کشف اسرارآمیز اسکلت هزارساله در حالت مراقبه در هند
اسکلت انسانی که در سال ۲۰۱۹ در شهر تاریخی وادناگار هند و در وضعیت چهارزانو کشف شد، با وجود اهمیت کم‌نظیر باستان‌شناسی‌اش، هنوز پس از گذشت شش سال، به‌دلیل اختلافات اداری، مکانی دائمی برای نگهداری پیدا نکرده و در پناهگاهی موقت قرار دارد.
در جریان کاوش‌های باستان‌شناسی سال ۲۰۱۹ در منطقه باستانی وادناگار، ایالت گجرات هند، اسکلت کاملی از یک انسان باستانی کشف شد که به‌صورت چهارزانو در گودالی نشسته بود؛ حالتی که از آن به‌عنوان «مراقبه» یاد می‌شود. این کشف توسط تیمی به سرپرستی دکتر ابهیجیت آمبکار، رئیس وقت دفتر اداره باستان‌شناسی هند (ASI) در بمبئی انجام شد و از آن زمان تاکنون، محل دائمی برای نگهداری این یافته منحصر‌به‌فرد تعیین نشده است.
بر اساس اظهارات دکتر آمبکار، این اسکلت که در وضعیت طبیعی نسبتاً سالم باقی مانده، احتمالاً متعلق به دوره حکومت سلسله سولانکی است که در بازه تاریخی ۹۴۰ تا ۱۳۰۰ میلادی بر نواحی مختلف گجرات حکمرانی می‌کرده‌اند. به گفته او، «این کشف نه فقط برای وادناگار، بلکه برای کل کشور ارزش علمی و تاریخی بالایی دارد و می‌تواند بخش‌هایی ناشناخته از سبک زندگی نیاکان ما را آشکار کند.»
با وجود تأکید متخصصان بر اهمیت این کشف، هنوز توافقی بر سر این‌که کدام نهاد مسئول نگهداری اسکلت است، حاصل نشده است. به گفته دکتر آمبکار، دولت ایالتی گجرات برنامه‌ریزی کرده بود که همه اشیای باستانی کشف‌شده از منطقه وادناگار در موزه‌های محلی قرار گیرند، اما اسکلت همچنان در اختیار ASI باقی مانده و تنها در پناهگاهی موقتی در نزدیکی موزه جدید باستان‌شناسی نگهداری می‌شود.
او می‌افزاید که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲، نزدیک به ۹۰۰۰ شی‌ء باستانی از منطقه وادناگار توسط تیم‌های مختلف کاوش کشف و به نهادهای ایالتی تحویل داده شده‌اند، اما تنها این اسکلت هنوز جایگاه مشخصی در موزه ندارد.
فرآیند بیرون‌آوردن اسکلت از گور باستانی نیز زمان‌بر و حساس بود. بر اساس گفته‌های سرپرست تیم کاوش، این عملیات حدود دو ماه به طول انجامید و شامل استفاده از ابزارهای دقیق برای پاک‌سازی خاک اطراف و حفظ ساختار اسکلت بود. در ادامه، بلوکی از خاک که اسکلت در آن قرار داشت با مواد شیمیایی تثبیت شد، درون جعبه‌ای چوبی پر از گل مرطوب قرار گرفت و با جرثقیل به مکان فعلی انتقال داده شد. این عملیات انتقال در مجموع شش روز زمان برد.
در حال حاضر، این اسکلت در سرپناهی موقتی از جنس برزنت در شهر وادناگار قرار دارد. بازدید گاه‌به‌گاه مردم محلی و گردشگران از این اسکلت، آن را به جاذبه‌ای غیررسمی در منطقه تبدیل کرده است. آمبکار معتقد است این اسکلت می‌تواند نقش مهمی در افزایش آگاهی عمومی درباره تاریخ منطقه ایفا کند، اما به شرطی که در موزه‌ای با استانداردهای مناسب از جمله سامانه کنترل دما و رطوبت نگهداری شود.
بررسی‌های زمین‌شناسی و آزمایش‌های DNA انجام‌شده بر روی دندان‌های اسکلت، نشان می‌دهند که این فرد مردی بومی در حدود دهه چهارم زندگی‌اش بوده است. با این حال، برای درک دقیق‌تر رژیم غذایی، وضعیت جسمی و سبک زندگی او، نیاز به مطالعات تکمیلی وجود دارد. آمبکار تأکید می‌کند که شرایط خاص خاک اطراف گور و باقی‌ماندن آن در حالت دست‌نخورده، به بقای اسکلت در طی هزار سال کمک کرده است.
وادناگار، شهری با پیشینه‌ای تاریخی در گجرات، شواهدی از سکونت انسان در بیش از دو هزار سال گذشته را در خود جای داده است. کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه به کشف بقایای معابد و صومعه‌های بودایی، مجسمه‌های سفالی، سکه‌ها، جواهرات صدفی و کتیبه‌های مسی و سنگی منجر شده که بر اساس آن‌ها، پژوهشگران موفق به شناسایی هفت دوره فرهنگی از قرن دوم پیش از میلاد تا قرن نوزدهم میلادی شده‌اند.
