دلیل سفر عراقچی به مسکو چیست؟
در شرایطی که مذاکرات هستهای ایران و آمریکا وارد فاز حساسی شدهاند، سفر وزیر امور خارجه ایران به روسیه برای بسیاری از تحلیلگران و ناظران بینالمللی بسیار مهم به نظر میرسد.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، اخیراً اعلام کرده است که وزیر امور خارجه کشورمان سفر از پیش برنامهریزیشدهای به مسکو خواهد داشت. طبق گزارشها، این سفر به منظور دیدار و گفتوگو با مقامات روسی در روزهای آینده انجام خواهد شد.
در این سفر، موضوعات مهمی همچون مذاکرات هستهای ایران، روند گفتگوهای سهجانبه ایران، روسیه و چین، قرارداد راهبردی ایران و روسیه، و مسائل منطقهای نظیر تحولات خاورمیانه و بحران اوکراین به طور ویژه مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت.
اهمیت سفر عراقچی: راهبرد جدید ایران در مذاکرات هستهای
با توجه به تحولات اخیر، واضح است که محور اصلی این سفر میتواند مسائل مربوط به مذاکرات هستهای ایران باشد، به ویژه مذاکرات سهجانبه ایران، روسیه و چین که به تازگی در پکن برگزار شد. این مذاکرات و گفتگوهای غیرمستقیم ایران با آمریکا در عمان از اهمیت ویژهای برخوردار هستند و پیشبینی میشود دور جدید این مذاکرات نیز به زودی برگزار گردد.
در این راستا، سفر وزیر امور خارجه ایران به مسکو در جهت هماهنگی بیشتر با روسیه و چین برای پیشبرد مذاکرات هستهای اهمیت زیادی دارد. ایران در حال حاضر به دنبال پیشبرد مذاکرات از سه جهت است: اول، ادامه گفتگو با کشورهای اروپایی نظیر آلمان، انگلیس و فرانسه برای جلوگیری از فعال شدن مکانیزم ماشه؛ دوم، هماهنگی با روسیه و چین بهویژه در قبال اقدامات آینده اروپا و آمریکا؛ و سوم، مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا برای کاهش خطر درگیری و مقابله با تهدیدات اسرائیل.
روسیه، بازیگر کلیدی در روند مذاکرات
علاوه بر مسائل هستهای، یکی دیگر از اهداف سفر عراقچی به مسکو میتواند ارائه گزارشی از مذاکرات اخیر ایران و آمریکا باشد. روسیه به عنوان یکی از شرکای مهم سیاسی و تجاری ایران در دوران اخیر، در صورت همکاری مثبت میتواند نقش مهمی در تسهیل این گفتوگوها ایفا کند.
مذاکرات ایران و آمریکا که این بار بدون حضور پنج کشور دیگر گروه ۵+۱ در حال انجام است، به ویژه در شرایط کنونی که روابط اروپا با ایران تحت فشار قرار دارد، میتواند به حمایت روسیه از ایران نیاز داشته باشد. به همین دلیل، مسکو میتواند نقشی پررنگتر از کشورهای اروپایی در این روند ایفا کند.
بحران اوکراین و نفوذ روسیه در تحولات خاورمیانه
بحران اوکراین و اختلافات اخیر آمریکا و اروپا، مسکو را به بازیگری موثرتر در مسائل منطقهای تبدیل کرده است. از این رو، در شرایط کنونی که ایران نیز با چالشهای داخلی و خارجی زیادی روبهرو است، نقش روسیه میتواند در مذاکرات میان ایران و آمریکا به مراتب برجستهتر از سایر بازیگران باشد.
با توجه به روابط گسترده سیاسی و اقتصادی ایران و روسیه، این انتظار میرود که مقامات روسی در جریان تحولات جاری قرار گیرند تا نشان دهند که روابط دو کشور در سطح عالی قرار دارد و میتوانند در ادامه مذاکرات هستهای و مسائل منطقهای، همکاریهای بیشتری داشته باشند.
پوتین؛ پلیس خوب مذاکرات ایران و آمریکا؟
در حالی که رفتار ترامپ در صحنه بینالمللی اغلب مورد انتقاد قرار میگیرد، به نظر میرسد که ولادیمیر پوتین میتواند در مذاکرات ایران و آمریکا نقش «پلیس خوب» را ایفا کند. این به ویژه زمانی که رهبران کشورهای دیگر ممکن است به دلیل مواضع تند ترامپ با چالشهای بیشتری روبهرو باشند، اهمیت بیشتری پیدا میکند.
اهمیت جهانی مذاکرات هستهای و نقش دیپلماسی ایران
با توجه به تاثیرات گسترده مذاکرات هستهای بر تحولات منطقهای و جهانی، سفر عراقچی به مسکو در این برهه زمانی بسیار منطقی به نظر میرسد. این سفر فرصتی است تا ایران از تمامی ظرفیتهای موجود برای رسیدن به توافقی جامع استفاده کند و به موقعیت خود در سطح بینالمللی توجه بیشتری معطوف کند.
در این زمینه، نکته قابل توجه این است که پیش از شروع مذاکرات با ایران، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه به مسکو سفر کرد تا هماهنگیهای لازم با مقامات روسی را انجام دهد. این نشان میدهد که روسیه در تمامی ابعاد مذاکرات، نقشی کلیدی ایفا میکند و ایران نیز باید از این موقعیت بهرهبرداری کند.
در نهایت، پیچیدگیهای مذاکرات آینده و اهمیت حضور ایران در این تحولات، سفر عراقچی به مسکو را به یکی از نقاط عطف مهم در دیپلماسی هستهای ایران تبدیل کرده است.