فوری / کارت سوخت در پمپها حذف شد | سوختگیری با QR و رمز یکبارمصرف آغاز شد
در چارچوب قانون بودجه ۱۴۰۴، طرح آزمایشی حذف کارت سوخت جایگاهها آغاز شده و شهروندان میتوانند با اسکن QR کد جایگاه و دریافت رمز یکبارمصرف، سوختگیری کنند. این تغییر، مقدمات انتقال سهمیه بنزین از کارت سوخت به کارت بانکی است، اما موانع و چالشهای مهمی مانند اتصال اینترنت و ازدحام جایگاهها هنوز حل نشدهاند.
در راستای اجرای جزء ۲ بند «ت» تبصره ۳ ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۴، طرح آزمایشی حذف کارت سوخت جایگاهها آغاز شده است. بر اساس این طرح، کاربران میتوانند با اسکن QR کد جایگاه از طریق موبایل و ارسال شماره همراه، رمز اختصاصی یکبارمصرف برای سوختگیری دریافت کنند. در فاز اول، این رمز امکان سوختگیری ۳۰ لیتری را فراهم میکند و تجربهای آزمایشی برای انتقال کامل سهمیه بنزین به کارتهای بانکی محسوب میشود.
طرح آزمایشی جدید، پس از مرحله نخست که در ۴ خرداد در یکی از جایگاههای مشیریه تهران اجرا شد، اکنون در برخی جایگاهها به مرحله عملیاتی رسیده است. در مدل جدید، شهروندان باید با اپلیکیشن موبایلی ارتباط میان کارت بانکی و پمپ بنزین را برقرار کرده و پس از فعال شدن سهمیه، فرآیند سوختگیری انجام شود.
چالشها و موانع اجرای طرح
اختلال اینترنت و زیرساخت شبکه یکی از مهمترین پرسشهاست. تجربه نشان داده قطعیهای موقت اینترنت و ضعف پوشش شبکه در برخی مناطق کشور میتواند مانع دریافت رمز یکبارمصرف شود. هرچند در نشست خردادماه گفته شد که برای افرادی که گوشی هوشمند یا اینترنت ندارند، رمز از طریق پیامک ارسال خواهد شد و سیستم غیربرخط نیز در جایگاهها فراهم میشود، اما اجرای کامل طرح کاملاً آنلاین همچنان با ریسک مواجه است.
افزایش ازدحام در پمپها نیز نگرانی دیگر است. در مدل جدید، اسکن QR کد، اتصال به سامانه پرداخت، دریافت رمز یکبارمصرف و سپس سوختگیری انجام میشود؛ حتی کوچکترین اختلال در اینترنت میتواند زمان سوختگیری را طولانی کند و صفهای طولانی، فشار بر کارکنان و نارضایتی عمومی ایجاد کند. این مشکل در برخی نقاط کشور هماکنون نیز مشاهده میشود و طرح جدید میتواند آن را تشدید کند.
سرنوشت سهمیهها و کارتهای آزاد جایگاه
بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۴، سهمیه سوخت به کارتهای بانکی منتقل میشود، اما درباره سوختگیری بیش از سقف سهمیه، توضیحی داده نشده است. به نظر میرسد سهمیههای فعلی حذف نمیشوند و فقط محل ذخیره آن تغییر خواهد کرد تا هدفمندسازی یارانهها انجام شود.
فرهاد شهرکی، نایب رئیس اول کمیسیون انرژی مجلس، در این باره گفت:
«دولت به این فکر افتاده که بتواند یک تغییر قیمت داشته باشد. البته تاکنون در مجلس مطرح نشده و به مجلس هم هیچ اطلاعی داده نشده، اما احتمال دارد کارت آزاد جایگاههای سوخت یک تغییر قیمتی داشته باشد که به نوعی در مصرف بنزین صرفهجویی شود، اما اینکه چه قیمتی است، واقعا اطلاع نداریم.»
این اظهارات نشان میدهد که طرح جدید میتواند تغییراتی در سوختگیری خارج از سهمیه و قیمت بنزین ایجاد کند، اما جزئیات هنوز شفاف نیست.