تحولی جدید در سهمیه‌بندی سوخت؛ آغاز آزمایشی طرح اتصال کارت بانکی به سهمیه بنزین
با اجرای یک طرح تازه، سهمیه بنزین بدون نیاز به کارت سوخت، مستقیماً از حساب بانکی افراد کسر خواهد شد. این اقدام که به‌صورت آزمایشی در تهران آغاز شده، قرار است به تدریج در سراسر کشور اجرایی شود. اما این تغییر چه تأثیری بر مصرف‌کنندگان خواهد داشت؟
در پی اجرای قانون بودجه سال ۱۴۰۴، طرحی جدید در تهران به‌صورت آزمایشی کلید خورده که بر اساس آن، سهمیه سوخت خودروها به جای کارت سوخت، از طریق حساب بانکی اختصاص داده می‌شود. بر اساس مفاد این قانون، وزارت نفت موظف شده است که با همکاری بانک مرکزی طی چهار ماه پس از تصویب، امکان انتقال سهمیه سوخت را از کارت‌های سوخت به حساب‌های بانکی فراهم کند. این طرح در حال حاضر در چند جایگاه سوخت تهران به‌طور محدود به اجرا درآمده است.
شیوه اجرای طرح جدید چگونه است؟
در این روش، رانندگان موظف‌اند در یک سامانه ویژه ثبت‌نام کرده و هویت خود را احراز کنند. پس از تأیید اطلاعات، هنگام سوخت‌گیری باید از طریق این سامانه، جایگاه مدنظر خود را انتخاب کنند. پس از آن، یک کد اختصاصی برای راننده ارسال خواهد شد که باید آن را در سیستم جایگاه سوخت وارد کند. این فرآیند ارتباطی مستقیم با سرورهای مرکزی برقرار کرده و پس از تأیید، راننده می‌تواند سوخت‌گیری کند. هزینه سوخت نیز مستقیماً از حساب بانکی فرد کسر می‌شود.
اهداف و چالش‌های اجرای طرح
مسئولان اجرای این طرح، از جمله مجریان وزارت نفت، اعلام کرده‌اند که هدف اصلی این اقدام، کنترل دقیق‌تر یارانه سوخت، جلوگیری از قاچاق، تسهیل فرآیند پرداخت و کاهش هزینه‌های اجرایی مرتبط با توزیع بنزین است. مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، در این باره اظهار داشت: "کارت سوخت، یکی از عواملی است که به قاچاق سوخت دامن می‌زند و با جایگزینی حساب بانکی، می‌توان نظارت بهتری بر توزیع سوخت داشت."
از سوی دیگر، برخی کارشناسان و فعالان صنفی نسبت به چالش‌های احتمالی این روش هشدار داده‌اند. رضا نواز، سخنگوی صنف جایگاه‌داران، معتقد است که اجرای این طرح نیازمند تدوین آیین‌نامه‌های شفاف، زیرساخت‌های فنی کارآمد و منابع مالی کافی برای جایگاه‌های سوخت است. او تأکید می‌کند که بدون حمایت مالی مناسب، جایگاه‌داران برای انجام تغییرات لازم با مشکلاتی مواجه خواهند شد.
گام‌های بعدی در اجرای طرح
این طرح آزمایشی در حال حاضر در پنج جایگاه سوخت شهرداری تهران در حال اجرا است و در صورت موفقیت، به‌طور گسترده در سطح کشور پیاده‌سازی خواهد شد. با این حال، موفقیت این طرح در گرو ایجاد زیرساخت‌های لازم و جلب اعتماد عمومی است. در روزهای آینده، مشخص خواهد شد که این تغییر بزرگ تا چه حد می‌تواند به بهینه‌سازی مصرف سوخت و مدیریت بهتر یارانه‌های انرژی کمک کند.
