«اعتراف مرگ‌بار» در بندر شهید رجایی: ۷۰ نفر جان‌باخته
حادثه انفجار بندر شهید رجایی با مرگ بیش از ۷۰ نفر و صدها مجروح، یک‌بار دیگر نقص‌های ساختاری در فرآیندهای نظارتی را به رخ کشید.
محمد جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و عضو هیأت اعزامی رئیس مجلس به بندرعباس، با اشاره به آخرین وضعیت مصدومان حادثه انفجار بندر شهید رجایی، اطلاعات تازه‌ای از وضعیت درمانی و جزئیات رخداد ارائه کرد.
به گفته جمالیان، از آغاز حادثه تاکنون ۱۳۷۵ نفر به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند که از این تعداد، ۱۲۸۵ نفر ترخیص شده، ۷۱ نفر همچنان بستری هستند و ۵ نفر نیز در بیمارستان‌ها جان خود را از دست داده‌اند. همچنین ۱۴ نفر از مجروحان به مراکز درمانی در شهرهای دیگر منتقل شده‌اند.
او با اشاره به اقدامات درمانی صورت‌گرفته گفت: تاکنون ۱۸۵ مورد عمل جراحی انجام شده و ۱۱ نفر در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند. وی تصریح کرد: «در خصوص آمار قطعی جان‌باختگان هنوز به نتیجه نهایی نرسیده‌ایم اما بر اساس آخرین برآوردها، تعداد فوتی‌ها حدود ۷۰ نفر است. البته به دلیل وقوع انفجار، شناسایی اجساد با دشواری‌هایی همراه است و لازم است منتظر گزارش نهایی پزشکی قانونی باشیم.»
جمالیان تأکید کرد: «به دلیل شدت انفجار، امکان دارد اجساد تکه‌تکه شده باشند و نیاز به انجام آزمایشات DNA برای احراز هویت وجود دارد. در حال حاضر، بزرگ‌ترین چالش، شناسایی اجساد و تعیین هویت افراد مفقود است.»
این عضو کمیسیون بهداشت در ادامه افزود: «در بازدیدی که از مراکز درمانی داشتیم، مشخص شد که در زمینه امدادرسانی و ارائه خدمات پزشکی کمبودی وجود ندارد. حتی در ساعات اولیه که کمبود خون احساس می‌شد، با مشارکت چشم‌گیر مردم، این مشکل نیز برطرف شد. اکنون تمرکز اصلی بر شناسایی پیکرها و رسیدگی به مسائل مرتبط با دیه و پرونده‌های قانونی است.»
وی در بیان علت حادثه گفت: «متأسفانه علت اصلی این فاجعه، ناشی از خوداظهاری نادرست یک شرکت واردکننده بود که مواد شیمیایی خطرناک را به‌عنوان موادی کم‌خطر معرفی کرده بود. همین موضوع باعث شد که مواد در منطقه‌ای ذخیره شود که اصولاً برای مواد بی‌خطر مانند مواد غذایی در نظر گرفته شده بود.»
جمالیان ادامه داد: «ما فیلم‌های حادثه را بازبینی کرده‌ایم. متأسفانه راننده لیفتراک نیز با تصور کم‌خطر بودن مواد، کیسه‌ها را بدون رعایت احتیاط جابجا کرده و در همین حین جرقه‌ای ایجاد شده که منجر به انفجار شده است. از مصدومان و شاهدان نیز همین اطلاعات را دریافت کرده‌ایم.»
او همچنین به گفت‌وگوی خود با یکی از رانندگان مجروح در بیمارستان اشاره کرد: «او گفت جرقه‌ای دیدم و لحظاتی بعد، انفجار رخ داد. کامیون من با ۵۰ تن بار سه متر از زمین بلند شد و دوباره فرود آمد. اما همکارم که عقب‌گرد نکرده بود، در همان لحظه جان خود را از دست داد.»
در بخش دیگری از سخنانش، جمالیان با اشاره به کمبود تجهیزات نظارتی گفت: «نبود دستگاه‌های ایکس‌ری در بندر شهید رجایی یکی از نواقص جدی است. این بندر به عنوان دروازه اصلی واردات و صادرات کشور باید به تجهیزات کافی مجهز باشد. درخواست ما از دولت و وزیر مربوطه این است که در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به تأمین این امکانات اقدام کنند.»
او ادامه داد: «قوانینی که برای ترخیص کالا از گمرک وجود دارد، مبتنی بر خوداظهاری است؛ و همین مسئله می‌تواند زمینه‌ساز فاجعه باشد. اگر فردی مواد خطرناک را صادقانه اعلام کند، هم باید هزینه بیشتری بپردازد و هم با بروکراسی سنگین‌تری مواجه خواهد شد. همین موضوع انگیزه‌ای برای پنهان‌کاری برخی شرکت‌ها فراهم کرده است.»
وی همچنین تأکید کرد: «در منطقه‌ای که این انفجار رخ داد (زون سینا)، اصولاً فقط کالاهای بی‌خطر باید تخلیه شوند، مانند مواد غذایی یا دریایی. نگهداری مواد خطرناک در این ناحیه ممنوع است. اما به دلیل خوداظهاری غلط، این حادثه رخ داد.»
جمالیان در پایان گفت: «این حادثه تنها یک مقصر ندارد. علاوه بر شرکت واردکننده، ضعف‌های موجود در ساختار اداری نیز نقش داشته‌اند. این موضوع باید به‌صورت دقیق و فنی بررسی شود. مردم انتظار دارند مقصران شناسایی شده و با آن‌ها برخورد قاطع صورت گیرد. همچنین، این حادثه نباید به فراموشی سپرده شود و لازم است در دیگر بنادر کشور نیز بازنگری‌هایی جدی صورت گیرد.»
