برنج قهوه‌ای؛ انتخاب سالم یا تهدیدی نادیده گرفته‌شده؟
برنج قهوه‌ای سال‌هاست به‌عنوان گزینه‌ای سالم‌تر نسبت به برنج سفید تبلیغ می‌شود، اما تحقیقات جدید از ایالات متحده نشان می‌دهد که این غله پرطرفدار ممکن است آن‌قدرها هم بی‌خطر نباشد.
به تازگی نتایج یک پژوهش علمی در آمریکا توجه‌ها را به سوی میزان آرسنیک موجود در انواع مختلف برنج جلب کرده است. یافته‌های این مطالعه حاکی از آن است که برنج قهوه‌ای در مقایسه با نوع سفید آن، به طور متوسط ۲۴ درصد آرسنیک بیشتر و ۴۰ درصد آرسنیک غیرآلی بیشتر دارد. این نوع از آرسنیک، از نوع سمی آن محسوب می‌شود که می‌تواند در درازمدت سلامت انسان را به مخاطره بیندازد.
کارشناسان دلیل اصلی این اختلاف را در ساختار برنج جست‌وجو می‌کنند. برنج قهوه‌ای به دلیل حفظ لایه بیرونی خود – لایه‌ای که در فرآیند سفید شدن برنج حذف می‌شود – مستعد جذب و نگهداری مقادیر بیشتری از آرسنیک است. این ترکیب شیمیایی بی‌رنگ و بی‌بو، ممکن است در صورت مصرف مستمر، منجر به بروز بیماری‌هایی همچون مشکلات پوستی، اختلالات گوارشی، دیابت، سرطان و ناراحتی‌های قلبی‌عروقی شود.
سازمان جهانی بهداشت نیز نسبت به خطرات آرسنیک غیرآلی هشدار داده و اعلام کرده که قرار گرفتن کودکان در معرض این ماده می‌تواند باعث اختلال در رشد شناختی آنان شود و حتی احتمال مرگ‌ومیر زودهنگام را افزایش دهد. این نگرانی به‌ویژه درباره کودکان زیر ۵ سال بیشتر است، چرا که نسبت مصرف غذا به وزن بدن آن‌ها بالاتر از سایر گروه‌های سنی است.
در همین راستا، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) پیش‌تر با تأکید بر لزوم توجه والدین، توصیه‌هایی برای محدود کردن مصرف برنج در رژیم غذایی کودکان و زنان باردار ارائه کرده است.
با وجود همه این هشدارها، متخصصان تغذیه پیشنهاد نمی‌دهند که برنج قهوه‌ای کاملاً از برنامه غذایی حذف شود. بلکه آن‌ها بر لزوم تنوع غذایی تأکید کرده و توصیه می‌کنند که مصرف برنج قهوه‌ای باید با احتیاط و رعایت نکات ایمنی همراه باشد.
برخی از این راهکارها برای کاهش سطح آرسنیک شامل شستن دقیق برنج پیش از پخت، استفاده از حجم زیاد آب در هنگام طبخ و انتخاب محصولات تاییدشده از نظر سلامت و کنترل کیفی است.
در نهایت باید گفت که برنج قهوه‌ای همچنان منبعی ارزشمند از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. اما در کنار مزایای تغذیه‌ای آن، آگاهی از مخاطرات احتمالی و رعایت توصیه‌های علمی در نحوه مصرف، برای حفظ سلامت عمومی به‌ویژه در گروه‌های حساس، امری ضروری به شمار می‌رود.
