حاشیه‌های روز هشتم جشنواره فجر؛ از «شوهر ستاره» تا «ماریا» در سینمای رسانه
در هشتمین روز از چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، پنج اثر سینمایی در سینما رسانه (برج میلاد) به نمایش درآمدند.
فیلم‌های «شوهر ستاره» به کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد، انیمیشن «زال و رودابه» ساخته محمدعلی سجادی، «پیشمرگ» به کارگردانی علی غفاری، «ماریا» اثر مهدی اصغری ازغندی و «پیرپسر» ساخته اکتای براهنی در این روز روی پرده رفتند. پس از نمایش فیلم‌ها، نشست خبری با حضور عوامل و بازیگران برگزار شد و خبرنگاران به طرح پرسش‌های خود پرداختند.
شوهر ستاره
کارگردان: ابراهیم ایرج‌زاد
ترکیب بازیگران: حامد بهداد و فریبا نادری، الهام شعبانی، هومن حاجی عبدالهی، سوسن پرور، فریده سپاه منصور، نادر سلیمانی، لاله اسکندری، علی اوجی و ...
ایرج‌زاد همانند دو اثر پیشین خود به سراغ یک سوژه اجتماعی رفته و یک اثر با درونمایه مشکلات اجتماعی را دستمایه ساخت فیلمش قرار داده است. فیلم یک داستان خانوادگی دارد. علی اوجی و نرگس محمدی به عنوان تهیه‌کنندگان فیلم نامشان در تیتراژ آمده است.
داستان فیلم درباره یک زن به اسم ستاره است که با جدا شدن از شوهرش به تهران آمده است تا زندگی بهتری داشته باشد، به دنبال شغلی که در یک مرکز نگهداری زنان با اتفاقات دیگری هم روبرو می‌شود و ...
مشکل اساسی فیلم این است که انگار به شکل تیتروار مشکلات زنان در جامعه را خواسته است، مورد توجه قرار دهد از اشتغال زنان تا یائسگی زودرس، ممنوعیت حضور بانوان در ورزشگاه‌ها، اسید پاشی، ازدواج موقت و ...
تعدد موضوعات باعث شده است که هیچگاه فیلم عمق پیدا نکند و تمام اتفاقات در سطح بماند و به همین دلیل اگرچه قصه انتخاب شده پتانسیل بسیار خوبی برای پرداختن به یک شخصیت زن را دارد اما سازندگان فیلم نمی‌توانند لایه‌های مختلف مرتبط با چنین آسیب‌هایی را به تصویر بکشند.
شخصیت متفاوت فریبا نادری با گریمی که کاملا به چشم می‌آید هیچ کمکی به شخصیت پردازی او نکرده است، شاید بتوان گفت نقطه مقابل او فریده سپاه منصور و سوسن پرور هستند که هر جا انها زا می‌بینیم کاملا صحنه را به خود اختصاص می‌دهند. حامد بهداد هم با وجود کم حرف بودن شخصیتش با حالت‌های چشم و صورت توانسته است از عهده نقش برآید.
شوهر ستاره اگر یک فیلمنامه نویس خلاق و سخت‌گیر داشت می‌توانست به یک فیلم اجتماعی مطرح در زمینه زندگی رنان باشد اما متاسفانه از این موقعیت دور از است.
امتیاز: (۱.۵ از ۵)
انیمیشن زال و رودابه
کارگردان: محمد علی سجادی
صداپیشگان: میکائیل شهرستانی، یارتا یاران، بابک پائیزان، محسن اکبری، جابر قاسمعلی، کامران ملک‌مطیعی و آزاده اکبری
محمدعلی سجادی فیلمساز قدیمی که سابقه ساخت فیلم‌های جنایی دارد به سراغ ساخت انیمیشن زال و رودابه رفته است که نقاشی متحرکی از شاهنامه فردوسی است.
این انیمیشن برای مخاطب کودک نیست به دلیل اینکه تمام دیالوگ ها اشعار سنگین شاهنامه است، بچه ها نمی توانند با آن ارتباط برقرار کنند. از طرف دیگر چند شخصیت مهم وجود دارد که اصلا معرفی نمی‌شود و کارگردان فرض را بر این گرفته است که مخاطب خود باید انها را بشناسد.
به لحاظ بصری و انیمیشن سازی هم تقریبا با روشی از مد افتاده روبرو هستیم که جذابیت چندانی در رنگ و لعاب تصاویر وجود ندارد و تنها نکته مثبت فیلم استفاده از صداپیشگان حرفه‌ای است که اشعار شاهنامه را به درستی می‌خوانند.
امتیاز: (۰.۵ از ۵)
پیشمرگ
کارگردان: علی غفاری
ترکیب بازیگران: مهدی نصرتی ، الناز ملک، ساناز سعیدی، حسام منظور و ...
