رد قاطع تهران به شایعه گاردین؛ ایران حاضر به تعلیق ۳ ساله غنی‌سازی نیست
در واکنش به گزارش جنجالی روزنامه گاردین مبنی بر پذیرش توقف سه‌ساله غنی‌سازی اورانیوم، یکی از مقامات ارشد دستگاه دیپلماسی کشور این ادعا را تکذیب و بر تداوم سیاست‌های هسته‌ای ایران طبق خطوط قرمز تعیین‌شده تأکید کرد.
پس از انتشار گزارش‌هایی مبنی بر اعمال فشار برخی کشورهای منطقه‌ای برای محدودسازی برنامه غنی‌سازی ایران، مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه، به‌صراحت ادعای مطرح‌شده توسط روزنامه بریتانیایی گاردین را بی‌اساس خواند و آن را رد کرد. این روزنامه مدعی شده بود که تهران با پیشنهاد توقف غنی‌سازی اورانیوم به مدت سه سال موافقت کرده است.
به گزارش ایلنا، تخت‌روانچی در پاسخ به این پرسش که آیا موضوع غنی‌سازی صفر به مدت حداکثر سه سال برای اعتمادسازی با غرب مطرح شده و ایران آن را پذیرفته است، گفت: «نخیر، درست نیست و چنین چیزی مطرح نشده است.»
روزنامه گاردین پیش‌تر در گزارشی ادعا کرده بود برخی میانجی‌گران منطقه‌ای مانند عمان و قطر پیشنهاد کرده‌اند ایران برای سه سال فعالیت‌های غنی‌سازی خود را به حالت تعلیق درآورد تا زمینه برای بازگشت تدریجی به توافق هسته‌ای فراهم شود. این گمانه‌زنی‌ها در حالی مطرح می‌شود که فضای دیپلماسی میان تهران و غرب در هفته‌های اخیر بار دیگر داغ شده و مذاکره‌کنندگان به‌صورت غیررسمی مشغول تبادل پیام هستند.
با وجود انتشار این گزارش‌ها، تخت‌روانچی با موضعی شفاف و صریح آن‌ها را رد کرد و بر پایبندی جمهوری اسلامی ایران به خطوط قرمز هسته‌ای تأکید کرد. این اظهارات نشان‌دهنده تداوم مسیر تهران بر مبنای سیاست‌های تعیین‌شده توسط رهبر انقلاب و نهادهای عالی امنیتی کشور است. سیاستی که اجازه نمی‌دهد هیچ توافقی، حتی موقت، منجر به توقف ظرفیت‌های تثبیت‌شده هسته‌ای ایران شود.
از دیدگاه سیاست‌گذاران ایرانی، غنی‌سازی اورانیوم صرفاً یک فرایند فنی نیست، بلکه نماد استقلال ملی و نتیجه مقاومت در برابر فشارهای خارجی است. لذا از منظر تهران، هرگونه پیشنهاد مبنی بر توقف یا تعلیق این برنامه—even برای مدت زمان محدود—نقض حقوق مشروع کشور محسوب می‌شود.
از لحاظ حقوق بین‌المللی نیز، ایران در چارچوب معاهده NPT و توافق برجام، به‌طور رسمی حق برخورداری از چرخه کامل سوخت هسته‌ای برای مصارف صلح‌آمیز را داراست. شرط «غنی‌سازی صفر» در گذشته صرفاً در مواردی خاص مانند پرونده لیبی یا کشورهایی نظیر امارات مطرح شده و از منظر جایگاه و توان فنی ایران قابل تطبیق نیست.
در ماه‌های اخیر، منابع غربی از پیشنهادهای غیررسمی برخی کشورها مانند فرانسه، عمان و قطر به تهران خبر داده‌اند. اگرچه این پیشنهادها الزماً به معنای تمایل به توافق نهایی نیستند، اما هدف آن‌ها سنجش آمادگی ایران برای پذیرش گام‌های اعتمادساز ابتدایی ارزیابی شده است.
به باور تحلیلگران، چنین روایت‌هایی بیشتر با هدف مدیریت افکار عمومی داخلی ایران و تحت فشار قراردادن تصمیم‌گیران در تهران در فضای مذاکراتی مطرح می‌شوند. تلاش‌هایی که می‌کوشند مسیر بازگشت به نسخه‌ای تضعیف‌شده از برجام را هموار کنند؛ نسخه‌ای که در آن بخشی از تحریم‌ها کاهش می‌یابد اما در عوض، ظرفیت‌های هسته‌ای ایران محدود می‌ماند.
تخت‌روانچی با رد گزارش گاردین، پیام روشنی به جامعه بین‌المللی مخابره کرد: ایران همچنان به اصول راهبردی خود در مذاکرات پایبند است و در برابر فشارها برای قبول توافق‌های موقتی یا بدون ضمانت اجرایی مقاومت خواهد کرد.
با توجه به تجارب گذشته، به نظر می‌رسد تهران مسیر مذاکره را فقط در چهارچوبی می‌پذیرد که در آن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت رعایت شود. در این چارچوب، پیشنهادهایی نظیر «غنی‌سازی صفر»—even اگر از سوی کشورهای میانجی‌گر ارائه شوند—جایگاهی در معادلات ایران نخواهند داشت.
