هشدار جدی پزشکان: آلودگی شدید هوا سینوزیت را شعلهور میکند
در روزهایی که آلودگی هوا به اوج رسیده، پزشکان درباره افزایش ناگهانی علائم سینوزیت هشدار میدهند. متخصصان میگویند ذرات آلاینده میتوانند به سرعت سینوسها را تحریک کرده و حال بیماران مزمن را بهشکلی قابلتوجه بدتر کنند. این گزارش به اثرات آلودگی بر سینوسها و توصیههای ضروری برای پیشگیری میپردازد.
پزشکان هشدار میدهند که آلودگی شدید هوا تنها ریهها را تهدید نمیکند و سینوسها نیز از نخستین بخشهایی هستند که تحت تأثیر قرار میگیرند. در روزهای ناسالم، بیماران مبتلا به سینوزیت باید مراقبتهای روزانه خود را با دقت بیشتری دنبال کنند تا از شعلهور شدن علائم جلوگیری شود.
گزارش مهر نشان میدهد افزایش غلظت ذرات آلاینده میتواند التهاب سینوسها را تشدید کرده و نشانههای سینوزیت مزمن را بهطور محسوسی بدتر کند. پزشکان تأکید میکنند بیماران در این شرایط باید حضور در فضای باز را به حداقل برسانند.
بر اساس اعلام وبدا، شهره نوروزی، فلوشیپ اندوسکوپی بینی و سینوس، با اشاره به اینکه آلودگی هوا یکی از چالشهای جدی کشور است، توضیح داد که افراد مبتلا به بیماریهای زمینهای مانند «سینوزیت مزمن، آسم یا آلرژی» نسبت به دیگران حساستر هستند و بهتر است تا حد امکان از قرارگرفتن در هوای آزاد خودداری کنند.
او گفت افزایش ذرات معلق میتواند باعث تحریک مسیرهای تنفسی، التهاب مخاط بینی و سینوسها و انسداد مجاری تخلیه سینوسی شود؛ مسئلهای که به بروز سردرد، آبریزش بینی، ترشحات پشت حلق و انسداد بینی منجر میشود.
نوروزی در ادامه افزود سینوزیت، عنوانی برای هرگونه التهاب در مجاری بینی و سینوسهاست. سینوسها بهطور طبیعی ترشحات خود را به داخل بینی هدایت میکنند اما هر اختلالی در این عملکرد — از التهاب گرفته تا عفونت — میتواند موجب بروز علائم سینوزیت شود.
این فلوشیپ بیان کرد شایعترین دلیل آغاز سینوزیت معمولاً یک سرماخوردگی ساده است. او سپس توضیح داد که سینوزیت مزمن از نوع حاد آن متفاوت است. ادامهدار بودن علائمی مانند گرفتگی بینی، سردردهای مکرر اطراف چشم و پیشانی، ترشحات پشت حلق و احساس فشار در ناحیه صورت برای بیش از ۱۲ هفته، بهعنوان «سینوزیت مزمن یا رینوسینوزیت مزمن» شناخته میشود.
او یادآور شد که رینوسینوزیت مزمن یک بیماری طولانیمدت است و اگرچه بهصورت مستقیم تحتتأثیر عوامل بیرونی قرار نمیگیرد، حضور آلایندهها میتواند نشانههای آن را بهشدت تشدید کند.
به گفته این متخصص، بسیاری از بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن در روزهای آلوده با علائمی مانند تشدید سردرد، افزایش التهاب، ترشحات چرکی یا حتی بروز عفونت حاد سینوسی به مراکز درمانی مراجعه میکنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز همچنین گفت آلودگی هوا میتواند در افراد سالم نیز مشکلاتی نظیر سرفه، خشونت صدا، سوزش گلو، خشکی پوست، اشکریزی، تنگی نفس و حتی افزایش احتمال حملات قلبی و مغزی ایجاد کند. او افزود: «ذرات آلاینده از طریق تحریک پایانههای عصبی، سبب بروز سردردهای مکرر بهویژه در بیمارانی میشوند که سابقه میگرن یا سردردهای تنشی دارند.»
