باور قدیمی درباره شیر زیر سوال رفت

نوشیدن بیش از حد شیر، نه تنها مفید نیست

شیر، به عنوان منبع کلسیم و ویتامین D، همواره به عنوان کلید تقویت استخوان‌ها معرفی شده است، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند پیامدهای غیرمنتظره‌ای داشته باشد. مطالعه‌ای که در نشریه BMJ منتشر شده، نشان می‌دهد افرادی که روزانه سه لیوان یا بیشتر شیر می‌نوشند، نسبت به کسانی که مصرف کمتری دارند، با احتمال بیشتری مواجه با شکستگی استخوان و حتی مرگ هستند.

این یافته‌ها باور رایج «هرچه شیر بیشتر، بهتر» را به شدت به چالش می‌کشند. همان‌طور که گزارش همشهری اشاره می‌کند، اگرچه شیر در سلامت استخوان نقش دارد، اما تعادل در مصرف آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

نگاه سنتی به شیر و استخوان‌ها

برای دهه‌ها، شیر به عنوان غذای اصلی برای رشد و استحکام استخوان‌ها توصیه شده است. کلسیم موجود در شیر در تشکیل بافت استخوان مؤثر است و ویتامین D به جذب آن کمک می‌کند. به همین دلیل، مصرف منظم لبنیات از کودکی تا بزرگسالی توصیه می‌شود. کمپین‌های تبلیغاتی از اواسط قرن بیستم، مانند شعار معروف «شیر داری؟»، باور عمومی را تقویت کردند که مصرف شیر برابر با استخوان‌های قوی‌تر است.

مطالعات علمی نیز تأیید کرده‌اند که مصرف کافی کلسیم می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را، به ویژه در زنان یائسه، کاهش دهد. با این حال، مصرف بیش از حد شیر لزوماً اثرات مثبت بیشتری ندارد؛ زیرا بدن میزان محدودی کلسیم جذب می‌کند و باقی آن پردازش می‌شود. این سوال مطرح می‌شود که وقتی میزان مصرف شیر از حد نیاز فراتر رود، چه تأثیری بر بدن خواهد داشت؟

پیامدهای مصرف زیاد شیر

برخی پژوهشگران معتقدند مصرف بیش از سه لیوان شیر در روز می‌تواند التهاب مزمن در بدن ایجاد کند. التهاب طولانی‌مدت با تضعیف استخوان‌ها مرتبط است، نه تقویت آن‌ها. علاوه بر این، شیر حاوی D-گالاکتوز است؛ نوعی قند که مطالعات حیوانی نشان داده مصرف زیاد آن می‌تواند با استرس اکسیداتیو و فرآیند پیری تسریع‌شده همراه باشد.

این به معنای مضر بودن کامل شیر نیست، بلکه بر اهمیت رعایت اعتدال در مصرف آن تأکید دارد. افرادی که تنها به شیر برای دریافت کلسیم و ویتامین D تکیه می‌کنند، ممکن است از سایر منابع مغذی مانند سبزیجات برگ‌دار، حبوبات، آجیل و غلات غنی‌شده غافل شوند.