کشف گونه‌ای تازه از انسان در چین؛ «انسان سر بزرگ» داستان تکامل را پیچیده‌تر کرد
کشف یک گونه جدید انسانی در چین باعث شده است دانشمندان بار دیگر در فرضیات خود درباره تکامل انسان تجدیدنظر کنند.
این گونه که با نام Homo Juluensis یا «انسان سر بزرگ» شناخته می‌شود، حدود ۱۰۰ هزار سال پیش در مناطق شرقی آسیا زندگی می‌کرده و ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته است که تاکنون در هیچ‌یک از گونه‌های انسانی دیده نشده است.
تحقیقات نشان می‌دهد که روند تکامل انسان پیچیدگی بسیار بیشتری از آنچه قبلاً تصور می‌شد، داشته است. تا پیش از این، دانشمندان تنها از حضور سه گونه اصلی شامل انسان خردمند (هومو ساپینس)، نئاندرتال‌ها و انسان دنیسووا در تاریخ بشر آگاهی داشتند. اما کشف این گونه جدید در چین، فرضیات پیشین را زیر سؤال برده است.
گونه‌ای منحصربه‌فرد با مغزی بزرگ‌تر از انسان خردمند
این گونه تازه کشف شده که نام «انسان سر بزرگ» به آن داده شده، به دلیل اندازه بزرگ مغزش چنین نامی گرفته است. بر اساس یافته‌های پژوهشگران، این انسان‌ها در گروه‌های کوچک زندگی می‌کردند و معمولاً شکار اسب از فعالیت‌های اصلی آنان بود. فسیل‌های این گونه عمدتاً شامل صورت و فک بوده و مشخصات دندانی مشابه نئاندرتال‌ها دارند، اما ویژگی‌های دیگری نیز در آن‌ها دیده می‌شود که در هیچ‌کدام از گونه‌های شناخته‌شده انسانی وجود ندارد.
اختلاف میان دانشمندان درباره این کشف
در ابتدا، برخی دانشمندان این فسیل‌ها را به انسان دنیسووا نسبت دادند. انسان دنیسووا گونه‌ای از انسان‌تباران است که در بخش‌هایی از آسیا زندگی می‌کرده و DNA آن هنوز در برخی از جمعیت‌های انسانی در آسیا یافت می‌شود. با این حال، بررسی دقیق‌تر توسط دکتر Xiujie Wu از آکادمی علوم چین و دکتر Christopher Bae از دانشگاه هاوایی نشان داد که این فسیل‌ها ویژگی‌هایی دارند که با هیچ‌یک از گونه‌های شناخته شده، از جمله انسان خردمند، نئاندرتال و حتی انسان راست‌قامت، همخوانی ندارد.
تغییر درک از تکامل انسان
تا کنون تصور می‌شد تکامل انسان به یک درخت خانوادگی ساده شبیه است، اما کشف این گونه جدید و دیگر گونه‌های مشابه نشان داده که تنوع گونه‌های انسانی بیشتر از آن است که پیش‌تر فکر می‌شد. در دو دهه گذشته، گونه‌های جدیدی همچون Homo Floresiensis در اندونزی و Homo Luzonensis در فیلیپین نیز کشف شده‌اند.
این روند نشان می‌دهد که شرق آسیا محل حضور گونه‌های متنوع انسانی بوده است که بسیاری از آن‌ها به دلایل نامشخصی از میان رفته‌اند. این در حالی است که محدودیت‌های موجود در بررسی فسیل‌ها مانع از ارائه پاسخ قطعی به پرسش‌هایی نظیر چرایی انقراض انسان سر بزرگ شده است.
ابهامات و چالش‌های باقی‌مانده
دانشمندان همچنان نمی‌دانند چه عواملی باعث نابودی گونه‌هایی مانند انسان سر بزرگ شده است. آیا این گونه‌ها در رقابت با انسان خردمند شکست خورده‌اند یا عوامل طبیعی نقش داشته‌اند؟ در سال ۲۰۲۳ نیز یک فسیل دیگر در چین کشف شد که حتی به این گونه جدید هم تعلق نداشت و رازهای بیشتری درباره تاریخ پیچیده انسان در چین را برملا کرد.
کشف Homo Juluensis بار دیگر نشان داد که درک ما از تاریخ تکامل انسان همچنان در حال تغییر است و ممکن است در آینده، با اکتشافات جدید، این داستان پیچیده‌تر هم شود.
