روابط انسانی
به باور چوپرا، چت‌بات‌ها اگر درست مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند ابزار ارزشمندی برای رشد فردی باشند؛ ابزاری که افراد را تشویق می‌کند عمیق‌تر به درون خود نگاه کنند. او تأکید می‌کند این فناوری قرار نیست جایگزین ارتباطات انسانی شود یا تصمیم‌های احساسی را برای انسان بگیرد، بلکه باید به عنوان همراهی برای سفر درونی افراد به کار گرفته شود.
