افزایش بنزین در لایحه جدید در راه است / وسوسه دولت برای افزایش قیمت بنزین و ارز
مرتضی افقه، کارشناس مسائل اقتصادی، معتقد است که دولت برای جبران کسری بودجه ۸۵۰ هزار میلیارد تومانی سال ۱۴۰۴، به افزایش قیمت ارز و بنزین روی آورده است.
این اقدام میتواند منجر به افزایش تورم شود. وی تأکید میکند که این راهکارها تنها به ایجاد شوک تورمی بیشتر منجر خواهد شد.
هدررفت منابع نفتی و فشار تحریمها
افقه میگوید از سال ۹۷ تاکنون، ایران به دلیل تحریمها روزانه ۲.۵ میلیون بشکه نفت را از دست داده است. به گفته او، با وجود فرصتهایی که در دوره ریاستجمهوری مرحوم رئیسی برای رفع تحریمها وجود داشت، اقدامات لازم برای رفع آنها انجام نشد و اکنون منابع پایدار جایگزین هم برای این کمبود فراهم نشده است.
فروش داراییهای دولتی؛ دیگر ظرفیتی باقی نمانده است
این کارشناس اقتصادی توضیح میدهد که دولت در سالهای اخیر تمامی ظرفیتهای داراییهای خود مانند شرکتها، زمینها و ساختمانهای دولتی را برای جبران کسری بودجه فروخته است و اکنون به پایان ظرفیت رسیده است. همچنین، از اوراق قرضه به حد اشباع استفاده شده و اکنون بیشتر اوراق قرضه جدید صرف پرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده قبلی میشود.
ظرفیت مالیاتی و محدودیتهای جدید
به گفته افقه، ظرفیت افزایش مالیات در سالهای اخیر به اوج خود رسیده و بخشهای تولید و مصرف به دلیل رکود اقتصادی دیگر توان پذیرش مالیات بیشتری را ندارند. تنها منبعهای باقیمانده، مشمولان معافیتهای مالیاتی و فراریان مالیاتی هستند؛ اما اعمال مالیات بر این بخشها نیز میتواند منجر به فشار تورمی شود.
افزایش احتمالی نرخ ارز و قیمت بنزین؛ راهکارهایی پرریسک
افقه با اشاره به فضایسازیهایی در مورد قیمت بنزین و نرخ ارز میگوید: «بحثها پیرامون افزایش قیمت بنزین و ارز نیما، خود زمینهساز تورم خواهد بود.» او معتقد است که تغییرات قیمتی در این زمینهها تنها میتواند بار تورمی بیشتری بر جامعه تحمیل کند.
بودجه انبساطی و اثرات تورمی آن
در پاسخ به سوالی درباره انبساطی یا انقباضی بودن بودجه ۱۴۰۴، افقه با بیان اینکه ساختار بودجه انبساطی به نظر میرسد، میگوید افزایش بودجه عمرانی میتواند تا حدی رکود صنایع کوچک و متوسط را کاهش دهد. با این حال، بودجه انبساطی نیز میتواند به افزایش تورم منجر شود.
پیشبینی نوسانات قیمت ارز و طلا در سال ۱۴۰۴
افقه در پایان میگوید که تورم سال آینده ممکن است به افزایش نرخ ارز و طلا دامن بزند. او با اشاره به برنامه دولت برای حذف ارز نیما و همچنین تنشهای منطقهای، پیشبینی میکند که در صورت تداوم تورم و سیاستهای ارزی فعلی، افزایش قیمت در بازار ارز و طلا اجتنابناپذیر خواهد بود.