نام شیرینی ناپلئونی از کجا آمده است؟
مستند «شیرینی‌فروش» به کارگردانی مهران‌پور، نگاهی جذاب به تاریخچه شیرینی‌ها در ایران و جهان دارد.
مهران‌پور، کارگردان مستند کوتاه «شیرینی‌فروش»، در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی ایرنا درباره این اثر توضیح داد: «واقعیت این است که در گذشته شیرینی‌ها جایگاهی را که امروز در جامعه ما دارند، نداشته‌اند. زمانی شیرینی یک کالای لوکس محسوب می‌شد و به مرور زمان از اشرافیت آن کاسته شد و این محصول در دسترس عموم مردم قرار گرفت.»
وی درباره ایده ساخت این مستند گفت: «ایده مستند «شیرینی‌فروش» زمانی شکل گرفت که با جمعی از دوستان و همکاران درباره سوژه‌های مختلف مستندسازی صحبت می‌کردیم و توجهم به شیرینی جلب شد. احساس کردم می‌توانم برای اولین مستندم سراغ این ایده بروم. اینگونه بود که مستند «شیرینی‌فروش» متولد شد.»
مهران‌پور ادامه داد: «برای ساخت این مستند از تجربیات بسیاری از دوستان و همکارانم استفاده کردم و به این نتیجه رسیدم که باید اثری عامه‌پسند بسازم. شیرینی موضوعی است که برای همه مردم جذابیت دارد. از طرفی، با توجه به گرایش مخاطبان به فضای مجازی و علاقه‌شان به اطلاعات موجز و مختصر، تلاش کردم در بازه زمانی کوتاه، اطلاعات مفیدی را در اختیار مخاطب قرار دهم.»
وی به یکی از فرازهای تاریخی اشاره کرد و گفت: «در مقطعی از تاریخ ایران، شکر در دسترس مردم نبود و به همین دلیل شیرینی نایاب شده بود. قنادی‌های قدیمی‌تر هم برای آنکه بازارشان از رونق نیفتد، از جایگزین‌هایی مانند عسل استفاده می‌کردند. در آن شرایط، قیمت شکر از عسل هم گران‌تر بود! حتی در مقطعی شیرینی قاچاق می‌شد.»
کارگردان مستند «شیرینی‌فروش» درباره وجه تسمیه برخی شیرینی‌های محبوب نیز توضیح داد: «نام شیرینی ناپلئونی از ماجراهای مرتبط با ناپلئون گرفته شده است. ناپلئون در نبردی با روسیه پیروز شد، اما به دلیل سرما و برف زیاد نتوانست این پیروزی را حفظ کند. روس‌ها این موضوع را جشن گرفتند و شیرینی پختند. لایه‌های مختلف این شیرینی نمادی از نیروهای زیاد ناپلئون است و پودری که روی آن ریخته می‌شود، نمادی از برف روسیه. از همان زمان، این شیرینی به ناپلئونی معروف شد.»
مهران‌پور درباره نسبت مستند خود با آداب و رسوم مردم نیز گفت: «در بخش‌هایی از این مستند به آداب و رسوم مردم ایران در زمینه پخت شیرینی اشاره کرده‌ام و همچنین نگاهی به فرهنگ جوامع دیگر داشته‌ام. تلاش کردم روایتم جامعیت داشته باشد و تاریخچه مختصری از فرهنگ جوامع مختلف را در دل خود جای دهد. هرچند قصد داشتم بیشتر به شیرینی‌های ایرانی بپردازم، اما در نهایت بر اساس ذائقه عمومی مردم، سراغ ساخت این مستند رفتم.»
وی درباره تجربه شخصی خود در ساخت این مستند نیز گفت: «برای ساخت این مستند، یک روز در یک قنادی مشغول به کار شدم. روپوش پوشیدم و در فرآیند کار با نکات جالب و عجیبی مواجه شدم. یکی از این موارد استفاده از خرده‌شیرینی در برخی قنادی‌ها بود یا استفاده از موادی شبیه به پسته که در واقع پسته نبود! گیاهی بود به‌شدت شبیه پسته و با طعمی نزدیک به آن، اما پسته نبود و بسیار ارزان‌تر تمام می‌شد.»
مهران‌پور در پایان افزود: «شاید تصور مردم از بسیاری از شیرینی‌فروشی‌های مطرح این باشد که پشت‌پرده بسیار تمیزی دارند، اما باید از نزدیک ببینند تا متوجه شوند در خیلی از موارد، واقعیت با آنچه تصور می‌کنند هم‌خوانی ندارد. حتی ممکن است در برخی از این شیرینی‌فروشی‌های معتبر شاهد کم‌فروشی هم باشیم. خیلی از مردم متوجه این جزییات نمی‌شوند. همان مورد گیاهی که شبیه پسته است را اگر خودم با چشم نمی‌دیدم، متوجه آن نمی‌شدم!»
مستند «شیرینی‌فروش» که پیش‌تر در پانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت رونمایی شده، نگاهی جذاب و متفاوت به صنعت شیرینی‌پزی و پشت‌پرده قنادی‌ها دارد. این مستند نه‌تنها تاریخچه شیرینی‌ها را بررسی می‌کند، بلکه حقایق جالبی را درباره این صنعت فاش می‌کند.