علی غفاری با ساخت فیلم حادثه‌ای «شاهرگ» کارش را در سینما شروع کرد، اما در ادامه با ساخت فیلم «استرداد» توانست موقعیت خودش را در سینما تثبت کند. این اثر در جشنواره سی‌ویکم توانست در ۱۳ رشته کاندیدای دریافت جایزه شود. از دیگر کارهای موفق او می‌توان به ساخت سه فصل سریال «بچه مهندس» اشاره کرد.
فیلم «تک تیرانداز» هم آخرین کار او در سینماست که در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر موفق شد سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی را به خود اختصاص دهد.
فیلم پیشمرگ به برش‌هایی از زندگی شهید سعید قهاری پس از دوران جنگ می‌پردازد، شهید سعید قهاری در سال ۵۸ در ماجرای پاوه در کنار دکتر چمران حضور داشت و بعدها نیز در کنار شهید احمد متوسلیان، احمد کاظمی و… در عملیات‌های مختلف حاضر شد.
او سپس تا فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا پیش رفت و در سال ۱۳۸۵ در حالی‌که حدود ۴ ماه از فرماندهی لشکر ۳ نیروی مخصوص حمزه سیدالشهدا می‌گذشت، به شهادت رسید.
فیلم پیشمرگ یک فیلم متوسط است که درگیر چندگانگی در ژانر شده است، ژانرهای جنگی، جاسوسی، اکشن باعث شده است که توجه به هیچکدام از آنها به نحو کامل ادا نشود و همین قضیه سبک فیلم را دچار آشفتگی می‌کند.
از علی غفاری به عنوان کارگردانی که تجربه فیلم‌های پرهزینه و یا اصطلاحا بیگ پروداکشن را دارد انتظار بیشتری وجود دارد. برای مثال مشکل دیگر طراحی صحنه و لباس و فضاسازی فیلم است که کاملا از واقعیت دور است و قطعا اگر مردم اهالی مناطقی که داستان فیلم در آن رخ می‌دهد این صحنه‌ها را ببینند باعث ناراحتی و یا حتی خنده و تمسخر آنها می‌شود.
مخصوصا در قسمت مربوط به اقلیم کردستان عراق و شهر سلیمانیه و ماشین‌هایی که فقفط پلاک عراقی دارند والا اصلا در آن منطقه چنین ماشین‌های استفاده نمی‌شود. واقعا با یک سفر و تحقیق چند روزه می‌توانستند چنین ضعف‌هایی را برطرف کنند.
امتیاز: (۱ از ۵)
ماریا
کارگردان: مهدی اصغری ازغدی
ترکیب بازیگران: صابر ابر، پانته‌آ پناهی‌ها، حسین محجوب، کامیاب گرانمایه، مهشید خدادی و ...
فیلم ماریا از دیگر فیلم‌های جشنواره فجر است که با دور زدن قوانین و بدون در نظر گرفتن آیین نامه جشنواره بعد از اکران در جشنواره‌های خارجی وارد بخش مسابقه شده است.
مهدی اصغری فارغ التحصیل رشته سینماست و در عرصه فیلم کوتاه چند فیلم را کارگردانی کرده که از آن جمله می‌توان به فیلم‌های «کورا» ، «کارخانه رو به ورشکستگی»، «عاشق وحشی» و .. اشاره کرد. «ماریا» اولین فیلم بلند اوست.
قصه ماریا درباره زوج جوانی است که در روز عروسی، داماد با ماشینش تصادف می‌کند و مراسم عروسی برگراز نمی‌شود، بعد متوجه می‌شوند که تصادفی درکار نبوده بلکه دختری از روی پل عابرپیاده خودش را به پایین انداخته و با ماشین برخورد کرده و ...
فیلم ماریا علی‌رغم بازیگران حرفه‌ای که دارد در ابتدا نوید قصه‌ای جذاب را می‌دهد اما هر چه فیلم به جلوتر می‌رود این جذابیت کمرنگ و کمرنگتر می‌شود تا جایی که بیشتر شبیه به سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیونی درمی‌آید.
کارگردان جوان سعی داشته است که با میزانسین‌ها و یا قاب‌هایی جذابیت بصری خلق کند اما در حد چند پلان و چند ایده باقیمانده است، شاید بتوان گفت تنها نکته مثبت فیلم بازیگران حرفه‌ای هستند که در آن حضور دارند.
واقعا از اواسط فیلم به بعد پیش نرفتن داستان و ریتم کند آن فیلم را خسته کننده می‌کند.
