چهار برگ برنده ایران در بازی هسته‌ای
تحولات اخیر در مذاکرات هسته‌ای، بازی را به مرحله حساسی کشانده است؛ جایی که چهار برگ مهم در دست ایران، ورق را به نفع تهران برمی‌گرداند.
در فرآیند مذاکرات میان کشورها، هر طرف تلاش می‌کند با تکیه بر ابزارها و اهرم‌هایی مشخص وارد میدان گفت‌وگو شود. مذاکرات اخیر میان ایران و آمریکا نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این میان، تحلیلگران به دو جریان عمده در داخل ایران اشاره می‌کنند؛ یکی در تلاش برای متوقف‌سازی روند مذاکرات و دیگری در پی ادامه آن. آنچه که اخیراً درباره انتقال اسنادی مرتبط با اسرائیل به ایران مطرح شده، می‌تواند جایگاه ایران را در میز مذاکرات تقویت کند.
از دیدگاه اصولی، مذاکره زمانی می‌تواند به نتیجه‌ای ثمربخش برسد که طرفین از موضع ضعف وارد نشوند. قدرت چانه‌زنی ایران، به پشتوانه مجموعه‌ای از اسناد، اطلاعات فنی و ظرفیت‌های راهبردی، به چهار کارت قابل توجه تقسیم می‌شود که در ادامه بررسی می‌شوند.
۱. اسناد سری؛ ابزاری برای مقابله متقابل
طبق اظهارات وزیر اطلاعات، بخش‌هایی از اسنادی که اخیراً به ایران منتقل شده‌اند، به اماکن حساس و چهره‌های کلیدی مرتبط هستند. طبق گزارش‌های منتشرشده از سوی وزارت اطلاعات و شورای عالی امنیت ملی، این اطلاعات حوزه‌هایی مانند برنامه‌های هسته‌ای، نظامی، موشکی، فناوری‌های دوکاربرده و پروژه‌های حساس علمی را در بر می‌گیرند. همین اسناد می‌توانند برگ برنده‌ای باشند برای مقابله به مثل در برابر تهدیدات امنیتی اسرائیل. چرا که افزایش بازدارندگی ایران، آن هم در برابر کشوری که امنیت آن برای ایالات متحده اهمیت راهبردی دارد، معادلات منطقه‌ای را دستخوش تغییر می‌کند.
۲. اهرم فشار از طریق کشورهای منطقه
در شرایط کنونی، سناریوی برخورد نظامی میان ایران و آمریکا بیش از هر زمان دیگری به طور عریان مطرح می‌شود. امیر سرتیپ عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع، در حاشیه نشست هیئت دولت مجدداً تأکید کرد: «اگر مورد حمله قرار بگیریم، بدون هیچ ملاحظه‌ای پایگاه‌های آمریکا در منطقه را هدف قرار خواهیم داد؛ حتی اگر در کشورهای میزبان باشند». همین اظهارات، بیانگر برگ دومی است که ایران در اختیار دارد: نفوذ غیرمستقیم از طریق کشورهای خلیج فارس که میزبان پایگاه‌های آمریکایی‌اند. دغدغه‌های امنیتی این کشورها، خود عاملی برای فشار به واشنگتن تلقی می‌شود.
۳. ذخایر گسترده اورانیوم غنی‌شده
یکی از مهم‌ترین عناصر در اختیار تهران، حجم بالای ذخایر اورانیوم غنی‌شده‌اش است. طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران در سه سطح ۳.۶۷، ۲۰ و ۶۰ درصد، مجموعاً حدود ۹۰۰۰ کیلوگرم اورانیوم در اختیار دارد. این ذخایر نه‌تنها از جنبه فنی بلکه به‌عنوان ابزاری برای چانه‌زنی در سطح بین‌المللی عمل می‌کنند. امکان حفظ، تبدیل یا حتی معاوضه این مواد، بازیگر مهمی در دست ایران محسوب می‌شود.
۴. توسعه بیشتر برنامه هسته‌ای
موضع ایران در مذاکرات، طی سال‌های اخیر سخت‌گیرانه‌تر شده است؛ امری که حتی از زبان برخی مقامات آمریکایی نظیر دونالد ترامپ نیز تکرار شده است. واکنش تهران به فشارهای طرف آمریکایی، با رفتاری متقابل همراه شده است. هرگاه حسن‌نیت دیده شده، با حسن‌نیت پاسخ داده شده؛ و در موارد فشار و تهدید، پاسخ ایران هم قاطع بوده است. اگر فضای تقابل میان ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایالات متحده تشدید شود، افزایش گستره برنامه هسته‌ای می‌تواند به‌عنوان گزینه‌ای روی میز تهران قرار گیرد. البته این حرکت، مستلزم ارزیابی دقیق فاکتور زمان و پیامدهای آن خواهد بود.
