ترامپ مأموریت صلح با ایران را به داماد یهودی خود سپرد/ توافق به این شرط
جَرِد کوشنر، داماد و مشاور پیشین ترامپ، پس از مدت‌ها دوری از صحنه سیاست، بار دیگر به مرکز توجه بازگشته و مسئولیت مذاکرات صلح با ایران را بر عهده گرفته است.
جَرِد کوشنر، داماد یهودی دونالد ترامپ و معمار توافقات ابراهیم، پس از مدتی کناره‌گیری از فعالیت‌های سیاسی، بار دیگر در کانون تصمیم‌گیری‌های مهم بین‌المللی قرار گرفته است. این بار مسئولیت او مذاکرات مستقیم با ایران است؛ کشوری که در مسیر دیپلماسی ترامپ و اسرائیل، همواره محور توجه بوده است.
کوشنر که در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ نقش کلیدی در توافق‌های ابراهیم ایفا کرد، توانست در کوتاه‌ترین زمان ممکن، روابط عادی بین اسرائیل و چند کشور عربی از جمله امارات، بحرین و مراکش را برقرار سازد. این توافق‌ها روندی جدید از تعاملات منطقه‌ای را شکل دادند و داماد ترامپ به عنوان چهره اصلی این تغییرات شناخته شد.
پیش از توافقات ابراهیم، اسرائیل سیاستی موسوم به «دکترین پیرامون» را دنبال می‌کرد؛ تلاشی برای ایجاد توازن قدرت در مقابل کشورهای عربی از طریق همکاری با کشورهای غیرعرب منطقه. اما در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، تمرکز به سمت عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی و منطقه‌ای تغییر کرد و کوشنر نقش بازوی اصلی اسرائیل در پیشبرد این استراتژی را بر عهده گرفت.
کوشنر که در خانواده‌ای ثروتمند یهودی رشد کرده و با ازدواج با دختر ترامپ موقعیت سیاسی خود را تثبیت کرده است، توانست طی چهار ماه زمینه چندین توافق ابراهیم را فراهم کند و قصد داشت این روند را به عربستان و دیگر کشورهای غرب آسیا نیز گسترش دهد. اقدامات او در دولت نخست ترامپ پایه‌گذار روابط ریاض-تل‌آویو بود، اما بحران‌های منطقه‌ای از جمله «طوفان الاقصی» و شروط عربستان مسیر این برنامه را متوقف کرد.
پس از خروج ترامپ از برجام و وقایع تلخ سال‌های گذشته، کوشنر مؤسسه‌ای تحت عنوان «توافقات ابراهیم برای صلح» راه‌اندازی کرد و این مؤسسه در آوریل ۲۰۲۵ با بنیاد هریتج ادغام شد تا مأموریت خود در گسترش توافق‌ها و صلح در خاورمیانه را ادامه دهد. وی بارها اعلام کرده که چند کشور دیگر نیز آماده پیوستن به این توافق‌ها هستند و پس از حملات حماس در ۲۰۲۳، اهمیت این توافقات بیش از پیش شده است.
اکنون ترامپ، با توجه به تجربه کوشنر در تعامل با کشورهای عرب و اشراف او بر مسائل ایران و اسرائیل، او را مأمور رسیدن به توافق صلح با تهران کرده است. ترامپ در سفر اخیر خود به اسرائیل در پارلمان این کشور گفت: «عالی می‌شود اگر بتوانیم با ایران به توافق صلح برسیم.»
کوشنر در مذاکرات اخیر غزه (۲۰۲۵) نیز نقش پشتیبانی و پشت‌صحنه داشته و روابطش با رهبران عرب، از جمله محمد بن سلمان، را برای پیشبرد توافق‌ها به کار گرفته است. سرمایه‌گذاری قابل‌توجه او در عربستان نیز سبب ایجاد منافع مشترک میان او و مقامات ریاض شده است.
با این حال، ترامپ برای آغاز صلح شروط مشخصی تعیین کرده است: «به‌رسمیت‌شناختن اسرائیل» و توقف حمایت ایران از گروه‌های محور مقاومت از جمله شروط تهران اعلام شده‌اند. این خواسته‌ها در حالی مطرح می‌شود که مردم ایران همواره مخالفت خود را با رژیم اسرائیل ابراز کرده‌اند و حمایت از مردم فلسطین یکی از اصول انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.
ترامپ همچنین تلاش خواهد کرد از روابط قوی کوشنر با کشورهای عرب خلیج فارس برای اعمال فشار بر ایران بهره ببرد. این تصمیم نشان می‌دهد که واشنگتن بار دیگر با وجود سوابق گذشته، قصد دارد مسیر مذاکرات و صلح با ایران را دنبال کند، اما شرایط و پیش‌شرط‌ها به وضوح سختگیرانه و حساس باقی مانده‌اند.