امتیاز: (۰.۵ از ۵)
پیر پسر (نمایش ویژه / خارج از مسابقه)
کارگردان: اکتای براهنی
ترکیب بازیگران: حسن پورشیرازی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، محمد ولی‌زادگان، محمدرضا داودنژاد و ...
قبل‌تر هم ذکر شده است که به فیلم‌های نمایش ویژه بعد از جشنواره خواهیم پرداخت ولی فقط ذکر این نکته لازم است که فیلم پیر پسر یک اتفاق مهم در سینمای ایران است. جز معدود فیلم‌هایی است که بعد از سالها می‌توان امتیاز ۵ از ۵ را به آن اختصاص داد.
حاشیه‌های روز هشتم در سینما رسانه
*اسامی هفت فیلم برای ادامه رأی‌گیری مردمی جشنواره فیلم فجر اعلام شد. از فهرست رأی‌های روز گذشته در سینماهای مردمی دو فیلم «صیاد» و «اشک هور» حذف شدند. طبق اعلام روابط عمومی خانه سینما نتیجه شمارش آرای فیلم‌های نمایش داده شده در روز هفتم جشنواره فیلم فجر ۱۸ بهمن‌ماه توسط ستاد انتخاب فیلم برگزیده از نگاه تماشاگران جشنواره فیلم فجر منتشر شد. این فیلم‌ها بدون اولویت شامل «ناتور دشت»، «خدای جنگ»، «زیبا صدایم کن»، «بچه مردم»، «پیشمرگ»، «موسی کلیم الله» و «رها» می‌شوند.
*در نشست مطبوعاتی فیلم «شوهر ستاره» نرگس محمدی که اولین تجربه تهیه‌کنندگی خود را به طور مشترک با همسرش در این فیلم انجام داده است، درباره تهیه‌کنندگی این فیلم هم گفت: فکر می‌کنم اولین نفر بودم که فیلمنامه را خواندم و آنقدر دوستش داشتم که همان شب به علی ( اوجی) گفتم این کار را تولید کنم. همیشه ترسی برای شروع اولین پروژه به عنوان تهیه‌کننده داشتم در حالی که سه چهار فیلم را کنار علی کار کرده بودم و در نهایت تصمیم گرفتم این اولین فیلمی باشد که به عنوان تهیه‌کننده تولید می‌کنم.
ابراهیم ایرج زاد کارگردان فیلم گفت: اگر بخواهم درباره اسیدپاشی و فوتبال بازی کردن و موسیقی زنان صحبت کنم احتمالا باید به اوین بروم پس مجبورم پرانتزهایی باز کنم که در سینماهای ایران اکران شود. من وقتی عنکبوت را ساختم در نظر داشتم که این فیلم حتماً در مشهد اکران شود چون باید همه بدانند که زمانی در آنجا زنان با روسری خفه می‌شدند. متاسفانه ما درگیر قرائت غلط از دین و درگیر یک قشر رادیکال مذهبی هستیم که خود را حداکثر می‌داند.
حامد بهداد هم در این نشست درباره اینکه چه نکته چالش‌برانگیزی در این فیلم بود که بازی در آن را انتخاب کرد توضیح داد: من در طول این بیست و چند سال به این نتیجه رسیدم که ما همیشه در شرایط انتخاب نیستیم. البته تجربه کردن خیلی اهمیت دارد ولی یک نکته درباره چنین همکاری این است که ما در مسیر خود به آدم‌هایی برخورد می‌کنیم که بعدها به مسیر دیگری می‌رسد. آشنایی من با ابراهیم عزیز به چای تلخ ناصر تقوایی برمی‌گردد که او جزو گروه صدا بود من هم در اوایل کارم بودم. بعد از اینکه موفق نشدم «سربازهای جمعه» را بازی کنم به «چای تلخ» رسیدم و این موضوع در مسیر بازیگری من بود و ما با هم برخورد کردیم، بنابراین، این انتخاب نیست.
*مراسم فتوکال و نشست خبری انیمیشن «زال و رودابه» به خاطر کسالت محمدعلی سجادی تهیه‌کننده و کارگردان این اثر برگزار نشد. یک ساعت قبل از اکران این انیمیشن روابط عمومی چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر خبری مبنی بر عدم برگزاری نشست خبری این انیمیشن را منتشر کرد. محمدعلی سجادی کارگردان این انیمیشن از بیماری و کسالت چندروزه خود خبر داد و گفت: ترجیح دادم به خاطر شرایط جسمانی و بیماری در کاخ جشنواره حضور پیدا نکنم.
*نشست خبری فیلم «پیشمرگ» درحالی برگزار شد، که ساناز سعیدی از کارگردان فیلم بابت کوتاه شدن نقش همسر شهید قهاری گلایه کرد و علی غفاری در واکنش به این موضوع سکوت کرد.
