وقتی هورمون‌ها فرمان ذهن را در دست می‌گیرند
بسیاری از ما فکر می‌کنیم احساسات و واکنش‌های ما کاملاً تحت اختیار خودمان است، اما تحقیقات تازه نشان می‌دهد هورمون‌ها نه‌تنها بدن، بلکه ذهن و روح ما را به شکلی پیچیده هدایت می‌کنند.
فرارو – پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که هورمون‌ها با تأثیر مستقیم بر مغز و تعامل با انتقال‌دهنده‌های عصبی، توانایی تغییر رفتار و ذهن انسان را دارند. فهم دقیق این سازوکارها، می‌تواند به توسعه روش‌های درمانی نوین برای اختلالات روانی کمک کند.
به گزارش فرارو به نقل از بی‌بی‌سی، هورمون‌ها از دیرباز به عنوان عناصر حیاتی برای حفظ تعادل بدن شناخته می‌شدند، اما اکنون دانشمندان تأکید بیشتری بر تأثیر عمیق آن‌ها بر روان انسان دارند. واقعیت این است که مغز ما تحت سلطه شبکه‌ای پیچیده از سیگنال‌های شیمیایی است که گاه به آرامی و گاه با شدت بالا، خلق‌وخو و احساسات ما را دگرگون می‌کنند.
بر اساس یافته‌های علمی، علاوه بر نقش انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین در تنظیم احساسات، هورمون‌ها نیز می‌توانند فرآیندهای ذهنی و هیجانی را شکل دهند. این موضوع باعث شده محققان در مسیر کشف درمان‌های جدید برای افسردگی و اضطراب، توجه ویژه‌ای به هورمون‌ها داشته باشند.
هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که از غدد یا بافت‌های خاص ترشح شده و پس از ورود به جریان خون، در سراسر بدن حرکت می‌کنند تا با گیرنده‌های مخصوص خود پیوند برقرار کنند. این پیوند شبیه یک «دست‌دادن زیستی» عمل می‌کند و پیام مشخصی به سلول‌ها ارسال می‌کند. برای نمونه، انسولین به سلول‌های کبد و عضله فرمان می‌دهد قند اضافی خون را جذب و ذخیره کنند.
قدرت نامرئی هورمون‌ها
دانشمندان تاکنون بیش از ۵۰ نوع هورمون در بدن انسان شناسایی کرده‌اند. این مولکول‌های حساس بر صدها فرآیند حیاتی، از رشد و تولیدمثل گرفته تا خواب، عملکرد جنسی و سلامت روان نظارت دارند. نفیسا اسماعیل، استاد روان‌شناسی دانشگاه اُتاوا، می‌گوید:
«هورمون‌ها واقعاً بر خلق‌وخو و احساسات ما اثر می‌گذارند. آن‌ها نه‌تنها با انتقال‌دهنده‌های عصبی تعامل دارند، بلکه بر فرآیندهایی مانند مرگ سلولی و زایش نورون‌های جدید نیز تأثیر می‌گذارند.»
آمارها نشان می‌دهد تغییرات شدید هورمونی با افزایش بروز اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و استرس پس از سانحه همراه است، به‌ویژه در زنان. در دوران کودکی، احتمال ابتلا به افسردگی در دختران و پسران تقریباً یکسان است، اما با رسیدن به بلوغ، این نرخ در دختران دو برابر می‌شود و تفاوت تا پایان عمر ادامه می‌یابد.
تغییرات استروژن و پروژسترون در زنان می‌تواند در دوره‌های مشخصی از ماه تأثیر محسوسی بر خلق‌وخو داشته باشد. پیش از شروع قاعدگی، کاهش این هورمون‌ها ممکن است با خستگی، تحریک‌پذیری، غم یا اضطراب همراه باشد. در موارد شدید، برخی زنان به اختلال PMDD (اختلال دیس‌فوریک پیش‌قاعدگی) مبتلا می‌شوند که با نوسانات شدید خلق، اضطراب، افسردگی و حتی افکار خودکشی همراه است.
