آیا دلار در ۱۴۰۴ گران‌تر می‌شود؟
بازار ارز ایران در نخستین روزهای کاری سال جدید با شوکی تازه روبه‌رو شد؛ دلار آزاد پس از تعطیلات نوروزی با عبور از مرز روانی ۱۰۳ هزار تومان، موجی از نگرانی را میان فعالان اقتصادی به راه انداخت.
با بازگشایی بازارها در نخستین روزهای کاری سال ۱۴۰۴، نرخ دلار آزاد در بازار غیررسمی از مرز ۱۰۳ هزار تومان عبور کرد و به سطح ۱۰۳ هزار و ۹۰۰ تومان رسید؛ این در حالی بود که در واپسین روز کاری سال ۱۴۰۳، دلار در میانه کانال ۹۴ هزار تومان معامله می‌شد. این رشد قابل توجه در فاصله‌ای کوتاه، توجه تحلیلگران و معامله‌گران را به خود جلب کرده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی از عوامل کلیدی این جهش قیمتی، افزایش تنش‌های منطقه‌ای و واکنش بازار ارز نسبت به تحولات ژئوپلیتیکی بوده است. به‌ویژه گزارش‌ها از تشدید حملات آمریکا به مواضع حوثی‌ها در یمن و همچنین نقض آتش‌بس میان حماس و اسرائیل، سیگنال‌های منفی به بازار داخلی ارسال کرده و زمینه‌ساز افزایش ناگهانی قیمت دلار شده است.
تحلیلگران می‌گویند در شرایطی که عمق بازار در روزهای تعطیل ابتدای سال کاهش می‌یابد، نوسانات قیمتی می‌تواند با سهولت بیشتری رخ دهد. همین وضعیت در هفته اول فروردین‌ماه باعث شد تا دلار آزاد بازدهی ۵.۷ درصدی را ثبت کند.
در عین حال، برخی نشانه‌ها از احتمال بازگشت مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن نیز به چشم می‌خورد. طبق گزارش‌ها، نامه‌ای از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۴۰۳ توسط انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهور امارات، به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، تحویل داده شده است. عراقچی اعلام کرده است که پاسخ رسمی ایران به این نامه در تاریخ ۶ فروردین ۱۴۰۴ و از طریق عمان ارسال شده است. به گفته مقامات دولتی، مذاکرات دیپلماتیک غیرمستقیم با آمریکا در دستور کار قرار دارد.
کارشناسان معتقدند که اگر سیگنال‌های دیپلماتیک در روزهای آینده تقویت شود، ممکن است بازار ارز شاهد تغییر جهت باشد. در حال حاضر، بسیاری از معامله‌گران با احتیاط در انتظار پایان تعطیلات و بازگشت عمق واقعی به بازار هستند تا تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تری در خصوص آینده قیمت دلار اتخاذ کنند.
مهدی دارابی، تحلیلگر ارشد بازار ارز، در این باره عنوان می‌کند:
«در ماه‌های گذشته با تشدید ریسک‌های سیاسی و امنیتی، چشم‌انداز فروش نفت کاهش یافته و انتظارات تورمی بالا رفته است. این روند سبب شده نرخ ارز از مسیر میان‌مدت خود فاصله بگیرد. هر گامی در راستای رفع تحریم‌ها می‌تواند فروش نفت را افزایش دهد، انتظارات تورمی را کاهش دهد و در نتیجه نرخ ارز را نیز پایین بیاورد.»
در همین حال، آمارها نشان می‌دهد که سامانه ارز تجاری که با هدف تنظیم تعادل میان عرضه و تقاضا طراحی شده بود، در تحقق این هدف با چالش‌هایی مواجه شده است. شکاف قیمتی میان نرخ رسمی و آزاد دلار در روز پنج‌شنبه ۱۴ فروردین به ۴۶.۹ درصد رسید؛ رقمی که بالاترین اختلاف میان این دو نرخ در ماه‌های گذشته محسوب می‌شود. کارشناسان این شکاف را نشانه‌ای از ناکارآمدی برخی سیاست‌های فعلی در حوزه ارزی می‌دانند.
افزایش نرخ ارز تنها به بازار دلار محدود نمانده و بر بازار طلا نیز اثر گذاشته است. سکه طلای طرح جدید که پیش از پایان سال ۱۴۰۳ با قیمت ۸۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان معامله می‌شد، در تاریخ ۱۴ فروردین به ۱۰۲ میلیون و ۵ هزار تومان رسید. این رشد، از ترکیب افزایش قیمت طلای جهانی و رشد نرخ ارز در بازار داخلی ناشی شده است.
با توجه به تحولات پیش‌رو در عرصه سیاست خارجی و وضعیت داخلی اقتصاد، بازار ارز ایران در آستانه یکی از حساس‌ترین مقاطع خود قرار گرفته و آینده دلار همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.