مهدی نصرتی، بازیگر نقش شهید قهاری درباره نقشی که در «پیشمرگ» داشت، بیان کرد: من نقش ابرقهرمان را دوست ندارم بازی کنم اما بازی کردن شخصیت‌های بزرگی همچون شهید سعید قهاری به گونه‌ای است که خیلی نمی‌توان ضعف‌های آن را نشان داد.
ساناز سعیدی، بازیگر نقش همسر شهید قهاری گفت: از آقای غفاری گله دارم زیرا با توجه به صحبتی که با من شده بود قرار شد نقش همسر شهید غفاری بیشتر باشد اما ظاهرا در سینمای ایران بین فضای مردانه و زنانه عدالتی وجود ندارد و همیشه شاه‌نقش‌ها برای مردها نوشته می‌شود.
سعیدی افزود: برای من باعث افتخار است که در این فیلم حضور داشتم، ولی قرار بود به نقش همسر شهید قهاری بیشتر پرداخته شود، هرچند این اتفاق نیافتاد. نقش زنان و فرزندان شهدا در جنگ بسیار مهم است و باید تمام موقعیت‌های حساس و دراماتیکی را که آنها زیست کردند، نشان داد و نقش مؤثرتر و تاثیرگذارتری از آنها نوشته شود و امیدوارم فیلم‌های جنگی را مردانه و زنانه نکنیم.
*در نشست خبری فیلم «ماریا» با بیان نکاتی از سوی کارگردان مبنی بر اینکه این فیلم برای مخاطبان خارجی ساخته شده است آغاز و با انتقاد تند یک خبرنگار و واکنش کارگردان به پایان رسید.
در ابتدای این نشست مهدی اصغری ازغدی کارگردان فیلم «ماریا» در مورد ریتم کند فیلمش توضیح داد: زمانی که ما می‌خواستیم این فیلم را تولید کنیم سینمای اجتماعی خیلی فروش نداشت پس به فکر بازار داخل نبودیم چون بازار داخلی در این حوزه شکست خورده است و ما برای مخاطب بین‌المللی این فیلم را ساختیم و این سبک فیلم‌ها مخاطبان خاص خودش را دارد.
وی ادامه داد: این فیلم را قبلا با مخاطب فرانسوی دیدم و حتی تدوین‌گر ما در ترکیه با مخاطب این کشور فیلم را دیده است و می‌توان گفت مخاطبان خارجی تحمل بیشتری نسبت به فیلم دارند و مثل ما کم حوصله نیستند.
این کارگردان بیان کرد: مخاطب خارجی استقبال خوبی از این فیلم داشته و تحسین زیادی هم کرده است و متاسفانه مخاطب ایرانی ذائقه‌اش با فیلم ما همخوانی ندارد.
وی در ادامه در واکنش به انتقاد تند یک خبرنگار از این فیلم گفت: نقد منصفانه در مورد فیلم «ماریا» را خواهم پذیرفت، خواهش می‌کنم اصحاب رسانه در نوشتن نقدهایشان دقت کنند خیلی از فیلم‌سازان بزرگ ما با همین نقدهای تند از این کشور رفتند. من به خاطر خودم نمی‌گویم بلکه برای جوانانی می‌گویم که بعد از من کار سینما خواهند کرد، رسانه باید نقد کند اما با احترام.
الناز عبدالهی تدوین‌گر فیلم«ماریا» در مورد ریتم این فیلم افزود: مخاطب خارجی با فیلم همراه بود، اما مخاطب داخلی ظاهرا با این ریتم همراه نیست، به هرحال ما اگر سکانس‌هایی را حذف می‌کردیم داستان عقیم می‌شد، به این توجه کنید مخاطب خارجی اگر سکانس‌هایی را حذف می‌کردیم ارتباطات را متوجه نمی‌شد، با این وجود برای اکران عمومی ۵دقیقه از فیلم ممکن است تدوین شود.
*روابط عمومی برج میلاد در پی اعتراض صاحبان آثار سینمایی که فیلم هایشان در سالن اصلی برج میلاد در ایام چهل و سومین جشنواره فیلم فجر اکران شده، توضیحاتی ارائه کرد: اساساً سالن اصلی مرکز همایش های برج میلاد با کاربری همایش و سالن کنسرت طراحی و ساخته شده است و فاقد استانداردهای سالن سینما می باشد، لذا بروز برخی از این ایرادات طبیعی است و رفع این موارد و رسیدن به صدایی مطلوب در زمان پخش فیلم‌های سینمایی با توجه به آکوستیک سبک معماری و فیزیک سالن از جمله ارتفاع زیاد سقف سالن عملاً امکان پذیر نیست.
