پوستتان را نجات دهید؛ اشعه فرابنفش در مرداد در مرز هشدار قرمز

با شروع مردادماه و افزایش شدت گرمای هوا، میزان تابش اشعه فرابنفش در مناطق مختلف کشور به ویژه در تهران افزایش قابل توجهی یافته است؛ پدیده‌ای که سلامت عمومی شهروندان را به‌طور مستقیم تهدید می‌کند. دکتر عباس شاهسونی، معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی، ضمن هشدار درباره خطرات اشعه فرابنفش، بر ضرورت رعایت اقدامات محافظتی در برابر این پرتو تأکید دارد.

او با اشاره به اینکه افزایش میزان اشعه فرابنفش پدیده‌ای غیرمنتظره نیست، توضیح داد: «کشور ما در منطقه خاورمیانه واقع شده و به واسطه موقعیت جغرافیایی‌اش، در ماه‌های گرم سال با شدت تابش بیشتری روبه‌رو می‌شود. شاخص اشعه فرابنفش که تحت عنوان UV Index شناخته می‌شود، در این ماه‌ها به سطح نگران‌کننده‌ای می‌رسد.»

شاهسونی همچنین خاطرنشان کرد که روند گرمایش زمین در سطح جهانی رو به افزایش است و کشورهای خاورمیانه از جمله ایران، با شتاب بیشتری تحت تأثیر این تغییرات اقلیمی قرار دارند. وی افزود: «افزایش دما و شاخص فرابنفش از نتایج مستقیم تغییرات اقلیمی هستند که در سال‌های اخیر شدت یافته‌اند.»

او با استناد به نتایج یک مطالعه ۱۰ ساله اعلام کرد که میزان اشعه فرابنفش در بازه زمانی خرداد تا شهریور ماه به‌طور متوسط ۱۱.۲۸ بوده و در مردادماه به عدد نگران‌کننده ۱۲ می‌رسد. «در حدود ۲۱.۶ درصد از روزهای سال، شاخص UV در تهران به عدد ۱۱ می‌رسد که به معنی تابش بسیار زیاد است و بدون شک، نیاز به اقدامات محافظتی جدی دارد.»

در ادامه دکتر شاهسونی درباره رابطه بین ارتفاع و افزایش تابش فرابنفش توضیح داد: «به ازای هر یک کیلومتر افزایش ارتفاع، شدت تابش اشعه فرابنفش حدود ۱۱ درصد افزایش پیدا می‌کند. این مسأله در مناطق کوهستانی و شهرهایی با ارتفاع بالا از سطح دریا، مخاطرات بیشتری ایجاد می‌کند.»

بر اساس اطلاعات ارائه‌شده از سوی معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا، شاخص UV در پنج سطح دسته‌بندی می‌شود: «در شاخص زیر ۲، خطر کم است. بین ۳ تا ۵ خطر متوسط و بین ۶ تا ۷ خطرناک تلقی می‌شود. در بازه ۸ تا ۱۰ میزان خطر بسیار زیاد بوده و زمانی که شاخص از عدد ۱۱ عبور کند، در وضعیت هشدار جدی قرار داریم.»

او در همین رابطه تصریح کرد: «هنگامی که شاخص UV به عدد ۶ یا بیشتر می‌رسد، استفاده از عینک آفتابی استاندارد، کرم ضدآفتاب با SPF حداقل ۱۵، لباس‌های پوشیده با آستین بلند، کلاه لبه‌دار و ماندن در سایه به شدت توصیه می‌شود. در صورتی که شاخص از ۸ تا ۱۰ یا بیشتر باشد، به شهروندان توصیه می‌شود که در ساعات ۱۱ تا ۱۶ از خانه خارج نشوند.»

دکتر شاهسونی با اشاره به اثرات بلندمدت این اشعه بر سلامت انسان گفت: «قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض اشعه فرابنفش می‌تواند منجر به ابتلا به سرطان پوست، پیری زودرس، ضعف سیستم ایمنی بدن و حتی آسیب به چشم شود.»

وی با بیان اینکه اشعه فرابنفش می‌تواند باعث بروز عوارض حاد پوستی مانند آفتاب‌سوختگی و برنزه شدن شود، افزود: «پرتو فرابنفش، در صورت تماس طولانی‌مدت، می‌تواند موجب ایجاد تغییرات غیرقابل برگشت در بافت‌ها و سلول‌های پوستی شود که نهایتاً منجر به پیری زودرس خواهد شد.»

شاهسونی همچنین یادآور شد: «اشعه فرابنفش، هرچند در مقدار کم، برای بدن مفید است و به تولید ویتامین D کمک می‌کند. اما افزایش بی‌رویه آن، به‌ویژه برای افراد شاغل در فضای باز مانند کارگران ساختمانی یا کشاورزان، خطرناک است.»

به گفته این متخصص، آمار سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که یک نفر از هر چهار کارگر، به طور مستقیم در معرض تابش بالا قرار دارد که همین موضوع خطر ابتلا به سرطان پوست را تا بیش از ۶۰ درصد افزایش می‌دهد.

او در پایان تأکید کرد که نصب اپلیکیشن‌هایی مانند SUN SMART می‌تواند به شهروندان کمک کند تا از میزان لحظه‌ای اشعه فرابنفش مطلع شده و اقدامات محافظتی مناسب را اتخاذ کنند.