هشدار پزشکی: گازگرفتگی زمستانی جان میگیرد؛ مراقب وسایل گرمایشی باشید
با آغاز فصل سرما، خطر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن دوباره افزایش مییابد. کارشناسان هشدار میدهند که رعایت چند نکته ساده ایمنی میتواند از حوادث تلخ و جبرانناپذیر جلوگیری کند.
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز درباره افزایش موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در زمستان هشدار داد و گفت: رعایت نکات ایمنی در استفاده از وسایل گرمایشی، کلید پیشگیری از حوادث خطرناک است.
دکتر «مسعود عابد» با تأکید بر اهمیت پیشگیری اظهار کرد: «مهمترین اقدام، سرویس و بررسی سالانه وسایل گرمایشی است. بخاریها، شومینهها و آبگرمکنها باید پیش از آغاز فصل سرد توسط تعمیرکار مجاز بررسی شوند تا از سالم بودن دودکش، شیرها و اتصالات اطمینان حاصل شود.»
استفاده از بخاری بدون دودکش ممنوع
وی افزود: «هرگز نباید از بخاریهای بدون دودکش در فضاهای بسته استفاده کرد. دودکشها و هواکشها باید کاملاً باز و بدون مانع باشند تا گازهای سمی مانند مونوکسید کربن وارد محیط خانه نشود.»
دکتر عابد همچنین نصب هشداردهنده گاز مونوکسید کربن را در نزدیکی اتاق خوابها ضروری دانست و گفت: «این اقدام ساده میتواند جان اعضای خانواده را نجات دهد.»
علائم هشداردهنده مسمومیت
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی با اشاره به علائم اولیه مسمومیت، بیان کرد: «سردرد شدید، سرگیجه، تهوع، ضعف عمومی، خوابآلودگی ناگهانی و بیقراری از علائم اولیه مسمومیت است. اگر همراه با تنگی نفس، گیجی، رنگپریدگی یا کاهش سطح هوشیاری باشد، فوراً باید محیط آلوده را ترک کرده و با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفت.»
استفاده ایمن از وسایل گرمایشی
دکتر عابد درباره ایمنی وسایل گرمایشی تأکید کرد: «بخاری، شومینه و آبگرمکن نباید در فضاهای بسته و بدون تهویه روشن شوند. استفاده از وسایل استاندارد و انجام سرویس فنی سالانه ضروری است.»
وی اضافه کرد: «بخاریهای گازی و نفتی باید حداقل یک متر از وسایل قابل اشتعال فاصله داشته باشند و دودکشها بهدرستی نصب شده و مسیر جریان هوا در آنها آزاد باشد.»
اقدامات فوری در مواجهه با گازگرفتگی
وی درباره اقدامات اضطراری گفت: «نخستین اقدام، خروج سریع از محیط آلوده و تنفس هوای تازه است. تا رسیدن به فضای باز، درها و پنجرهها را باز کنید. در صورت بیهوشی فرد یا بروز علائم شدید مانند ضعف شدید، تنگی نفس، گیجی یا تغییر رنگ پوست، تماس فوری با اورژانس ۱۱۵ ضروری است و انجام کمکهای اولیه تا رسیدن نیروهای امدادی اهمیت حیاتی دارد.»
رئیس مرکز مدیریت حوادث افزود: «در صورت مشکوک شدن به نشتی گاز یا مسمومیت، از هرگونه جرقه، روشن و خاموش کردن وسایل برقی یا استفاده از آتش خودداری کنید. باز کردن درها و پنجرهها، خروج سریع از منزل و تماس با اورژانس از مکانی امن، اقدامات حیاتی هستند.»
سهلانگاریهای رایج و پیامدهای آن
دکتر عابد بیشترین عامل مسمومیت با مونوکسید کربن را استفاده از زغال و وسایل غیراستاندارد در فضاهای بسته عنوان کرد و گفت: «متأسفانه برخی افراد برای گرما از زغال روشن یا وسایل غیر استاندارد در محیطهای بدون تهویه استفاده میکنند یا سرویس فصلی وسایل گرمایشی را جدی نمیگیرند؛ این اقدامات بسیار خطرناک بوده و میتواند به مسمومیت شدید و حتی مرگ منجر شود.»
آمار مسمومیت در فارس
وی با اشاره به آمار مسمومیت در استان فارس افزود: «از یکم مهر تا ۲۵ آذر ۱۴۰۴، ۱۷۷ نفر دچار مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شدند. از این تعداد، ۹۲ نفر به مراکز درمانی منتقل شده، ۸۲ نفر بهصورت سرپایی درمان شدند و متأسفانه سه نفر جان خود را از دست دادند.»
روایتی تلخ از سهلانگاری
رئیس مرکز مدیریت حوادث یادآور شد: «چند سال پیش، در روز ۱۳ فروردین، دو فرزند حدود ۲۰ و ۲۲ ساله از یک خانواده مسافر که در چادر مسافرتی اقدام به روشن کردن زغال کرده بودند، دچار مسمومیت شدید شدند و هر دو جان خود را از دست دادند. این حادثه نشان میدهد که نادیده گرفتن نکات ایمنی میتواند با رخدادهای جبرانناپذیری همراه باشد.»
