چالش‌های استخدام معلم در آموزش و پرورش: شیوه‌های جدید آزمون استخدامی ۱۴۰۴ معرفی شد

سال ۱۴۰۳ در حالی به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که وزارت آموزش و پرورش همچنان با معضل کمبود نیرو مواجه است. این در حالی است که پیش از این چندین نوبت وعده برگزاری آزمون استخدامی برای جذب معلمان مقطع ابتدایی، مشاور و مربی تربیت بدنی از سوی دولت مطرح شده بود و مسئولان وزارت آموزش و پرورش سعی داشتند بخشی از فشار ناشی از کمبود نیرو را جبران کنند. علاوه بر این، بسیاری از مدارس به دلیل کمبود نیرو حتی با مشکل کمبود سرایدار مواجه هستند و وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است که برای حدود ۵۰ هزار مدرسه به سرایدار نیاز دارد.

بعد از تغییر دولت و آغاز به کار دولت جدید، فرآیند جذب معلمان برای مدتی متوقف شد. با این حال، کمبود معلمان و نیاز به نیروی انسانی در مدارس به حدی است که مسئولان جدید وزارت آموزش و پرورش را به این نتیجه رسانده است که باید هرچه سریع‌تر برای حل این معضل چاره‌اندیشی کنند.

علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش، بارها از تلاش‌های این وزارتخانه برای دریافت مجوزهای لازم و برگزاری آزمون استخدامی تا پایان سال ۱۴۰۳ خبر داده است. طبق آمار، تعداد دانش‌آموزان در دو سال آینده افزایش خواهد داشت، اما از سال تحصیلی ۱۴۰۵-۱۴۰۶ تعداد محصلان کاهش خواهد یافت. با این حال، کمبود نیروی انسانی در مدارس همچنان یک چالش جدی به شمار می‌رود و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت معلم نمی‌توانند به تنهایی این کمبودها را پوشش دهند.

دولت در همین راستا قصد دارد به زودی آزمون استخدامی برای جذب معلمان را برگزار کند. علاءالدین رفیع‌زاده، رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، در برنامه تلویزیونی صف اول، از برگزاری این آزمون در خرداد ۱۴۰۴ خبر داد و گفت: "تلاش ما این است که این آزمون استخدامی را در خرداد برگزار کنیم و معلمان پذیرفته شده را به اول مهر برسانیم تا در مدارس مشغول به کار شوند."

کمبود منابع مالی و تأثیر آن بر روند جذب معلمان

یکی از چالش‌های اصلی دولت در جبران کمبود نیروی انسانی در مدارس، تأمین منابع مالی است. علی‌رغم تأکید وزیر آموزش و پرورش بر اختصاص ردیف‌های استخدامی جدید، به نظر می‌رسد که تأمین اعتبار لازم برای جذب معلمان همچنان با مشکلاتی روبروست. وزیر آموزش و پرورش هفته گذشته اعلام کرده بود که از طریق آزمون‌های ماده ۲۸، نیروهای جدید جذب این وزارتخانه خواهند شد. اما رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور نیز در برنامه تلویزیونی خود به این نکته اشاره کرده است که هنوز نشست‌هایی با سازمان برنامه و بودجه برگزار کرده‌اند و تنها پس از حصول نتیجه، برگزاری آزمون استخدامی معلمان در خرداد ماه نهایی خواهد شد.

تغییرات در نحوه ارزیابی و اهمیت آزمون کتبی در جذب معلمان

یکی دیگر از تغییرات مهم در شیوه‌های نوین آزمون‌های استخدامی، تغییر در سهم آزمون کتبی و مصاحبه‌های گزینش است. تا پیش از این، در آزمون‌های استخدامی معلمان، سهم آزمون کتبی ۴۰ درصد و مصاحبه و گزینش ۶۰ درصد بود. اما طبق اعلام رفیع‌زاده، در آزمون‌های آینده، این نسبت به ۷۰ درصد برای آزمون کتبی و ۳۰ درصد برای مصاحبه تغییر خواهد کرد. به گفته وی، هدف از این تغییرات، کاهش انتخاب‌های سلیقه‌ای و افزایش عدالت در فرآیند جذب معلمان است.

رفیع‌زاده در توضیح این تغییرات گفت: "هر چقدر وزن بیشتری به مصاحبه و ارزیابی‌های تکمیلی بدهیم، ارزیابی‌ها به انتخاب‌های سلیقه‌ای بیشتر منجر می‌شود. با ۷۰ درصد امتیاز آزمون کتبی، فرآیند به عدالت نزدیک‌تر می‌شود و افراد قوی‌تر و شایسته‌تری انتخاب خواهند شد." وی افزود که این تغییرات برای کاهش سلیقه‌گرایی در ارزیابی‌ها صورت گرفته و در حال تدوین دستورالعمل‌هایی برای ارزیابی مصاحبه‌ها هستند که معیارهای مشخصی برای ارزیابی‌ها تعیین کند.

در نهایت، دولت امیدوار است با برگزاری این آزمون‌ها و تغییرات در فرآیند ارزیابی، بتواند کمبود نیروی انسانی در مدارس را تا حدودی جبران کند و فرآیند جذب معلمان را به‌طور عادلانه‌تری انجام دهد.