او تأکید کرد اگرچه عامل ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به سینوزیت مزمن دارد، اما عوامل محیطی از جمله آلودگی هوا، به میزان قابل توجهی شدت علائم این بیماری را بیشتر میکنند و در نتیجه موجب افزایش مراجعه بیماران به مراکز پزشکی میشوند.
این فلوشیپ اندوسکوپی بینی و سینوس توضیح داد که آلایندههای موجود در هوا با ضخیمکردن مخاط سینوسی، تحریک بینی و باریککردن مسیر خروج سینوسها، فرآیند طبیعی تخلیه ترشحات را مختل میکنند. این موضوع باعث تجمع ترشحات و در نتیجه افزایش سردرد، انسداد مسیر تنفسی و در برخی مواقع ایجاد شرایط مناسب برای رشد باکتری یا قارچ در سینوسها میشود.
او با اشاره به شکایات رایج بیماران گفت بسیاری افراد در این روزها با جملاتی شبیه «سالها سینوزیت داشتم اما اینبار حالم هیچوقت اینقدر بد نبود» مراجعه میکنند. نوروزی این وضعیت را مصداق اصطلاح پزشکی «Exacerbation یا تشدید ناگهانی علائم» دانست و اضافه کرد که این مسئله در روزهای آلوده بسیار شایع است.
این متخصص گوش و حلق و بینی تأکید کرد رعایت اصول بهداشتی، کاهش تماس با هوای آلوده و استفاده از ماسکهای مناسب از مهمترین راهکارها برای کاهش اثرات آلودگی هواست. به گفته او این اقدامات حتی میتوانند احتمال ابتلا به سایر بیماریهای تنفسی را نیز کاهش دهند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز ادامه داد که در شرایط اجبار برای خروج از منزل، استفاده از ماسکهای استاندارد مانند N95 اهمیت زیادی دارد و میتواند مانع ورود بخش عمدهای از آلایندهها شود.
نوروزی همچنین اشاره کرد شستوشوی بینی با سرم نمکی، نقش مهمی در کاهش ورود و چسبندگی آلایندهها در مجاری تنفسی دارد. او استفاده از محلولهای شستوشو یا دستگاههای مخصوص تمیزکردن بینی و سینوس را اقدامی مؤثر برای کاهش التهاب معرفی کرد و افزود مصرف روزانه یک تا دو لیوان شیر به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی میتواند در کاهش اثرات آلایندهها کمککننده باشد.
او در ادامه به یکی از شکایتهای شایع این روزها پرداخت و گفت بسیاری از بیماران احساس میکنند «لقمه در گلو گیر کرده» یا دچار فشار در ناحیه گردن هستند و تصور میکنند این مسئله کاملاً ناشی از آلودگی هواست.
وی گفت اگرچه آلودگی میتواند این حالتها را تشدید کند، اما علت اصلی در بسیاری از موارد، افزایش ترشح اسید معده و رفلاکس پنهان است؛ مشکلی که ارتباط نزدیکی با رژیم غذایی و سبک زندگی دارد.
این متخصص به ضرورت اصلاح سبک تغذیه اشاره کرد و گفت مصرف مداوم غذاهای فستفودی، خوراکیهای تند و وعدههای سنگین دیرهنگام، احتمال افزایش اسید معده و التهاب ناحیه حلق را بیشتر میکند.
نوروزی در پایان تأکید کرد رعایت توصیههای بهداشتی، پرهیز از قرارگیری غیرضروری در معرض آلودگی، استفاده از ماسک استاندارد، شستوشوی بینی، کنترل رفلاکس معده و مدیریت عادات غذایی از مهمترین راهکارهای حفظ سلامت در روزهای آلوده محسوب میشود.
