آیا «پایتخت ۷» توانسته به اصالت‌های گذشته بازگردد؟
سریال «پایتخت» پس از چند سال وقفه و حواشی پرسر و صدای فصل ششم، بار دیگر به تلویزیون بازگشته است. بازگشتی که هم با استقبال چشمگیر مخاطبان همراه شده و هم موجی از نقدها و بحث‌ها را در فضای مجازی و رسانه‌ای به راه انداخته است.
شروع دوباره سریال «پایتخت» پس از مدت‌ها توقف، گامی رو به جلو در فضای تولیدات تلویزیونی به شمار می‌رود؛ چراکه بسیاری از مخاطبان هنوز نتوانسته‌اند قصه نقی معمولی و خانواده‌اش را به فراموشی بسپارند. با وجود این، اتفاقاتی چون تغییر چهره نقی، ازدواج غیرمنتظره رحمت، و بازگشت ناگهانی بهبود در فصل ششم، موجی از نارضایتی در میان مخاطبان ایجاد کرده بود.
پس از درگذشت خشایار الوند، نویسنده باسابقه این مجموعه، روند کیفی سریال با افت مواجه شد و انتقادهایی نسبت به ساختار روایی آن شدت گرفت. هرچند در فصل هفتم نیز برخی تغییرات در شخصیت‌پردازی و فیلمنامه محل نقد بوده، اما این فصل موفق شده است بخش زیادی از بینندگان را دوباره با تلویزیون آشتی دهد.
آمار بالای بازدید از «پایتخت ۷» در تلوبیون، آن را در میان مجموعه‌های چندفصله صداوسیما به اثری منحصربه‌فرد تبدیل کرده است. نکته قابل توجه اینکه حتی بخشی از مخاطبانی که مدتی است به سمت پلتفرم‌های اینترنتی سوق پیدا کرده‌اند نیز در پیگیری این سریال مشارکت داشته‌اند. طبق آمار، بسیاری از خانواده‌ها زمان خود را طوری تنظیم می‌کنند که در ساعت ۲۲ برای تماشای این مجموعه پای تلویزیون بنشینند.
این حجم از استقبال، پیامی مهم برای مدیران رسانه ملی دارد؛ تلویزیون برای بازگشت به دوران پرمخاطب خود، باید از تصمیمات جزیره‌ای و محفلی فاصله بگیرد. هم استفاده از چهره‌های شناخته‌شده‌ی گذشته ضروری است و هم سرمایه‌گذاری روی چهره‌های تازه. حمایت از برندهای موفق مانند «پایتخت» می‌تواند راهی برای بازسازی اعتماد از دست رفته میان مخاطب و رسانه باشد.
با این حال، برخی مشکلات همچنان بر سر راه «پایتخت ۷» باقی است. کاربران فضای مجازی با انتشار تصاویری، به تفاوت‌های ظاهری شخصیت‌ها اشاره کرده‌اند؛ از جمله شخصیت بهروز که ناگهان بسیار بزرگ‌تر از پیش به تصویر کشیده شده است. همچنین، غیبت طولانی‌مدت علیرضا خمسه، بازیگر نقش «بابا پنجعلی»، همچنان محل پرسش است؛ بسیاری انتظار داشتند که حتی در قالب حضور معنوی یا روحانی، این شخصیت در داستان ایفای نقش کند.
داستان فصل هفتم در پنج سال پس از حوادث فصل ششم جریان دارد، اما تغییر فیزیکی شخصیت بهروز به شکلی است که گویی سال‌ها از زمان داستان گذشته است. در کنار این، نبود مهران احمدی در نقش بهبود نیز به عنوان یکی از نقاط ضعف این فصل یاد شده است. اگر قرار نبود این شخصیت در فصل جدید حضور داشته باشد، دلیل بازگشتش در فصل گذشته چه بود؟ چرا در فصل جدید بار دیگر حذف شد؟
در کنار این انتقادها، تغییر بازیگران نقش‌های سارا و نیکا با بازی سنا حسینی و سونیا حسینی، تصمیمی بود که در ابتدا مورد بحث قرار گرفت. اما با گذشت چند قسمت، عملکرد این دو بازیگر از سوی بسیاری مثبت ارزیابی شده است. همچنین تغییرات ظاهری شخصیت‌هایی چون فهیمه (با بازی نسرین نصرتی) و دیگر اعضای خانواده نیز از سوی مخاطبان دیده و تحلیل شده است.
با تمام نقدها، «پایتخت» همچنان توانسته است جایگاه خود را در ذهن و سلیقه‌ی عمومی حفظ کند. تلاش‌هایی برای حفظ اصالت و در عین حال نوسازی داستان انجام شده که قابل توجه است. اما از فصل پنجم به بعد، خصوصاً پس از درگذشت نویسنده اصلی آن، فقدان انسجام داستانی در برخی قسمت‌ها به چشم می‌خورد.
در فصل ششم، آرش عباسی در مقام نویسنده حضور داشت که به‌زعم منتقدان، تسلط کافی بر فضای طنز و زبان «پایتخت» نداشت. اما در فصل هفتم، با نقش پررنگ‌تر محسن تنابنده در نگارش فیلمنامه و نیز حضور او در جایگاه کارگردان هنری، تلاش شده است تا داستان به حال و هوای ابتدایی سریال بازگردد و هماهنگی بهتری میان شخصیت‌ها و موقعیت‌ها ایجاد شود.
در میان موضوعات مطرح‌شده در «پایتخت ۷»، مفاهیمی مانند لزوم مراجعه به مشاوره روانشناسی، نقد سبک ازدواج سنتی و همچنین آسیب‌شناسی سبک زندگی برخی از بلاگرها و اینفلوئنسرهای فضای مجازی، بیش از دیگر مضامین مورد توجه قرار گرفته‌اند. این بخش‌ها نشان می‌دهند که سریال در کنار وجه کمدی، در تلاش است پیام‌های اجتماعی مشخصی نیز به مخاطب منتقل کند.
بیش از آنکه پرداختن به رقم دستمزد بازیگران یا تبلیغات سریال اولویت داشته باشد، به نظر می‌رسد توجه به همین پیام‌ها و دغدغه‌های اجتماعی باید در رأس توجه قرار گیرد. اگر تلویزیون بخواهد از کاهش بیننده در سال‌های گذشته فاصله بگیرد، باید از برندهای محبوب و افراد کاربلد در موقعیت‌های مناسب استفاده کند.
«پایتخت ۷» با وجود کاستی‌ها و حاشیه‌هایی که دارد، همچنان یکی از محبوب‌ترین سریال‌های تلویزیون است. شاید همین علاقه و پیگیری عمومی، دلیل اصلی بالا بودن انتظارات از آن باشد. بازیگران سریال در خلق موقعیت‌های کمدی همچنان قدرتمند ظاهر شده‌اند و توانسته‌اند طنز را با پیام‌های اجتماعی در هم بیامیزند.
در نهایت، با وجود انتقادهایی نسبت به برخی حذف‌ها، تغییرات ظاهری و تصمیمات داستانی، آنچه که تا امروز توانسته سریال را سرپا نگه دارد، خلاقیت و هدایت هنری محسن تنابنده است. انتخاب او به عنوان سرپرست نویسندگان، بازیگردان، انتخاب بازیگر و کارگردان هنری، به‌درستی انجام شده و تأثیر این حضور را می‌توان در هماهنگی و جذابیت فصل جدید مشاهده کرد.
