واکنش آمریکا و اروپا به طرح روسیه درباره ایران
تنشهای تازه در شورای امنیت بر سر تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ برجام بالا گرفته است.

به گزارش خبرگزاری فارس، پس از انتشار گزارشهایی درباره پیشنویس جدید روسیه برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، منابع آگاه به خبرنگار والاستریت ژورنال، لارنس نورمن، گفتهاند این متن شانس زیادی برای تصویب ندارد و احتمالاً با مخالفت آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام روبهرو خواهد شد.
طبق تحلیل نورمن، بعید است این پیشنویس بتواند حمایت ۹ عضو شورای امنیت را جلب کند؛ بنابراین، حتی پیش از آنکه موضوع به وتو برسد، در مرحله رأیگیری شکست خواهد خورد.
این خبرنگار آمریکایی همچنین در گزارشی در شبکه اجتماعی ایکس فاش کرده بود که در سند پیشنهادی روسیه بندی درج شده که بر اساس آن «تصمیم گرفته میشود در دوره تمدید مشخصشده، هرگونه بررسی محتوایی درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و توافق برجام به حالت تعلیق درآید».
نورمن مدعی است درج چنین بندی باعث شده کشورهای اروپایی به نیت واقعی روسیه بیاعتماد شوند. او این بخش را چنین تفسیر کرده که مکانیسم «اسنپبک» ـ یعنی بازگرداندن خودکار تحریمها علیه ایران ـ نیز ذیل همین تعریف قرار میگیرد و در نتیجه در طول دوره تمدید امکان اجرا نخواهد داشت. با این حال وی اذعان کرده که ممکن است برداشتش نادرست باشد و تأکید کرده منتظر نظر کارشناسان دیگر درباره این بند خواهد ماند.
یادآوری میشود که سازوکار اسنپبک به طرفهای برجام این اختیار را میدهد که در صورت ادعای نقض تعهدات از سوی ایران، تحریمهای سازمان ملل را بدون نیاز به رأیگیری مجدد بازگردانند. این ابزار حقوقی تا اکتبر ۲۰۲۵ معتبر است و پایان یافتن قطعنامه ۲۲۳۱ عملاً آن را بیاثر خواهد کرد.
سه کشور اروپایی عضو برجام در ماههای اخیر با استناد به پیشرفتهای برنامه هستهای ایران، تهدید کردهاند که احتمال دارد از این سازوکار استفاده کنند تا تهران را به بازگشت به میز مذاکره و احیای توافق هستهای وادار سازند.
ایران نیز پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگشت تحریمهای یکجانبه، در واکنش به عمل نکردن طرفهای اروپایی به تعهداتشان، بخشی از تعهدات هستهای خود را کاهش داد.
در این میان، روسیه و چین بهعنوان دو متحد اصلی ایران، با اجرای اسنپبک مخالفت دارند و آن را ابزاری برای فشار سیاسی و ناعادلانه غرب علیه تهران میدانند.