اروپا ماشه را کشید؛ تحریم‌های پیشین ایران بازمی‌گردند | اسنپ‌بک رسما فعال شد
سه کشور اروپایی فرایند اسنپ‌بک را علیه ایران رسما کلید زدند؛ این اقدام می‌تواند باعث بازگشت تمامی تحریم‌های پیش از قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل شود و ایران را وارد دوره‌ای جدید از محدودیت‌ها کند.
بر اساس آخرین اخبار، سه کشور اروپایی مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کردند. این اقدام می‌تواند باعث شود قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل ملغی شود و تحریم‌های پیشین ایران، که قبل از این قطعنامه وضع شده بودند، بار دیگر اجرا شوند. پیش از صدور قطعنامه ۲۲۳۱، حدود شش قطعنامه علیه ایران به تصویب رسیده بود که مفاد برخی از آن‌ها بسیار محدودکننده و خطرناک بود.
از جمله مهم‌ترین قطعنامه‌های فعال‌شده، قطعنامه ۱۸۰۳ مصوب سال ۲۰۰۸ است که محدودیت‌های بانکی گسترده‌ای علیه ایران اعمال می‌کرد و بازرسی محموله‌های کشتیرانی ایرانی در خارج از مرزها را قانونی می‌کرد. همچنین قطعنامه ۱۹۲۹ مصوب سال ۲۰۱۰ از سخت‌ترین محدودیت‌ها برخوردار بود و شامل تحریم‌های تسلیحاتی، محدودیت‌های بانکی و کشتیرانی و سایر محدودیت‌ها بود.
برخی از مفاد اصلی این قطعنامه‌ها شامل موارد زیر است:
-
جلوگیری از انتقال مستقیم یا غیرمستقیم تجهیزات و تسلیحات سنگین از جمله تانک، خودروهای زرهی، هواپیماهای جنگی، هلیکوپترهای تهاجمی، کشتی‌های نظامی و سیستم‌های موشکی به ایران.
-
منع ورود برخی مقام‌ها و مسدود کردن دارایی‌های افراد و شرکت‌های مشخص ایرانی.
-
بازرسی محموله‌های هوایی و دریایی ایران در فرودگاه‌ها، بنادر و آب‌های قلمروی کشورها در صورتی که احتمال داده شود محموله‌ها شامل مواد اتمی، موشکی یا نظامی ممنوع هستند.
-
اجازه توقیف، بازرسی و در صورت لزوم نابودی محموله‌های دریایی ایران در آب‌های آزاد بر اساس قوانین بین‌المللی.
-
محروم کردن کشتی‌های ایرانی یا حامل محموله‌های غیرقانونی از سوخت و خدمات لازم.
اکنون نگرانی‌ها از بازگشت این محدودیت‌ها افزایش یافته است، چرا که تغییر موقعیت ژئوپلیتیک و سیاسی ایران نسبت به سال‌های گذشته می‌تواند اجرای این تحریم‌ها را برای کشور دشوارتر کند. اگرچه در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ کمتر کشوری جرات تعرض به محموله‌های ایران را داشت، اما شرایط امروز متفاوت است و این موضوع می‌تواند ایران را با چالش‌های جدی روبرو کند.
نکته کلیدی این است که در مفاد قطعنامه‌ها بارها ذکر شده «به کشورها اجازه داده می‌شود»، یعنی اقدام علیه محموله‌های ایرانی الزام‌آور نیست و به اختیار کشورها بستگی دارد. با این حال، فشار آمریکا، لابی صهیونیست‌ها و بازی قدرت در منطقه نقش تعیین‌کننده‌ای در نحوه برخورد کشورها با محموله‌های ایران خواهد داشت.
