واکنش دیپلماتیک مقام معظم رهبری به نامه ترامپ؛ هیچ شانسی برای مذاکره با آمریکا وجود ندارد

در روزهای اخیر، خبری از نامه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به مقام معظم رهبری منتشر شد که در آن از ایران خواسته بود با آمریکا مذاکره کند. این موضوع باعث شد تا بسیاری از مقامات و تحلیلگران به واکنش‌های ایران در برابر این نامه توجه کنند، به ویژه اینکه سید عباس عراقچی به صراحت اعلام کرده بود که هیچ نامه‌ای از طرف آمریکایی‌ها دریافت نکرده‌ایم.

در همین راستا، مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر خود موضعی بسیار صریح و دیپلماتیک اتخاذ کردند. ایشان تأکید کردند که برخی کشورها و شخصیت‌های خارجی اصرار دارند که ایران با آمریکا مذاکره کند، اما هدفشان از این درخواست‌ها حل مسائل ایران نیست، بلکه در پی تحمیل خواسته‌های خود و افزایش مسائل فراتر از موضوع هسته‌ای هستند. این واکنش مقام رهبری به وضوح نشان داد که تا زمانی که دولتمردان آمریکایی با ایران از موضع قدرت و تحکم برخورد کنند، ایران هرگز وارد مذاکره نخواهد شد.

با این حال، این واکنش به نظر بسیاری منطقی و دیپلماتیک بود و باعث شد که دو گروه از تحلیلگران و مقامات غافلگیر شوند. نخست، صهیونیست‌ها که منتظر سخنانی تند و جنگ‌طلبانه از سوی مقام رهبری بودند تا بهانه‌ای برای حمله به ایران پیدا کنند، و دوم، تندروهای داخلی که به دنبال تشدید تنش‌ها و مقابله با غرب بودند.

در این میان، چند پرسش مهم مطرح است: نخست اینکه بعد از این سخنان، واکنش آمریکایی‌ها چه خواهد بود؟ آیا آنها به رویکرد فشار حداکثری خود ادامه خواهند داد یا به سمت گفت‌وگو خواهند رفت؟ همچنین، موضع دیگر کشورهای برجامی مانند اتحادیه اروپا و روسیه نیز حائز اهمیت است و باید دید که آیا آنها به سمت آمریکا خواهند رفت یا مسیر مستقل‌تری در پیش خواهند گرفت.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم و تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با آرمان ملی به تحلیل این تحولات پرداخته است. او معتقد است که فارغ از دریافت نامه، ترامپ به نوعی تلاش کرده است که پیامی به ایران ارسال کند. این پیام به گونه‌ای بود که ترامپ در واقع ایران را طرف مذاکره‌ای در سطح رهبری می‌داند نه رئیس‌جمهور کشور.

فلاحت‌پیشه در ادامه با اشاره به پاسخ دیپلماتیک مقام رهبری اظهار داشت که ایران به‌طور غیرمستقیم پیام ترامپ را رد کرده است. به گفته او، این واکنش نه تنها برای تندروهای داخلی و اسرائیلی‌ها که انتظار داشتند پاسخ ایران جنگ‌طلبانه باشد، بلکه برای خود آمریکایی‌ها و سایر طرف‌ها نیز قابل توجه بود. مقام رهبری با بیان اینکه آمریکا نه به دنبال حل مسائل بلکه به دنبال گسترش آن است، به‌طور غیرمستقیم نشان داد که ایران هیچ تمایلی به مذاکره تحت فشار ندارد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل همچنین افزود که با توجه به رفتارهای سیاسی ترامپ، ایران ممکن است منتظر باشد که در پیام‌های بعدی ترامپ، طرح‌های قابل مذاکره‌تری مشاهده کند. از سوی دیگر، او بر این باور است که ترامپ تمایلی به میانجی‌گری ندارد و سعی دارد که مذاکره مستقیم با ایران صورت گیرد.

در خصوص فشار حداکثری آمریکا و رویکرد اروپا، فلاحت‌پیشه تصریح کرد که اروپایی‌ها هیچ‌گاه نتوانستند در برابر آمریکا موضع مستقلی اتخاذ کنند و تجربه نشان داده که آنها قادر به انجام اقداماتی مؤثر علیه ایران نیستند. در عین حال، او بر این نکته تأکید کرد که نگاه به شرق و تعامل با چین و روسیه در شرایط کنونی نتوانسته آنطور که باید و شاید منافع ایران را تأمین کند.

در نهایت، فلاحت‌پیشه به این نکته اشاره کرد که اگرچه ایران ممکن است از مذاکره با آمریکا به‌طور مستقیم خودداری کند، اما همچنان بر این باور است که دیپلماسی و استفاده از کانال‌های مختلف برای مذاکره با دیگر طرف‌های برجامی باید حفظ شود.

در مجموع، با توجه به رویکردهای دیپلماتیک اخیر و شرایط سیاسی موجود، به نظر می‌رسد که ایران همچنان بر مواضع خود در برابر آمریکا پافشاری خواهد کرد، در حالی که احتمالاً در آینده پیام‌هایی برای مذاکرات غیرمستقیم دریافت خواهد کرد.